به گزارش مجله خبری نگار/ایمنا و به نقل از نیچر، گلهایی با رایحهای شبیه به گوشت فاسد، مدفوع یا زباله، برخلاف تصور رایج، پدیدهای نادر یا عجیبوغریب در دنیای گیاهان نیستند. پژوهشی که امروز در مجله Science منتشر شد نشان میدهد گیاهانی مانند سیمپلوکارپوس رنیفولیوس، که با نام عامیانه «کلم بابونه» شناخته میشود، این بوهای نامطبوع را عمداً تولید میکنند تا گردهافشانهایی نظیر سوسکها و مگسها را جذب کنند؛ حشراتی که به چنین رایحههایی علاقهمند هستند.
این پژوهش حاصل تلاش گروهی از دانشمندان به سرپرستی یودای اوکویاما، زیستشناس موزه ملی تاریخ طبیعت تسوباکا در ژاپن است که بررسی گستردهای روی گونههای مختلف از جنس گیاهی آساروم انجام دادند. اوکویاما دریافت که برخی از گونههای این جنس، بویی بسیار شبیه به گوشت در حال فساد منتشر میکنند و همین موضوع انگیزهای شد برای بررسی عمیقتر سازوکار شیمیایی این بوها.
تیم تحقیقاتی با بررسی ترکیبات فرار موجود در گلهای ۵۳ گونه آساروم، موفق به شناسایی دستهای از آنزیمها به نام دیسولفاید سینتاز شدند که میتوانند مولکولهای حاوی گوگرد را به ترکیبات بودار تبدیل کنند. بررسیهای بعدی نشان داد که این آنزیمها نهتنها در آساروم بلکه بهطور مستقل در دو جنس گیاهی دیگر یعنی سیمپلوکارپوس و اوریا نیز تکامل یافتهاند؛ موضوعی که نشاندهنده همگرایی تکاملی در تولید این رایحههای خاص است.
شگفتانگیزتر اینکه پژوهشگران دریافتند تنها با تغییر سه اسید آمینه در یک آنزیم معمولی، میتوان آن را به آنزیم تولیدکننده بوی تعفن تبدیل کرد. این کشف، دیدگاه تازهای نسبت به سرعت و انعطافپذیری فرگشت گیاهان ارائه میدهد و نشان میدهد که طبیعت برای بقا از هر ابزار ممکن (even بوهای زننده) استفاده میکند.
رابرت راگوزو، زیستشیمیدان دانشگاه کورنل که در این پژوهش مشارکت داشته، میگوید: این یافتهها روشن میکند که تا چه حد از دنیای پیچیده گیاهان بویدار بیخبر هستیم. گلهای بدبو نهتنها رایحه دارند، بلکه داستانهای تکاملی پنهانی را در خود جای دادهاند که هنوز منتظر کشف شدن هستند.