کاکائو و شکلات برای سلامتی مفید است یا مضر؟

به گزارش مجله خبری نگار،

فواید شکلات تلخ برای سلامتی 

در ادامه توضیح داده شده است که پژوهش‌ها در مورد فواید بالقوه خوردن شکلات تلخ برای سلامتی چه چیز‌هایی ارائه داده‌اند. 

فواید قلبی عروقی 

طبق بررسی‌هایی که در سال ۲۰۱۲ صورت گرفت، حداقل ۴۲ مطالعه بالینی کوتاه‌مدت وجود دارد که اثرات مثبت مصرف کاکائو را بر عوامل مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی نشان می‌دهد، از جمله بهبود در اتساع عروق (یا گشاد کردن عروق؛ این پدیده از شل کردن و آرام کردن سلول‌های ماهیچه صاف دیواره رگ‌ها برای افزایش جریان خون و شدت خونرسانی به بافت بخشی از بدن پدید می‌آید) با واسطه جریان، کاهش فشار‌خون دیاستولیک و فشار متوسط شریانی و تأثیر کمی که بر کلسترول LDL و HDL دارد.

این مطالعات دوز‌های مختلفی از مصرف کاکائو، دست کم یک بار در روز را شامل می‌‎شود. همچنین، این بررسی از مطالعات آزمایشگاهی پشتیبانی می‌کند و نشان می‌دهد که فلاوانول‌ها می‌توانند دلیل این پیشرفت‌ها باشند؛ زیرا به دلیل تأثیر آن‌ها بر عملکرد اندوتلیال و پلاکت، التهاب، انتقال گلوکز و فعالیت آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مستلزم تحقیقات بالینی بیشتری برای تأیید این تأثیرات است.

یکی از بررسی‌های صورت گرفته در سال ۲۰۱۷ بر روی تأثیرات فلاوانول‌های کاکائو بر فشار‌خون تفاوت قابل‌توجهی بین شکلات بدون فلاوانول و شکلات حاوی ۱۲۱۸ میلی‌گرم فلاوانول در کاهش فشار‌خون نیافت. پژوهش دیگری که در سال ۲۰۰۹، بر روی تعداد زیادی بیمار غیر دیابتی – ۱۱۶۹ نفر- که پس از انفارکتوس حاد میوکارد در بیمارستان بستری شده بودند، انجام شد و محققان دریافتند که مصرف شکلات به صورت دو بار در هفته با کاهش ۶۶ درصدی مرگ‌و‌میر در اثر بیماری‌های قلبی در ۸ سال آتی زندگی افراد در مقایسه با افرادی که شکلات مصرف نکرده بودند، ارتباط معناداری دارد. 

ادراک، استرس و خلق و خو 

بیشتر افرادی که شکلات می‌خورند، این کار را صرفاً به خاطر فوایدی که بر روی خلق و خویشان دارد، انجام می‌دهند. بر اساس یکی از بررسی‌هایی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، چندان مشخص نیست که آیا تأثیر شکلات بر خلق و خو ناشی از اثرات دارویی ترکیباتی مانند پلی فنل‌ها است یا اینکه آیا آن‌ها با تعامل بین تجربه حسی لذت‌بخشی که دارند و پاداش حاصل از آن، ارتباط دارند.

یکی از دلایل تأثیر شکلات بر خلق و خو می‌تواند به دلیل تأثیر آن بر اندورفین و سروتونین باشد و یا می‌­تواند به دلیل ترکیبات محرک کافئین و تئوبرومین موجود در آن باشد. همچنین، سه مطالعه از هشت مطالعه که معیار‌های ورود به بررسی را داشتند، نوعی بهبود در ادراک را نشان می‌دادند. دو مطالعه دیگر نیز گرچه هیچ مزیتی را نشان ندادند، با این حال، تغییرات قابل‌توجهی در الگو‌های فعال‌سازی مغز، در آن‌ها رویت شد.

پژوهشی حاکی از آن است مردانی که ۵۰ گرم شکلات تلخ سرشار از فلاوانول مصرف می‌کنند، از تأثیرات فیزیکی استرس، روانی اجتماعی محافظت می‌شوند. علاوه بر این، مطالعه آزمایشگاهی دیگری در سال ۲۰۱۳ نشان داد پلی فنول‌های کاکائو از طریق مسیر سیگنالینگ فاکتور نوروتروفیک مشتق‌شده از مغز (BDNF) منجر به ایجاد تأثیرات محافظت‌کننده عصبی در مدل بیماری آلزایمر می‌شود. BDNF مسئول عملکرد‌هایی همچون انعطاف‌پذیری مغز و توانایی یادگیری اطلاعات جدید است. همچنین، BDNF در تحقیقات مربوط به استرس پس از سانحه یا اتفاق و یادگیری خاموشی ترس، نقش دارد. 

مؤثر و جلوگیری از کمبود منیزیم 

به گفته مؤسسه ملی بهداشت، رژیم غذایی معمولی آمریکایی دارای کمبود منیزیم است. به طور خاص، مردان بالای ۷۰ سال و دختران و پسران نوجوان دچار کمبود این ماده معدنی هستند. یک تکه کوچک (۴۱ گرم) شکلات تلخ ۵۴ میلی‌گرم منیزیم دارد که می‌تواند به برخی از افراد کمک کند تا به مقدار توصیه‌شده روزانه خود که برای مردان ۴۰۰ تا ۴۲۰ میلی‌گرم و برای زنان (که باردار یا شیرده نیستند) ۳۱۰ تا ۳۲۰ میلی‌گرم برسد. 

