ریل‌گذاری ۷۵ هزار هکتاری برای توسعه کشت گلخانه‌ای

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: یکی از چالش‌های مهم در بخش کشاورزی کشور هدر رفت آب با توجه به شرایط اقلیمی کشور است که بر اساس نظر کارشناسان این حوزه یکی از روش‌های کارآمد برای بهره‌وری در استفاده از منابع آب، توسعه گلخانه‌ها و کشت گلخانه‌ای است. کشت گلخانه‌ای با توجه به جلوگیری از هدر رفت آب از طریق تبخیر و با روش‌های آبیاری نوین، نسبت به روش معمولِ کشت به مقدار آب کمتری احتیاج دارد و بالاترین استفاده بهینه از آب را فراهم می‌کند.

کشت گلخانه‌ای می‌تواند تولید بسیاری از محصولات را به خودکفایی نزدیک کند، زیرا با توجه به شرایط کنترل شده و به سبب مناسب بودن شرایط محیطی می‌توان ۱۰ برابر بازدهی بیشتری نسبت به کشت در فضای آزاد را انتظار داشت. وقتی از روش گلخانه‌ای برای تولید محصولات کشاورزی استفاده شود، می‌توان در هر محیطی با هر نوع آب و هوا و هر نوع خاک کشت انجام داد.

ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی نیز با توجه به اهمیت توسعه گلخانه‌های کشور، پیشرفت آن‌ها را یکی از اولویت‌های مهم وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرده و گفته است: «افزایش سطح کشت گلخانه‌ای از ۲۵ هزار هکتار کنونی به ۱۰۰ هزار هکتار تا پایان سال آینده از اولویت‌های اساسی این وزارتخانه است.» توسعه کشت گلخانه‌ای با توجه به بهره‌وری بیشتر و کشت چندباره در طول سال ضریب امنیت غذایی را بالا می‌برد. به همین منظور نیز توسعه و صنعتی‌سازی گلخانه‌های کشور در بودجه سال آینده در دستور کار قرار گرفته است.

مزایای کشت گلخانه‌ای

از مزایای کشت گلخانه‌ای می‌توان به تولید محصولات خارج از فصل، کشت متراکم محصول، کشت خارج از محیط طبیعی، کم آب بر بودن تولید، تولید محصولات با کیفیت بالاتر، افزایش میزان برداشت، محافظت از گیاهان در برابر تغییرات مخرب آب و هوایی، نگهداری گیاهان و محصولات از وجود بیماری‌ها و آفات و ممانعت از ورود حشرات و آفات و کاهش تعداد کارگران اشاره کرد.

توسعه و افزایش تعداد گلخانه‌های کشور یکی از اصلی‌ترین نیاز‌های بخش کشاورزی است و خوشبختانه طی سال‌های گذشته در روند توسعه‌ای قرار گرفته است. بر اساس آمار، ایران از سال ۸۵ تا سال ۹۵ وارد کننده سازه‌های گلخانه‌ای به کشور بوده، اما امروزه بسیاری از کشور‌های همسایه این خدمات را از کشور ما دریافت می‌کنند.

افزایش بالای راندمان تولید در روش کشت گلخانه‌ای

رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران با اشاره به ضرورت توسعه کشت گلخانه‌ای در کشور گفت: ایران با توجه به وجود کم‌آبی و خشکسالی که بر منابع زیرزمینی اثرات زیادی گذاشته است، باید بر توسعه و پیشرفت گلخانه‌های کشور متمرکز شود، زیرا این روش کمک زیادی به مصرف بهینه آب می‌کند. به عنوان نمونه کشور هلند که مساحت زیادی ندارد و از ذخایر نفت و گاز هم بی‌بهره است، سالانه ۱۱ میلیارد دلار از فروش محصولات کشاورزی خود از طریق کشت گلخانه‌ای درآمد کسب می‌کند؛ بنابراین ایران هم می‌تواند بر درآمدزایی از این طریق سرمایه‌گذاری کند.

