کالری‌شمار یا متخصص تغذیه؛ مسئله این است

به گزارش مجله خبری نگار، این روز‌ها خیلی از مردم را می‌بینید که دست‌کم یک برنامه یا اپلیکیشن کالری‌شمار روی گوشی همراه خود دارند. به این ترتیب هر چیزی را که می‌خورند یا می‌نوشند در آن ثبت می‌کنند تا در مدت تعیین‌شده توسط اپلیکیشن، به وزن دلخواه خود برسند. کالری‌شمار‌ها ابزار‌هایی هستند که این امکان را به ما می‌دهند تا میزان کالری مصرفی در غذا‌ها و نوشیدنی‌ها را چک و ثبت کنیم. اما آیا با وجود این ابزارها، همه چیز تمام است و دیگر نیازی به متخصصان تغذیه نداریم؟ نظر ۲ کارشناس تغذیه را در گفتگو با همشهری مرور می‌کنیم.

دکتر امین آذرنوش، پزشک و پژوهشگر حوزه تغذیه

* بعضی از اپلیکیشن‌های کالری‌شمار (تأکید می‌کنم بعضی از آنها) می‌توانند اطلاعاتی نسبی به افراد ارائه دهند، اما این اطلاعات کامل نیست و در خیلی از موارد اصلا صحیح هم نیست.

* ارائه اطلاعات درباره کاهش وزن نیاز به آموزش چهره به چهره دارد؛ نیاز به دریافت شرح حال بیمار دارد و این اطلاعات باید برای هر فرد اختصاصی باشد؛ چون رژیم لاغری، یک لباس دوخته‌شده آماده برای همه افراد نیست؛ افراد شرایط جسمی، جنسی، سنی و شغلی مختلفی دارند. برخی از افراد بیماری‌های جسمی قبلی، بیماری زمینه‌ای یا بیماری روحی دارند.

* همان طور که سلامت پوست و مو در افراد مختلف متفاوت است. میزان مصرف کالری هم در افراد مختلف فرق می‌کند. همچنین وزن روز اول در هر فرد تفاوت‌دارد. پس می‌طلبد که فرد به جای تکیه ۱۰۰ درصدی به برنامه‌های کالری‌شمار، به کارشناس تغذیه مراجعه کند تا ابتدا مورد ارزیابی جسمی قرار گیرد و الگو‌های غذایی گذشته او مشخص شود و براساس آن رژیم غذایی درستی دریافت کند.

* برخی از متخصصان تغذیه گاهی خودشان در کنار رژیمی که می‌دهند، بعضی اپلیکیشن‌های کالری‌شمار را که مورد تأییدشان است، به‌عنوان مکمل معرفی می‌کنند. فقط به‌عنوان مکمل تا شما مثلا میزان کالری‌هایی را که دریافت می‌کنید در آن ثبت کنید که بدانید روزانه چه مقدار کالری دریافت می‌کنید. ضمن اینکه برنامه‌های کالری‌شمار، درصدی خطا هم دارند و از این نکته نمی‌شود غافل شد، اما متخصص تغذیه به‌دلیل دانش بالایی که دارد و به‌خاطر توجه به تفاوت‌های فردی هر رژیم‌گیرنده، خطایی ندارد که بخواهیم نگران شویم.

دکتر مریم مظاهریون، دکتری تغذیه و رژیم‌درمانی

* یک عیب بزرگ این برنامه‌ها این است که تمرکز زیادی روی شمردن کالری‌ها دارند که اغلب باعث می‌شود افراد، مصرف غذا‌های سالم را محدود کنند یا در انتخاب غذایی که باید بخرند، به اشتباه بیفتند.

* وقتی تمرکز و تأکید شما فقط روی کنترل کالری باشد، از مصرف مواد مغذی مثل پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها غافل می‌شوید و کیفیت غذا برای شما در حاشیه قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که هدف ما از کاهش وزن فقط تناسب اندام نیست. هدف، حفظ سلامت جسم و روح است.

* یک عیب دیگر کالری‌شمار‌ها این است که بدون توجه به هیچ موضوع دیگری، فقط بر میزان دریافت کالری‌های روزانه شما تأکید دارند و این باعث می‌شود بعد از چند هفته، وزن فرد ثابت بماند و کاهش بیشتری پیدا نکند و اصطلاحا دچار Stop شود. خب روحیه همه افراد یک‌جور نیست و خیلی از افراد وقتی می‌بینند دچار توقف کاهش وزن شده‌اند، کلا رژیم غذایی را کنار می‌گذارند و به سبک غذایی گذشته خود برمی‌گردند.

* خیلی از افراد فکر می‌کنند کاهش وزن یعنی دریافت کالری کمتر؛ به همین دلیل خیلی از آن‌ها مثلا اگر نیاز باشد روزانه ۱۴۰۰کالری دریافت کنند، خود را محدود می‌کنند و مثلا حدود ۱۲۰۰کالری دریافت می‌کنند تا زودتر وزن کم کنند! درحالی‌که نگاه ما به کاهش وزن اصلا نباید اینگونه باشد. ما همزمان با کاهش وزن و رسیدن به تناسب اندام باید به میزان لازم، هم پروتئین دریافت کنیم و هم کربوهیدرات و هم چربی.

* درباره کالری‌شمار‌ها باید به این موضوع هم توجه داشت که این برنامه‌ها تا حدی خطا هم دارند؛ مثلا میزان کالری یک غذا در ۲ اپلیکیشن متفاوت، مختلف است یا بعضی از غذا‌ها در لیست بعضی از آن‌ها اصلا وجود ندارند یا کالری بعضی از غذا‌ها را کمتر یا بیشتر از واقعیت ثبت کرده‌اند و یا.... این‌ها همه مواردی هستند که باید آگاهانه به آن‌ها توجه داشت. با این حال مزایای این برنامه‌ها را نمی‌توان دور از نظر داشت و انکار کرد.

نکته

* کالری‌شمار قرار نیست جای متخصص تغذیه را بگیرد.

* کاهش وزن قرار نیست منجر به عدم‌سلامت فرد شود.

* این ابزار‌ها کالری غذا و نوشیدنی را رصد و ثبت می‌کنند.

* تمرکز بر کالری‌ها، صرفا منجر به کاهش وزن نمی‌شود.

* در کاهش وزن باید به تنوع و تعادل رژیم غذایی هم توجه داشت.

* استفاده از این ابزار‌ها باید آگاهانه باشد؛ چون درصدی خطا دارند.