عوارض جانبی احتمالی خوردن شکلات 

مصرف کاکائو در برخی افراد منجر به بروز مشکلات گوارشی، واکنش‌های پوستی، یبوست و سردرد‌های میگرنی می‌شود. از جمله عوارض دیگر مرتبط با کافئین عبارتند از افزایش اضطراب، کاهش خواب، ضربان قلب سریع و افزایش تکرر ادرار. یک تکه ۳۰ گرمی شکلات حاوی حدود ۱۲ میلی‌گرم کافئین است. به عنوان مبنایی برای مقایسه، یک لیوان قهوه حاوی حدود ۹۶ میلی‌گرم است.

مصرف کافئین در دوز‌های بالا در دوران بارداری منجر به وزن کم نوزاد در هنگام تولد و زایمان زودرس می­شود، اما مصرف کم آن و یا سایر ترکیبات و مکمل‌های کاکائویی به طور کلی بسیار بی‌خطر هستند. حتی پژوهشی حاکی از تأثیرات مثبت کافئین بر خلق و خوی مادر و کودک است. بنابراین، بهتر است در این باره با پزشک خود صحبت کنید و مطمئن شوید که محصولی که انتخاب می‌کنید برای شما بی‌خطر است. 

اثرات متقابل 

کاکائو ممکن است با اثرات آدنوزین و دی پیریدامول تداخل داشته باشد و نباید ۲۴ ساعت قبل از تست استرس قلبی مصرف شود.
استروژن‌ها نیز می‌توانند متابولیسم کافئین را کاهش داده و احتمال عوارض جانبی کاکائو را افزایش دهند.
کافئین موجود در کاکائو متابولیسم لیتیوم را افزایش می‌دهد، بنابراین ثبات در مقدار کاکائو مصرف‌شده در روز برای محدود کردن عوارض جانبی لیتیوم بسیار اهمیت دارد.
مصرف کافئین همراه با دارو‌های آسم یا دارو‌های افسردگی منجر به تحریک بیش از حد می‌شود.
کاکائو می‌تواند قند خون را افزایش دهد و افراد مبتلا به دیابت باید با احتیاط آن را مصرف کنند. 

مقدار مصرف و نحوه آماده‌سازی 

۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم فلاوانول در روز برای به دست آوردن نتایج مثبت کفایت می‌کند، با این حال بسیاری از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که برای بدست آوردن میزان بالایی از فواید از دوز‌های بالای ۴۰۰ و ۵۰۰ میلی‌گرم استفاده می‌کنند. فراهمی زیستی و فعالیت فلاوانول‌های کاکائو نیازمند تحقیقات بیشتر و روش‌های بهبود یافته برای ارزیابی کمیت و موفقیت جذب توسط بدن در محصولات مختلف است. محتوای فلاوانول مکمل‌ها و محصولات کاکائویی بسیار متفاوت است و بسیاری از آن‌ها محتوای فلاوانول را روی برچسب محصول ذکر نمی‌کنند.

به طور کلی این طور گفته می‌شود که رویکرد غذایی کامل به تغذیه بهترین است، چرا که پیچیدگی‌های نحوه تعامل ترکیبات برای ایجاد فواید سلامتی یک غذا به طور کامل شناخته‌شده نیست و گاهی اوقات تنها مصرف مکمل‌ها همان میزان فواید را به همراه ندارد. برای مثال، شما برای دریافت ۵۰۰ میلی‌گرم فلاوانول که در برخی مکمل‌ها یافت می‌شود به چیزی حدود ۳ تخته شکلات تلخ و حتی مقدار بیشتری شکلات شیری نیاز دارید. خب با این تفاسیر، ما تراکم ضعیف مواد مغذی داریم، یعنی نسبت کالری به محتوای مواد مغذی بسیار زیاد است و مواد تشکیل‌دهنده ممکن است از فواید آن بیشتر باشد.

روش خوب این است که با دوز کم مکمل یا ۳۰ گرم شکلات تلخ (با بیش از ۷۵ درصد کاکائو) در روز شروع کنید. همچنین مشورت با پزشک راه‌کار بسیار خوبی است و بپرسید که آیا افزایش مقدار آن می‌تواند راه مؤثری را برای دستیابی به اثرات مطلوب بر سلامت قلبی-عروقی و روانی باشد یا خیر. 

نکاتی برای انتخاب کاکائو 

اگر به دنبال شکلات به عنوان منبعی برای فلاوانول‌های کاکائویی هستید، به دنبال شکلات تلخ خالص یا شکلات تلخ همراه با مغزها، پوست پرتقال یا طعم‌دهنده­‌های دیگر باشید و از هر چیزی که با کارامل، نوقا (نوعی آبنبات تهیه‌شده از شکر یا عسل، آجیل و سفیده تخم‌مرغ) و یا سایر خوراکی این چنینی که از نظر تغذیه فقط قند و چربی دارند، خودداری کنید. 

منبع:مانکن