چند عامل بلوغ زودرس و چاقی افراطی فرزندانتان را بشناسید

به گزارش مجله خبری نگار، متخصصان معتقدند که میان بلوغ زودرس و افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه ارتباط وجود دارد. این ارتباط می‌تواند به این دلیل باشد که در نتیجه بلوغ زودتر از موعد، سطح استروژنی که بدن یک زن در طول زندگی تولید می‌کند، افزایش می‌یابد. متخصصان، عوامل زیادی را در بروز آن دخیل می‌دانند که یکی از آن‌ها داشتن الگو‌های غذایی نامناسب است.

منظور از بلوغ زودرس چیست؟

زمان طبیعی شروع بلوغ در دختر‌ها از حدود ۹ تا ۵/۱۳ سالگی و در پسر‌ها از حدود ۹ تا ۱۴ سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از ۸ و پسری در سن کمتر از ۹ سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولاً می‌گویند که دچار بلوغ زودرس شده است. اگر دختری بعد از ۵/۱۳ و پسری بعد از ۱۴ سالگی علائم بلوغ را در خود ببیند نیز معمولاً می‌گویند که دچار بلوغ دیررس شده است. این علائم در دختران به صورت تغییرات خلقی و جوانه زدن پستان‌ها و در پسران با ضخیم شدن مو‌های صورت و بدن، دو رگه شدن صدا و ایجاد حالت‌های تهاجمی در آن‌ها خود را نشان می‌دهد.

مواد غذایی متهم کدامند؟

دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه در این باره می‌گوید: «ما نمی‌توانیم ادعا کنیم که دقیقا مصرف گروهی از خوراکی‌های خاص باعث بروز بلوغ زودرس در کودکان می‌شود، اما برخی از عادت‌ها و الگو‌های غذایی می‌توانند باعث بلوغ زودرس شوند که کاهشرشد قدی پس از رسیدن به سن بلوغ، مخصوصاً در دختر بچه‌ها از عوارض آن است.» این متخصص تغذیه تأکید کرد که عادت به مصرف خوراکی‌هایی که تراکم کالری بالا، اما ارزش تغذیه‌ای پایینی دارند، می‌تواند باعث ابتلای بچه‌ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آن‌ها فراهم کند.

بلوغ و رشد قدی

دکتر محمدرضا مهاجر تهرانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم در این باره می‌گوید: «زمانی که فرآیند بلوغ اتفاق می‌افتد، کودک یا نوجوان با رشد سریع قدی مواجه می‌شود. در بسیاری از موارد، ممکن است قد کودک یا نوجوان در زمان بلوغ، کاملاً طبیعی یا حتی مقداری بلندتر از افراد همسن و سال خود هم باشد، اما وارد شدن زودرس به مرحله بلوغ، باعث افزایش ترشح هورمون استروژن و بسته شدن زودتر از موعد صفحات رشد خواهد شد. در واقع بلوغ زودرس، با کوتاهی قد در دوران بزرگسالی، رابطه مستقیمی دارد.»

جلوی چاقی بچه‌ها را بگیرید

ابتلا به اضافه وزن و چاقی، یکی از عوامل بروز بلوغ زودرس در کودکان است. دکتر وفا به والدین پیشنهاد می‌کند که برای پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن، بلوغ زودرس و عوارض فراوان ناشی از آن، الگو‌ها و عادت‌های غذایی فرزندان خود را اصلاح کنند: «متأسفانه، زندگی ماشینی امروز، بچه‌ها را بسیار کم تحرک کرده است. اگر والدین هم حواسشان به خورد و خوراک بچه‌ها نباشد، زمینه بروز بسیاری از بیماری‌ها در آن‌ها فراهم خواهد شد. در واقع الگو‌های غذایی نامناسب و ذائقه سازی نادرست می‌تواند بچه‌ها را با بلوغ زودرس مواجه کند. مثلاً والدین باید مصرف غذا‌ها و میان وعده‌های چرب و شیرین را در برنامه غذایی کودکان خود محدود کنند و ذائقه آن‌ها را از زمان آغاز غذای کمکی (۶ ماهگی)، به خوردن خوراکی‌های چرب، شور و شیرین عادت ندهند. نباید فرزندان خود را به مصرف لبنیات پرچرب یا دسر‌های شیرین و غذا‌های سرخ کرده که عامل افزایش وزن و ابتلا به بلوغ زودرس بچه‌ها هستند، عادت دهند.»

آیا شکلات یا جینسینگ باعث بلوغ زودرس می‌شوند؟

این ادعا‌ها نه کاملاً قابل تأیید هستند و نه قابل رد. برخی از خوراکی‌ها مانند شکلات ها، تراکم کالری بالایی دارند و می‌توانند با افزایش وزن، عامل ابتلا به بلوغ زودرس شوند. از طرف دیگر، شاید ترکیب‌های ادعا شده دیگری مانند جینسینگ وکافئین، به خودی خود باعث ابتلا به بلوغ زودرس نشوند، اما وجود هیچ کدام از این ترکیب‌ها در برنامه غذایی کودکان ضرورتی ندارد و بدن بچه‌ها برای رشد مناسب، اصلاً به این خوراکی‌ها نیازمند نیست بنابراین حذف آن‌ها از برنامه غذایی بچه‌ها مشکلی برایشان ایجاد نمی‌کند.

عادت به مصرف خوراکی‌هایی که تراکم کالری بالا، اما ارزش تغذیه‌ای پایینی دارند، می‌تواند باعث ابتلای بچه‌ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آن‌ها فراهم کند.

گوشت قرمز؛ خوب یا بد؟

پژوهش‌های محققان انگلیسی نشان می‌دهد دخترانی که در دوران کودکی رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز دارند، دچار بلوغ زودرس می‌شوند.

برای انجام این مطالعه رژیم غذایی ۳۰۰۰ دختر ۱۲ ساله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف گوشت به میزان بیش از ۸ بار در هفته موجب بلوغ زودرس در این دختران می‌شود. در حقیقت مشخص شد که احتمال بلوغ زودرس (در سن ۱۲ سالگی و یا قبل از آن) در دخترانی که به مقدار زیاد گوشت قرمز می‌خورند، ۷۵ درصد بیش از سایر دختران است.

متخصصان تغذیه تأکید می‌کنند که این نتایج به معنی حذف گوشت قرمز از رژیم غذایی دختران نیست، زیرا گوشت قرمز منبع غنی آهن بوده و نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی فقر آهن دارد، بلکه توصیه می‌شود در مصرف این ماده غذایی افراط نشود.

در نهایت این که:

علاوه بر عوامل تغذیه‌ای و ژنتیکی برخی عوامل محیطی هم می‌توانند بر بروز بلوغ زودرس به خصوص در دختر بچه‌ها تأثیرگذار باشند. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به آفت کش‌ها که در میوه ها، سبزی‌ها و صیفیجات استفاده می‌شود، ظرف‌های پلاستیکی مخصوصاً اگر به صورت مداوم از این‌ها برای نگهداری یا مصرف غذا‌های داغ، گرم و چرب استفاده شود 

منبع: قند پهلو