وی توسعه و پیشرفت ساخت گلخانه در کشور را پایین عنوان کرد و گفت: ساخت و توسعه گلخانه در کشور پیشرفت زیادی نداشته است، چون کمک‌های زیرساختی به افراد علاقه‌مند به این روش نشده و وام‌های با بهره‌های پایین با توجه به گران بودن تجهیزات صنعت گلخانه اختصاص داده نشده است. دولت با ارائه تسهیلات، مشوق‌ها و برآورده شدن نیاز‌های اولیه جهش بالایی در توسعه کشت گلخانه در کشور ایجاد می‌کند.

نورانی با اشاره به مشکل کمبود آب در کشور گفت: کشور‌های حاشیه خلیج فارس از آب‌های خلیج استفاده بهینه کرده و اقدام به شیرین کردن آب کرده‌اند، ولی ما همواره نگاه‌مان به آسمان بوده است و از این فرصت استفاده نکرده‌ایم. افزایش گلخانه‌ها در کشور به منابع آبی ما کمک می‌کند، چون کاشت در فضای باز باعث بخار شدن بیشتر آن می‌شود و در روش‌های سنتی فعلی نیز آب بیشتری هدر می‌رود در حالی که یکی از منافع مهم در کشت گلخانه مهار منابع آبی است.

وی مبارزه با آفات را یکی دیگر از امتیازات مهم کاشت به شیوه گلخانه‌ای عنوان کرد و افزود: از طریق گلخانه‌ها می‌توان با ورود آفات مبارزه جدی کرده و استفاده استانداردی هم از سموم کرد و حتی از سموم بیولوژیک در کشت گلخانه‌ای استفاده نمود. ضمن اینکه با استفاده از روش گلخانه‌ای راندمان تولید بالاتر می‌رود و می‌توان کشت‌های سه یا ۴ چهار مرتبه در سال انجام داد، اما در فضای باز نهایت می‌توان دو بار اقدام به کشت محصول کرد.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران اضافه کرد: ارزش افزوده در گلخانه‌ها افزایش پیدا می‌کند و تولید در واحد سطح را نیز بالا می‌برد. اکنون هم نیمی از محصولات گلخانه‌ای به کشور‌های حاشیه خلیج فارس و اوراسیا صادر می‌شود. در واقع از طریق کشت گلخانه‌ای تولید در چهار فصل امکانپذیر می‌شود.

نورانی با بیان اینکه تا یک سال آینده می‌توان به رشد ۵۰ درصدی در توسعه و ایجاد گلخانه‌ها دست یافت، افزود: با توجه به تحریم‌های ظالمانه ساخت و ساز و استفاده از فناوری‌های روز با سختی همراه شده است و در این بخش با کمبود‌هایی روبه‌رو هستیم به همین علت نمی‌توان انتظار رشد بیش از این میزان را تا یک سال آینده داشت.

رئیس انجمن ارگانیک ایران با بیان اینکه امکان توسعه گلخانه‌ها در همه مناطق کشور از جمله جنوب ایران نیز وجود دارد، گفت: کشت گلخانه‌ای در تهران، قزوین، اصفهان و فارس رو به افزایش است، اما این پتانسیل در مناطق محروم مانند چابهار و مکران نیز وجود دارد تا از آب خلیج فارس و دریای عمان نیز استفاده شود. اکنون در استان‌های گیلان و گلستان هم کشت محصولات کشاورزی گلخانه‌ای افزایش داشته است، اما در استان مازندران در سال‌های گذشته کشت گلخانه‌ای بیشتر برای تولید گل و گیاه مورد استفاده قرار گرفته و به صورت نهال، گلدان و شاخه گل به کشور‌های CIS صادر می‌شود.

نورانی با اشاره به ساخت تجهیزات گلخانه در کشور بیان کرد: بخش قابل توجهی از تجهیزات گلخانه در کشور ساخته می‌شود، اما همچنان نیاز به ورود تجهیزات گرمازدایی، گرمادهی و سرمادهی با استفاده از انرژی‌های پاک و خورشیدی داریم. برای استفاده از تکنولوژی روز دنیا باید از ابتدای ساخت گلخانه از تجهیزات روزآمد استفاده شود، اما اکنون از منابع گازی و گازوئیلی در گلخانه‌ها استفاده می‌شود که باید جایگزین انرژی‌های پاک شود.