این تصویر متعلق به نخستین گوشی پزشکی است!

به گزارش مجله خبری نگار،حدود ۲۰۰ سال پیش در سال ۱۸۱۶ و در یک روز سرد پاییزی خانم جوانی با مشکلات قلبی به بیمارستان نکر (Necker Hospital) در شهر پاریس مراجعه می‌کند. پزشکی ۳۵ ساله موسوم به «رنه تئوفیل لاینک (René-Théophile-Hyacinthe Laënnec)» قرار بود او را معاینه کند، اما به علت چاقی بیمار، شنیدن صدای قلب برای پزشک کمی سخت بود. ضمن اینکه بیمار دارای علائمی بود که دکتر سمع با گوش را کافی نمی‌دانست؛ به همین دلیل یک کاغذ را لوله کرد و یک طرف آن را روی گوش خود و طرف دیگرش را روی سینه بیمار گذاشت و یک گوشی پزشکی از کاغذ ساخت. ابتکار لاینک نتیجه داد و صدا‌های قلبی به طور واضح‌تری شنیده شدند.

لاینک برای معاینات بعدی از یک لوله چوبی توخالی استفاده کرد که می‌توان از آن به عنوان اولین گوشی پزشکی نام برد. این وسیله با ابعادی بزرگ و ظاهری شیپورمانند در آن زمان فقط یک دهانه برای قرار گرفتن روی گوش داشت و سرِ دیگر آن روی سینه بیمار قرار می‌گرفت.

پیش از اختراع این گوشی پزشکی چوبی، پزشکان برای شنیدن صدای قلب از روش‌هایی نظیر ضربه زدن و قراردادن مستقیم گوش بر روی سینه بیمار استفاده می‌کردند.

لاینک ابتدا این وسیله را «معاینه‌کننده قفسه سینه (chest examiner)» نام نهاد و بعد به «سونومتر» تغییر داد. از آنجا که این اسم کاربرد وسیله را به خوبی نشان نمی‌داد، بعد از ماه‌ها بالاخره اسم این وسیله جدید را استتوسکوپ (stethoscope) گذاشت.

معنای این واژه مرکب یونانی معادل است با: من به داخل قفسه سینه نگاه می‌کنم (I look into the chest).

تکامل طراحی گوشی پزشکی

جنس اولیه استتوسکوپ‌های نخستین و عدم انعطاف کافی از مواردی بودند که طیف استفاده از این گوشی‌های ابتدایی را محدود می‎کردند.

در سال‌های ۱۸۴۳تا ۱۸۵۵ تغییراتی در گوشی پزشکی ایجاد شد؛ لوله آن قابل انعطاف شد و دو مجرا برای قرارگرفتن روی هر دو گوش برای آن ساخته شد. با این تغییر، میزان صدا‌های دریافتی بیشتر شده و معاینات شکلی دقیق‌تر به خود گرفتند. پس از این طراحی کاربردی، باقی افراد تلاش کردند تا نواقص این مدل را برطرف کنند.

تا سال ۱۹۶۰ تغییرات زیادی در گوشی‌های پزشکی ایجاد نشد تا اینکه دکتر لیتمن (پژوهشگر قلب)، استاد دانشگاه هاروارد، گوشی پزشکی‌ای ساخت که ویژگی‌های آکوستیک خوبی داشت. او ویژگی‌های یک گوشی پزشکی ایدئال را اینگونه تعریف کرد:

«گوشی پزشکی بهتر است دو قسمت داشته باشد، یک قسمت (bell) برای شنیدن اصوات بم و قسمت دیگر دارای دیافراگم پلاستیکی برای فیلتر کردن اصوات بم است. تیوب گوشی باید سخت و تا حد امکان کوتاه باشد. همچنین گوشی طبی باید طوری باشد که بتوان راحت با آن کار کرد.»

این پیشرفت‌ها تا به امروز ادامه داشته و تغییرات بسیاری در جزئیات آن انجام گرفته، اما ساختار اولیه و پایه‌ای آن، آنچنان دستخوش تغییر نشده است. امروزه گوشی‌های پزشکی موسوم به گوشی پزشکی دیجیتال در بازار وجود دارند که کیفیت و وضوح صدا در آنها بهتر است و امکان ذخیره صدا و نمودار ضربان قلب، مقایسه و تحلیل آن با اطلاعاتی که قبلا بارگذاری شده را فراهم می‌کنند.