به گزارش مجله خبری نگار،اتصال ضعیف بین دو شبکه مهم مغز - شبکه حالت پیشفرض و شبکه توجه پشتی - ممکن است شاخص اولیهای از زوال شناختی در بیماری آلزایمر باشد. این نتیجهای است که یک تیم بینالمللی از محققان به رهبری دیهگو-مارتین لومباردو به آن رسیدهاند. این مطالعه در مجله NeuroImage منتشر شده است.
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی پیشرونده است که باعث تجمع پروتئینهای غیرطبیعی (بتا آمیلوئید و تاو) و تخریب نورونها میشود. سالها طول میکشد تا اولین علائم ظاهر شوند: فرآیند پاتولوژیک مدتها قبل از اختلال قابل توجه حافظه آغاز میشود. بنابراین، جستجوی نشانگرهای زیستی اولیه، هدف کلیدی نوروبیولوژی مدرن است.
شبکه حالت پیشفرض در لحظات استراحت، گفتار درونی و خوداندیشی فعال است. شبکه توجه خلفی زمانی فعال میشود که فرد روی وظایف خارجی تمرکز میکند و توجه ارادی را کنترل میکند. در یک مغز سالم، این شبکهها در فاز مخالف عمل میکنند: فعال شدن یکی با کاهش فعالیت دیگری همراه است. این ضد همبستگی به مغز کمک میکند تا به طور موثر بین وظایف داخلی و خارجی جابجا شود. دانشمندان اظهار داشتهاند که کاهش این ضد همبستگی ممکن است با اختلال عملکرد اولیه مغز در آلزایمر مرتبط باشد.
محققان دادههای MRI عملکردی ۱۸۲ نفر را از طرح تصویربرداری عصبی بیماری آلزایمر، یک پایگاه داده بزرگ، تجزیه و تحلیل کردند. میانگین سنی داوطلبان تقریباً ۷۰ سال بود. شرکتکنندگان بر اساس دو عامل به چهار گروه تقسیم شدند: علائم زوال شناختی و تجمع بیش از حد بتا آمیلوئید در مغز. این رویکرد به آنها اجازه داد تا مراحل مختلف بیماری، از پیری طبیعی تا خطر بالای ابتلا به آلزایمر را تشخیص دهند.
در افرادی که به طور همزمان هم اختلال شناختی و هم سطح آمیلوئید غیرطبیعی بالایی داشتند، این ضد همبستگی به طور قابل توجهی ضعیفتر بود. علاوه بر این، تضعیف این ارتباط، حتی پس از در نظر گرفتن سن، جنسیت، سطح تجمع تاو و تحصیلات، زوال شناختی بیشتر را پیشبینی میکرد.
این نکته آخر از اهمیت ویژهای برخوردار است: تحصیلات اغلب به عنوان شاخصی از ذخیره شناختی - توانایی مغز برای جبران آسیب - در نظر گرفته میشود. با این حال، این مطالعه نشان داد که حتی ذخیره شناختی بالا، ارتباط بین کاهش ضد همبستگی و زوال شناختی را تعدیل نمیکند.
نویسندگان خاطرنشان کردند که تضعیف ضد همبستگی ممکن است نشاندهندهی یک مکانیسم جایگزین برای زوال عصبی-شناختی باشد، مستقل از آسیب کلاسیک لوب گیجگاهی میانی که مشخصه آلزایمر است. این میتواند یک مسیر تشخیصی جدید را باز کند، اما هنوز مشخص نیست که آیا اختلال در اتصال شبکه علت زوال شناختی است یا پیامد آن.