چرا افغانستانی‌های زیادی در ایران حضور دارند؟

به گزارش مجله خبری نگار، محمدحسین محمودیان، کارگردان این مستند درباره سوژه‌ی فیلم مستندش گفت: «در پس جنگ» درباره تاریخ معاصر افغانستان است و از سال ۱۳۵۲ که دولت افغانستان با یک کودتای سفید، از نظام پادشاهی به جمهوری تبدیل شد تا سال ۱۳۵۷ را که کمونیست‌ها از فرصت به وجود آمده استفاده کردند و کودتای کمونیستی انجام شد، روایت کردیم.

وی اضافه کرد: باید اشاره کنم که در تابستان ۱۳۵۷، ماهیت دولت کمونیستی برای مردم مسلمان افغانستان معلوم شد و آنان نتوانستند چنین نظامی را تحمل کنند و در برابرش ایستادگی کردند. در این بین، کمونیست‌ها از شوروی درخواست کردند تا به میدان بیاید و از آنها حمایت کنند؛ آنها نیز افغانستان را اشغال کردند و به مدت ۱۰ سال، از ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸، افغانستان در اشغال شوروی بود. 

او با اشاره به اینکه در این مستند روایتی از دوره جهاد در افغانستان را به تصویر کشیده است توضیح داد: در بین افغانستانی‌ها، این دوره‌ی ۱۰ ساله، به دوره‌ی جهاد معروف است؛ دوره‌ای که مجاهدین افغانستانی رشادت‌های زیادی کردند تا کمونیست‌های شوروی از این کشور خارج شوند. در مستند «در پس جنگ» به این مقطع زمانی پرداختیم و سعی کردیم به اتفاقات مختلفی که در این دوره‌ی زمانی به وقوع می‌پیوندد، بپردازیم. 

این مستندساز با اشاره به دلیل نامگذاری این فیلم مستند هم خاطرنشان کرد: این فیلم مستند، «در پس جنگ» نامگذاری شد و دلیل آن‌هم این است که مردم افغانستان در دوره‌ی معاصر همیشه با جنگ درگیر بودند و سایه‌ی تنش‌های نظامی را بالای سر خود می‌دیدند. به نظرم عبارت در پس جنگ می‌توانست بیانگر این اتفاق و سرنوشت مردم افغانستان باشد.

محمودیان درباره چرایی انتخاب این سوژه نیز توضیح داد: یکی از دلایل من برای پرداخت به این موضوع و ساخت فیلم مستند در پس جنگ، تعداد زیاد مهاجرین افغانستانی در ایران است. شاید مردم ایران، ریشه‌های این مهاجرت را نشناسند و این پرسش برایشان مطرح بشود که چرا افغانستانی‌های زیادی در ایران حضور دارند؟ فیلم ما تلاش کرده به این سوال پاسخ بدهد.

او درباره روند تولید این اثر بیان کرد: ساخت این فیلم مستند زمان زیادی برد و نزدیک به ۳ ـ ۴ سال درگیر تصویربرداری بودیم. سعی کردیم سراغ سران جهاد و دولت مجاهدینِ افغانستان که در این دوره حضور فعالی داشتند برویم و با آنها مصاحبه کنیم. نکته مهم و متمایزکننده‌ی این فیلم مستند این است که سراغ افراد متنوع با طرز فکر‌ها و دیدگاه‌های مختلف رفته‌ایم؛ دقت داشته باشید که در آن دوره، افغانستانی‌های زیادی از احزاب و قومیت‌های مختلف گردهم آمدند و به جهاد پرداختند. به نظر می‌رسد که آنها در سایه‌ی اتحادی که به واسطه جهادشان پیدا کرده بودند، به موفقیت رسیدند. خوشبختانه این اتحاد در فیلم مستند ما نیز شکل گرفت و سیر جهاد افغانستان در سال‌های جهاد را بیان کردند. به عبارت دیگر، سعی کردیم در فیلم خود نماینده‌ای از هر کدام از قومیت‌ها و احزاب داشته باشیم. 

عوامل تولید این فیلم مستند عبارتند از:

تهیه‌کننده: مرتضی شعبانی، کارگردان و پژوهشگر: محمدحسین محمودیان، نویسنده و تدوین: مهدی محمودیان، تصویر بردار: مهدی احمدی و احمد خلیل اول، آهنگساز: مهدی محمودیان، صدابردار: علیرضا جلالی و تهیه شده در: مرکز مستند حقیقت. 

مستند «در پس جنگ» امشب یکشنبه، ۲۷ آبان ماه ساعت ۲۱ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش‌های آن فردا دوشنبه، ۲۸ آبان ماه ساعت ۹ صبح و ۲۴ خواهد بود.