کشف سیگنال عجیبی که دقایقی قبل از یکی از قوی‌ترین فوران‌های آتشفشانی رخ داده است

به گزارش مجله خبری نگار، آتشفشان هونگا-هونگا-هونگا هابایی در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۲ فوران کرد و باعث انفجاری معادل صد‌ها بمب اتمی شد که یکی از قوی‌ترین فوران‌هایی است که تاکنون با ساز‌های مدرن ثبت شده است.

لحظاتی قبل از فوران زیر آب، Honga Tonga-Honga Habai، که جزیره تونگا در اقیانوس آرام را خفه کرد، سیگنال عجیبی رخ داد.

هونگا منطقه را چنان به شدت تکان داد که باعث ایجاد سونامی مرگباری به ارتفاع چهار فوت در نوکو آلوفا، پایتخت تونگا، شد و ستونی از گاز و خاکستر را چنان بلند کرد که از فضا قابل مشاهده بود.

یک مطالعه جدید نشان داد که ۱۵ دقیقه قبل از انفجار هونگا، دو ایستگاه نظارت از راه دور یک موج لرزه‌ای را ثبت کردند که به عنوان یک علامت هشدار دهنده برای فاجعه رخ داده عمل می‌کرد.

بر اساس یافته‌ها که در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است، این "شاخص‌های لرزه‌ای" و فوران متعاقب آن نتیجه فروپاشی بخش ضعیفی از کف اقیانوس در زیر شکافی بود که آتشفشان هونگا در آن قرار داشت.

هنگامی که آب دریا به شکاف چند صد متری زیر سطح دریا سرازیر شد، به ماگمای بسیار داغ برخورد کرد و آب را به شدت به بخار تبدیل کرد.

دانشمندان دریافتند که این امر باعث موج رله‌ای می‌شود، نوعی موج لرزه‌ای که روی سطح زمین یا هر سطح دیگری حرکت می‌کند و باعث ارتعاشاتی شبیه به حرکت موج دریا می‌شود.

تاکورو هوریوچی، نویسنده اصلی این کتاب، دانشجوی کارشناسی ارشد آتشفشان شناسی در دانشگاه توکیو، گفت: «بسیاری از فوران‌های آتشفشانی قبل از فعالیت‌های لرزه‌ای رخ می‌دهند، اما این سیگنال‌های لرزه‌ای بسیار دقیق هستند و تنها در چند کیلومتری آتشفشان قابل تشخیص هستند. این موج Relais که معمولا به خاطر حرکت آرام، اما مخرب خود شناخته می‌شود، صد‌ها کیلومتر دورتر احساس می‌شد.

اما ما معتقدیم که حرکات غیرعادی در زمان اندیکاتور اولیه آغاز شده است.»

فوران‌های آتشفشانی اغلب چندین ماه قبل از وقوع شروع به تولید صدا در زیر زمین می‌کنند - در مورد هونگا، در دسامبر ۲۰۲۱.

اما همه اینها در جایی اتفاق می‌افتد که انسان‌ها نمی‌توانند ببینند و برخی از مکانیسم‌های ژئومکانیکی را به یک راز تبدیل می‌کنند. حتی کوچکترین نشانه‌ای که نشان می‌دهد یک انفجار قریب الوقوع است می‌تواند جان افراد را نجات دهد، به همین دلیل است که محققان دانشگاه توکیو تمام داده‌های مربوط به فوران هونجا را حفاری کرده‌اند.

مای ایچیهارا، آتشفشان شناس در دانشگاه توکیو، گفت: «هشدار‌های اولیه برای کاهش بلایا بسیار مهم است. آتشفشان‌های دریایی می‌توانند سونامی ایجاد کنند که خطر بزرگی است. در زمان انفجار، ما به استفاده از این نوع تجزیه و تحلیل بلادرنگ فکر نمی‌کردیم. اما شاید دفعه بعد که یک فوران بزرگ زیر آب رخ دهد، رصدخانه‌های محلی بتوانند آن را از داده‌های خود تشخیص دهند.»

فوران هونگا در ۱۵ ژانویه تنها ۱۰ دقیقه یا بیشتر به طول انجامید، اما تأثیر آن به طور گسترده‌ای احساس شد.

شاخص فوران آتشفشانی (VEI) حداقل VEI-۵ بود که همان شاخص فوران کوه وزوویوس در سال ۷۹ پس از میلاد بود.

انفجار هونگا صدایی چنان قوی ایجاد کرد که در حدود ۱,۱۰۰ مایل دورتر در نیوزیلند شنیده شد، جایی که موج شوک به ارتفاع ۶۰ مایلی فراتر از جو فوقانی رسید.

این آتشفشان همچنین ابری از خاکستر را به رکورد ۳۵ مایلی پرتاب کرد.

در روز‌های بعد، حسگر‌های ماهواره‌ای حدود ۴۰۰۰۰۰ تن دی اکسید گوگرد را اندازه گیری کردند. حدود ۱۴۶ میلیون تن بخار آب تخلیه شده است که برای پر کردن ۵۸۰۰۰ استخر شنا کافی است.

این آتشفشان که تنها ۴۰ مایل از جزیره اصلی تونگاتاپو، تونگاتاپو، فاصله دارد، سونامی‌ها را به اقیانوس اطلس، کارائیب و مدیترانه نیز هل داد.

این سونامی حداقل چهار نفر را در تونگا و دیگران را در هزاران مایل دورتر در پرو کشت.

منبع: مترو