به گزارش مجله خبری نگار، در مطالعهای که اخیراً در Scientific Reports منتشر شده است، محققان چینی از تصادفیسازی مندلی (MR) برای ارزیابی رابطه ژنتیکی بین شاخص توده بدنی (BMI) و بیماریهای عصبی متعدد استفاده کردند.
آنها دریافتند که BMI یک ارتباط علیتی ژنتیکی با بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) و سکته مغزی ایسکمیک (IS) نشان میدهد، اما با بیماری پارکینسون (PD)، بیماری آلزایمر (AD)، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و صرع (EP) ارتباطی ندارد.
شاخص توده بدنی (BMI) به دلیل سادگی و حساسیت آن، به طور گسترده برای ارزیابی چاقی استفاده میشود. تغییرات اقتصادی و سبک زندگی، خطر چاقی را در سراسر جهان افزایش داده است. BMI بالا با بیماریهای مختلف و میزان مرگ و میر بالاتر، از جمله دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماریهای عروق کرونر قلب، اختلالات اسکلتی عضلانی و رشد تومور مرتبط است.
بیماریهای مغز و اعصاب طیف وسیعی از بیماریهای سیستم عصبی را شامل میشود، از جمله بیماریهای نورودژنراتیو، مغزی-عروقی، عفونی، انکولوژیک و ارثی.
در حالی که بیماری پارکینسون با تغییرات سطح دوپامین و وجود اجسام لویی مشخص میشود، آلزایمر با رسوب بتا آمیلوئید و فسفوریلاسیون پروتئین تاو مرتبط است. ALS بر نورونهای حرکتی تأثیر میگذارد، در حالی که MS یک بیماری دمیلینه کننده با واسطه ایمنی است.
IS با عوامل خطر مختلفی مانند فشار خون بالا و دیابت مرتبط است، در حالی که EP در نتیجه تخلیه همزمان نورونها به دلیل ناهنجاریهای ژنتیکی یا ساختاری رخ میدهد.
MR روشی برای تخمین روابط علی بین مواجههها و پیامدها با استفاده از متغیرهای ابزاری ژنتیکی، از جمله پلیمورفیسمهای تک نوکلئوتیدی (SNPs) است. این روش در برابر اثرات عوامل مخدوشکننده و علیت معکوس مقاوم است.
بنابراین، محققان در مطالعهی حاضر، با هدف توسعهی استراتژیهای درمانی بیماری، ارتباط ژنتیکی بین BMI و بیماریهای عصبی را با استفاده از آنالیز MR بررسی کردند.
این مطالعه ارتباط معناداری در سطح ژنوم بین BMI و SNPها برای PD (۴۲)، AD (۴۲)، MS (۳۹)، ALS (۴۲)، IS (۴۲) و EP (۳۱) نشان داد. تجزیه و تحلیل IVW هیچ رابطه علت و معلولی ژنتیکی بین BMI و PD، AD، ALS و صرع پیدا نکرد (P > ۰.۰۵).
با این حال، یک ارتباط علی و معلولی ژنتیکی مثبت بین BMI و بیماریام اس (P = ۰.۰۳۵) و سکته مغزی ایسکمیک (P = ۰.۰۰۰) مشاهده شد. نتایج نشان میدهد که BMI بالاتر با افزایش خطر ابتلا به بیماریام اس و سکته مغزی ایسکمیک مرتبط است.
علاوه بر این، تحلیل میانه وزنی، روابط علی بین BMI و MS، IS را نشان داد، در حالی که حالت ساده فقط ارتباط با IS را نشان داد. جالب توجه است که تحلیل MR Egger و حالت وزنی، رابطه علی بین BMI و بیماریهای مورد مطالعه را نشان ندادند.
نتایج تحلیل حساسیت، یافتههای اصلی را تأیید کرد. هیچ ناهمگونی یا پلیوتروپی قابل توجهی مشاهده نشد و نتایج به عنوان پایدار و قوی تأیید شدند.
نتایج با استفاده از SNPهای ابزاری قوی که از جامعترین پایگاه داده GWAS تا به امروز استخراج شدهاند، پشتیبانی میشوند.
مطالعات آینده شامل اندازهگیری دور کمر، نسبت دور کمر به باسن، درصد چربی بدن و امپدانس بیوالکتریک میتواند به طور بالقوه سوگیری در نتایج را کاهش دهد.
در نتیجه، این مطالعه کاربرد آنالیز MRI را در مطالعه روابط علت و معلولی ژنتیکی بین BMI و بیماریهای عصبی نشان میدهد.
اگرچه هیچ ارتباط علیتی با PD، AD، ALS یا PE یافت نشده است، اما یک ارتباط علیتی ژنتیکی بین BMI و MS و IS یافت شده است که نشان میدهد BMI بالا ممکن است خطر ابتلا به MS و IS را افزایش دهد.
این یافتهها نقش بالقوه چاقی را به عنوان یک عامل خطر برای اختلالات عصبی برجسته میکند و راه را برای استراتژیهای پیشگیری و درمان برای بهبود پیامدهای سلامت باز میکند.