به گزارش مجله خبری نگار،اسطوخودوس یا گلهای لاوندر که نام دیگر آن لاواندا است از خانواده نعنائیان است. اسطوخودوس گیاهی چند ساله به شکل بوته کوچک به طول نیم متر است. گلهای اسطوخودوس دارای گلهای کوچک خوشهای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد. بخش مورد استفاده این گیاه سرشاخههای برگدار و گل دار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری نیز از آنها به عمل میآید. گلهای لاوندر سرشار از خاصیت و فوایدی است که برای آرامش جسم و روح مفید است. با ما همراه باشید تا به بررسی این خواص بپردازیم.
در طب سنتی، طبع اسطوخودوس جزء گیاهان گرم و خشک است و افراد صفراوی مزاج از خوردن آن منع میشوند یا باید همراه سکنجبین مصرف کنند.
اسطوخودوس گیاهیست چندین ساله و خودرو، به ارتفاع حدود نیم متر با برگهای متقابل، باریک، دراز، سبز مایل به خاکستری و پوشیده از کرکهای سفید پنبهای، گلهای آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله میباشند. گلها که به صورت سنبله در نوک ساقه جمع میشوند، آبی و ریزند و بوی معطر و دلپذیری دارند. گلهای اسطوخودوس در تابستان باز میشوند. این گیاه معمولا به صورت انبوه در مناطق گرم مخصوصاً روی شیبهای آهکی میروید. در جنوب فرانسه، مناطق مدیترانه و تورنتو به مقدار زیاد وجود دارد و بسته به شرایط محیط و خاک به شکلهای مختلف ظاهر میشود.
ثابت شده اسطوخودوس برای پیشگیری، بهبود یا درمان مشکلات زیر دارای خاصیت دارویی موثر است:
دمکرده گل آن، در زمینه اختلالات عصبی درمان کننده موارد زیر است:
افسردگی
سرگیجه حاصل از میگرن
خستگی عضلات و بیخوابی
همچنین دمکرده گلهای این گیاه در معالجه ضربههای مغزی، تشنج، بیهوشی و فلج بسیار موثر است و به عنوان تقویت کننده سیستم اعصاب میتواند دردهای عصبی را تسکین دهد.
دمکرده گل آن تنگی نفس یا آسم، بیماریهای سینه و سرفه، برونشیت، عفونتهای دستگاه تنفسی و سرماخوردگی یا زکام را درمان میکند.
ضماد گل اسطوخودوس، درد مفاصل را تسکین داده، شل کننده عضلات و ضد اسپاسم است.
روغن گیاه بـه صـورت موضعی برای درمان رماتیـسم، دردهای عصبی، پیچخوردگیها و دندان درد توصیه میشود.
مالیدن چندقطره از آن بر پیشانی هماننـد چای گیاهی، سردردهای یک طرفه را درمان میکند.
شست و شوی زهدان با آب جوشانده گل اسطوخودوس، اختلالات رحمی و ترشحات رحم را از بین میبرد و عادت ماهانه را تنظیم مینماید.
آرام بخش
رفع کننده فراموشی و تقویت حافظه
باعث برطرف شدن غم و اندوه
برای پیشگیری از آب آوردن بدن
برطرف شدن زردی
از بین برنده کرمهای معده و روده
مناسب برای افرادی که دست و پای آنها زیاد به خواب میرود.
از دیگر خواص درمانی اسطوخودوس میتوان موارد زیر را نام برد:
برای رفع تهوع، استفراغ و سوءهاضمه مفید است.
مالیدن پماد اسطوخودوس، زخمها را ضدعفونی کرده و التیام میبخشد.
اسـانس اسطوخودوس بادشکن، محرک و باکتریکش است و برای دفع حشرات، تسکین نیش حشرات و گزش جانوران نیز کاربرد دارد.
گلهای اسطوخودوس برای تومورهای سینه، کبد، زردپی، طحال و سایر انواع سرطان مصرف میشود.
سرشاخههای گلدار اسطوخودوس برای نفخ و کولیک استفاده میشود.
بخور اسطوخودوس زمـانی بـرای کولیک، غش، گیجی، ضربان قلب نامنظم ناشی از هیجانات عصبی، بی اشتهایی و اسپاسم هـا اسـتفاده میشده است.
تقویت کننده گردش خون و معده است و تپش قلب را از بین میبرد.
بهبود دهنده جوش های پوستی، زخمها و کورکها است.
نقرس و ضربدیدگی را بهبود میدهد.
باعث عرق کردن شده و تب را پایین میآورد.
صفرا بر است. کبد را به کار انداخته و بیماریهای کبدی را برطرف میسازد.
گفته میشود که مقادیر بالای آنتی اکسیدانهای موجود در اسطوخودوس به سم زدایی رودهها کمک کرده و با کاهش جذب چربی در بدن باعث لاغری و کاهش وزن میشود.
برای تقویت عمومی بدن خوب است.
از آن میتوان به عنوان مسهل و تمیز کننده استفاده کرد.
با تأثیر بر روده کوچک، ادرار آور است و برای رفع بیماریهای مجاری ادراری مفید است.
اسطوخودوس را در دسته گلهای خشک شده، معمولاً برای خوشبو کردن اماکن بکار میبرند.
اسطوخودوس متبلور را برای تزیین کیک و یک نوع شیرینی مخصوص به کار میبرند.
این گیاه بوی بسیار مطبوعی دارد؛ و به همین علت در عطرسازی مصرف میشود. در گذشته آب اسطوخودوس را اغلب بانوان به عنوان عطر مصرف میکردند.
اسطوخودوس گیاهی است بی ضرر که همه میتوانند از آن استفاده کنند فقط برای اشخاص صفراوی مزاج خوب نیست و باعث آشفتگی میشود اینگونه اشخاص باید آن را با سکنجبین یا کتیرا بخورند.
