روش‌های تشخیص و پیشگیری از عفونت قارچی ناخن چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار،این عارضه معمولا با دارو‌های ضد قارچ درمان می‌شود، اما پروسه درمان آن ممکن است دشوار و زمان بر باشد، زیرا تا زمانی که ناخن‌های جدید کاملا عاری از عفونت نباشند نمی‌توان گفت عفونت قارچی درمان شده است.

عفونت قارچی ناخن چیست؟

عفونت‌های قارچی از انواع عفونت هستند که می‌توانند هر قسمتی از بدن را درگیر کنند. قارچ‌ها معمولا در کنار باکتری‌های مختلف در سطح و داخل بدن زندگی می‌کنند، اما زمانی که قارچی شروع به رشد بیش از حد کند فرد به عفونت مبتلا می‌شود.

اونیکومایکوزیس یا عفونت قارچی ناخن نوعی عفونت قارچی است که ناخن‌های دست یا پا را درگیر می‌کند و از آن جا که معمولا به مرور زمان ایجاد می‌شود، هر گونه تفاوت ناگهانی در ظاهر ناخن یا احساس آن در ابتدا ممکن است به قدری ظریف باشد که نادیده گرفته شود.

این عفونت به دلیل رشد بیش از حد قارچ‌ها در داخل، زیر یا سطح ناخن ایجاد می‌شود و، چون قارچ‌ها در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، این نوع محیط می‌تواند به طور طبیعی باعث افزایش تکثیر آن‌ها شود.

ناگفته نماند قارچ‌های عامل خارش ژوک، پای ورزشکار، کرم حلقوی و همچنین قارچ‌هایی که از قبل در بدن یا روی سطح بدن وجود دارند می‌توانند باعث عفونت ناخن شوند. تماس با فردی که به عفونت قارچی مبتلا است نیز می‌تواند آن را به دیگران انتقال دهد.

به طور کلی عفونت قارچی، ناخن‌های پا را بیشتر از ناخن‌های دست درگیر می‌کند، احتمالا به این دلیل که انگشتان پا معمولا داخل کفش هستند و محیط گرم و مرطوب برای رشد این قارچ‌ها کاملا مهیا است؛ بنابراین توصیه می‌شود هنگام مراجعه به سالن‌های مانیکور یا پدیکور ناخن حتما از ضد عفونی شدن ابزار مورد استفاده اطمینان حاصل کنید، زیرا ابزار‌هایی مانند سنباده و ناخن گیر اگر ضد عفونی نشوند می‌توانند عفونت‌های قارچی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنند.

عوامل خطر زای عفونت قارچی ناخن

عفونت قارچی ناخن علل مختلف دارد که هر یک درمان مخصوص خودش را می‌طلبد. اگرچه بسیاری از این علل قابل پیشگیری هستند، اما برخی عوامل خطر زا احتمال ابتلا به آن‌ها را افزایش می‌دهند، از جمله:

دیابت

بیماری که باعث گردش خون ضعیف می‌شود

سن بالای ۶۵ سال

استفاده از ناخن مصنوعی

شنا در استخر عمومی

آسیب دیدگی ناخن

آسیب پوست اطراف ناخن

مرطوب بودن طولانی مدت انگشتان دست یا پا

سیستم ایمنی ضعیف

استفاده از کفش‌های پنجه بسته

علاوه بر این به نظر می‌رسد عفونت ناخن در مردان بیشتر از زنان و در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می‌شود و کسانی که در میان اعضای خانواده خود فرد مبتلا به عفونت‌های قارچی دارند بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند.

از سوی دیگر افراد مسن در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند، زیرا گردش خون ضعیف تری دارند و با افزایش سن ناخن‌ها کندتر رشد کرده و ضخیم‌تر می‌شوند.

علائم عفونت قارچی ناخن

عفونت قارچی ناخن ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چندین ناخن را درگیر کند و علائم شایع آن عبارتند از:

ناخن منحرف شده که ممکن است از بستر بلند شود

بوی نا مطبوع ناخن

شکنندگی یا ضخیم شدن ناخن

انواع عفونت قارچی ناخن

۱. عفونت زیر ناخنی دیستال

این عفونت شایع‌ترین نوع عفونت قارچی ناخن است که می‌تواند ناخن‌های دست و پا را درگیر کند. در این عفونت لبه خارجی ناخن ظاهری دندانه دار با رگه‌های سفید یا زرد پیدا کرده و عفونت به بستر و قسمت زیرین ناخن نفوذ می‌کند.

۲. عفونت سطحی سفید

این نوع عفونت معمولا ناخن‌های پا را درگیر می‌کند و در آن نوع خاصی از قارچ به لایه‌های فوقانی ناخن حمله کرده و لکه‌های سفید واضحی روی ناخن به وجود می‌آورد.

در نهایت این لکه‌های سفید کل ناخن را می‌پوشانند به طوری که ناخن زمخت، ترد و مستعد فرو ریختن می‌شود. لکه‌های روی ناخن ممکن است حفره دار و پوسته پوسته شوند.