اسانس در دوزهای بالا سمی مخدر است که میتواند باعث مرگ ناشی از تشنج شود.
اسانس اسطوخودوس میتواند التهاب پوستی به وجود آورد.
از مصرف مقادیر زیاد این گیاه در طی دوران بارداری خودداری نمایید، زیـرا باعث تحریک انقباضات رحم میشود.
روغن اسطوخودوس نباید بر روی پوست پسران تا قبل از بلوغ استفاده شود، زیرا بر روی هورمونهای مردانه اثر کاهنده دارد.
برای مصرف عمومی دمکرده اسطوخودوس به این روش تهیه میشود. حدود پنج گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آب جوش بریزید و به مدت ده دقیقه دم کنید. مقدار مصرف این دمکرده سه تا چهار فنجان در روز است.
برای سوء هاضمه، نفخ، دل پیچه، میگرن و بی اشتهایی در مواقع ابتلا به زکام، برونشیت، تنگی نفس، گریپ و سیاه سرفه روزی سه فنجان از این دمکرده بنوشید: ۳ گرم گل اسطوخودوس را در یکک لیتر آب جوش دم کنید. از صافی بگذرانید و شیرین کنید (در صورت تمایل با عسل).
اگر شبها پیش از خواب این دمکرده نوشیده شود خواب را آسان میکند: ۲۰گرم سرشاخههای گلدار را در ۱۰۰گرم آب بریزید و بجوشانید. صافکنید و شکر بزنید. یکی دو فنجان پیش از خواب بنوشید.
دستوری دیگر برای رفع بی خوابی: یک قاشق چایخوری پودر اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری پودر سنبلالطیب مخلوط کنید، در یک لیوان آب جوش بریزید و به مدت ده دقیقه دم کنید. این دمکرده را یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب میل کنید تا بی خوابی برطرف شود.
برای برطرفکردن سوءهاضمه، یک قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب نیمگرم بریزید و میل کنید و یا یک فنجان از دمکرده آن بنوشید.
برای برطرف شدن رعشه و سرگیجه، حدود پنج گرم از پودر آن را با عسل مخلوط کنید و هر شب بخورید.
اگر چند قطره از این روغن را روی یک تکه قند چکانده بخورند، میگرن را بر طرف خواهدکرد.
چند گل خشک را بکوبید و گرد آن را استنشاق کنید.
۴۰گرم گل اسطوخودوس را به مدت دو هفته در یک لیتر روغن زیتون بخوابانید. برای درمان ضربدیدگی و دردهای رماتیسمی به موضع بمالید.
برای رفع بی خوابی، یک قطره از روغن اسطوخودوس را روی یک تکه پنبه بچکانید و آن را داخل بالش خود قرار دهید. از خواب مطبوعی بهرهمند میشوید.
برای درمان بیماریهای ریوی، دو تا سه قطره روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و با روغن زیتون مخلوط کنید و سینه و پشت بیمار را ماساژ دهید.
برای رفع خستگی و آرامش، چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آبگرم بریزید و برای مدت یک ربع ساعت در آن دراز بکشید.
چند قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب ولرم چکانده و غرغره کنید.
از تقطیر گل و سرشاخههای گلدار این گیاه اسانس به دست میآید که مایعی است زرد رنگ یا زرد مایل به سبز که دارای بوی بسیار مطبوعی است. اسانسی که تنها از گلها تهیه شده باشد بهترین کیفیت را دارد.
برای مصرف، یک قطره از آن را با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط و برای ماساژ استفاده کنید.
برای رفع سردرد، ۲۰قطره از اسانس اسطوخودوس را با مقدار مساوی از روغن بادام مخلوط کرده و به گیجگاه میمالند.
سی گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آبجوش مخلوط و به مدت ده دقیقه دم کنید.
اسطوخودوس درمانکننده رماتیسم، آرتروز و نقرس است. برای این منظور کمپرس آن را بر روی عضو مورد نظر بگذارید و یا اینکه دو قطره روغن آن را با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کنید و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید.
برخی معتقدند که یک کیسه کوچک اسطوخودوس را اگر شبها زیر بالش بگذارند سردرد رفع و خواب آسان میشود.
اگر اسطوخودوس خشک را در کیسهای ریخته و در قفسه لباس یا ملحفه و لباس قرار دهید نه تنها آنها را معطر و تازه نگه میدارد بلکه مانع از پرورش بید و سایر حشرات شده و حشرات را دور میکند.
اسطوخودوس را میتوان با نتایج بسیار مطلوبی به عنوان مقوی و ضدبو بهکار برد.
بـرای برطرف کردن بوهای نامطبوع در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب بریزید و بگذارید به آرامی بجوشد. عطر مطبوعی را در هوا پخش میکند.
اگر چند قطره اسانس اسطوخودوس را به دست و پا بمالید برای جلوگیری از عرق کردن بسیار مناسب است.
در صنعت عطرسازی و تهیه صابون ها، سرکههای معطر و توتونهای گیاهی به کار میرود.
در مصر باستان یکی از موادی بود که در مومیایی کردن اجساد استفاده میشد.
زخمهای کهنه با مالیدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل شده است، برطرف میشود.
اسانس اسطوخودوس میتواند از پوسته شدن پوستهای سوخته در اثر آفتاب جلوگیری کند.
گلهای تازه و ساقهها به عنوان طعم دهنده نوشیدنیها و ژلهها استفاده میشود.
اسانس آن در دادن طعم میوه به نوشیدنی ها، بیسکویت ها، شیرینی ها، دسر لبنیات، ژلاتینها و پودینگها معمولاً در غلظت کمتر از oppm ۴ استفاده میشود.
منبع:اینفو گیاهی