۳. عفونت زیر ناخنی پروگزیمال

عفونت زیر ناخنی پروگزیمال چندان شایع نیست، اما می‌تواند ناخن‌های دست و پا را درگیر کرده و با گسترش عفونت به سمت بالا لکه‌های زرد رنگ در پایه ناخن بروز می‌کند.

این عفونت معمولا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود. همچنین می‌تواند از آسیب جزئی به ناخن نشات بگیرد.

۴. عفونت کاندیدا

مخمر‌های کاندیدا باعث این نوع عفونت شده و می‌توانند به ناخن‌هایی که قبلا در اثر عفونت یا آسیب صدمه دیده‌اند حمله کنند.

کاندیدا اغلب روی ناخن‌های دست تاثیر می‌گذارد و معمولا در افرادی که مرتب دستان خود را در آب خیس می‌کنند رخ می‌دهد.

این عفونت در اغلب موارد از کوتیکول اطراف ناخن شروع شده و با علائمی همچون تورم، قرمزی و حساسیت به لمس همراه می‌باشد. خود ناخن ممکن است تا حدی از بستر بلند شده یا به طور کامل بیفتد.

تشخیص عفونت قارچی ناخن

از آن جا که سایر عفونت‌ها می‌توانند روی ناخن تاثیر بگذارند و علائم مشابه عفونت قارچی ناخن ایجاد کنند، تنها راه تایید تشخیص این عارضه مراجعه به پزشک است.

پزشک ابتدا ناخن را سوهان کشیده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. در برخی موارد نیز ممکن است نمونه را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بفرستد.

درمان عفونت قارچی ناخن

در اکثر موارد محصولات بدون نسخه برای درمان عفونت ناخن توصیه نمی‌شوند، زیرا نتایج آن‌ها چندان قابل اعتماد نیست. به جای آن پزشک احتمالا یک داروی ضد قارچ خوراکی تجویز می‌کند، مانند:

تربینافین

ایتراکونازول

فلوکونازول

گریزئوفولوین

پزشک ممکن است درمان‌های ضد قارچ دیگری مانند لاک ناخن ضد قارچ یا محلول‌های موضعی نیز تجویز کند که درست مانند لاک ناخن استفاده می‌شوند.

بسته به نوع قارچ، عامل عفونت و همچنین شدت عفونت ممکن است لازم باشد چندین ماه از این دارو‌ها استفاده شود. لازم به ذکر است محلول‌های موضعی معمولا در درمان عفونت‌های قارچی ناخن پا موثر نیستند.

از سوی دیگر نمی‌توان تضمین کرد عفونت قارچی به طور کامل رفع شده و ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد.

پیشگیری از عفونت قارچی ناخن

خوشبختانه چند تغییر ساده در سبک زندگی می‌تواند به جلوگیری از عفونت قارچی ناخن کمک کند. به طور کلی مراقبت خوب از ناخن‌ها با مرتب و تمیز نگه داشتن آن‌ها راه خوبی برای جلوگیری از عفونت است.

همچنین لازم است از آسیب رساندن به پوست اطراف ناخن اجتناب شود و در صورت سر و کار داشتن طولانی مدت با آب بهتر است از دستکش استفاده شود.

روش‌های دیگر برای جلوگیری از عفونت قارچی ناخن عبارتند از:

شستن دست‌ها بعد از لمس ناخن‌های آلوده

خشک کردن کامل پا‌ها به خصوص بین انگشتان پا بعد از حمام

انجام مانیکور یا پدیکور در سالن‌های معتبر

اجتناب از پا برهنه بودن در مکان‌های عمومی

کاهش استفاده از ناخن مصنوعی و لاک ناخن

عوارض عفونت قارچی ناخن

برخی عوارض عفونت قارچی ناخن عبارتند از:

ظاهر شدن مجدد عفونت

از دست دادن دائمی ناخن آسیب دیده

تغییر رنگ ناخن عفونی

گسترش عفونت به سایر نواحی بدن و احتمالا جریان خون

ایجاد عفونت باکتریایی پوست به نام سلولیت

چشم انداز عفونت قارچی ناخن

در برخی افراد درمان عفونت قارچی ناخن ممکن است دشوار بوده و مرحله اول درمان نتیجه بخش نباشد. به طور کلی تا زمانی که ناخن جدید عاری از عفونت قارچی رشد نکرده نمی‌توان گفت عفونت درمان شده است.

همچنین همیشه امکان بازگشت عفونت قارچی وجود دارد. در موارد شدید ممکن است آسیب دائمی به ناخن وارد شود و فرد مجبور به برداشتن آن شود.

افرادی که هم زمان به دیابت و عفونت قارچی ناخن مبتلا هستند لازم است حتما به پزشک مراجعه کنند، زیرا افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عوارض بالقوه جدی ناشی از این عفونت‌ها قرار دارند.

منبع:سومیتا