به گزارش مجله خبری نگار/برنا،پژوهشگران بینالمللی موفق شدهاند با استفاده از روشی نوآورانه، مسیر طبیعی عبور مواد از مغز موشها را ترمیم کنند و در نتیجه، انباشتهای سمی مرتبط با بیماری آلزایمر را تنها در چند ساعت از مغز آنها پاکسازی کنند.
به گزارش سیگنال ترنسداکشناند تارگتد تراپی در این مطالعه که بهصورت مشترک توسط محققان مؤسسه مهندسی زیستی کاتالونیا (IBEC) در اسپانیا و بیمارستان وستچاینا در دانشگاه سیچوان چین (WCHSU) انجام شد، موشهایی که ژنهای مشابه با بیماران آلزایمری داشتند، پس از تنها سه تزریق دارویی شاهد کاهش چشمگیر شاخصهای بیماری بودند.
بر اساس یافتهها، تنها چند ساعت پس از اولین تزریق، میزان پلاکهای آمیلوئید بتا که از نشانههای اصلی آلزایمر است حدود ۴۵ درصد کاهش یافت. این موشها که پیشتر علائم افت شناختی نشان میدادند، پس از سه نوبت درمان در آزمونهای یادگیری فضایی و حافظه عملکردی مشابه با موشهای سالم داشتند. اثرات درمان نیز دستکم شش ماه پایدار ماند.
محققان میگویند این نتایج هرچند هنوز در مرحله پیشبالینی و محدود به آزمایشهای حیوانی است، اما آغازگر دوران تازهای در تحقیقات دارویی خواهد بود.
جوزپه باتالیا، مهندس زیستی از IBEC و از نویسندگان این پژوهش توضیح میدهد: اثر بلندمدت این درمان از طریق بازسازی شبکه عروقی مغز حاصل میشود. وقتی رگها دوباره کارکرد طبیعی خود را به دست میآورند، توانایی پاکسازی مواد سمی مانند آمیلوئید بتا بازمیگردد و کل سیستم به تعادل میرسد.
به گفته این تیم تحقیقاتی رویکرد جدید بر پایه نانوذرات فعال بنا شده است که نه بهعنوان حاملهای منفعل دارو، بلکه بهعنوان عوامل ترمیمی عمل میکنند. این نانوذرات با هدف قرار دادن گیرندهای به نام LRP ۱ اندوتلیال در دیواره رگهای مغزی، مسیر خروج آمیلوئید بتا از مغز را دوباره فعال میسازند.
این پژوهشگران برخلاف تلاشهای قبلی که بر عبور دارو از سد خونی–مغزی متمرکز بود، سد مزبور را بافتی نیازمند ترمیم میدانند نه مانعی صرف برای عبور. سد خونی–مغزی (Blood-Brain Barrier) که سیستم عصبی مرکزی را از جریان خون عمومی جدا میکند، مانع ورود سموم و عوامل بیماریزا به مغز میشود؛ اما همین ویژگی، ورود بسیاری از داروها را نیز غیرممکن میکند.
بیشتر بخوانید
عایق نانویی ایرانی ناجی بحران ناترازی انرژی کشور/ ایران در جمع ۷ کشور صاحب فناوری آیروژل
پایان خسارت ۹۰۰ میلیاردی نیروگاهها با فناوری جدید ایرانی! +فیلم/ ایران سومین قدرت جهان در تولید آجر نسوز توربینهای گازی
ایران میزبان اولین المپیاد بینالمللی نانو دانشآموزی با حضور ۲۰ کشور
در سالهای اخیر روشهایی، چون استفاده از نانوذرات برای قاچاق دارو یا بهکارگیری امواج صوتی برای باز کردن موقت این سد امتحان شده است، اما اغلب این رویکردها سد را تنها دروازهای برای عبور دانستهاند نه بافتی نیازمند بازسازی. تیم بینالمللی حاضر در این مطالعه تأکید دارد که در بیماران آلزایمری، خود سازوکار انتقال در سد خونی–مغزی دچار اختلال است و باید بازسازی شود.
باتالیا میگوید: به نظر میرسد نانوذرات ما مانند دارویی فعال عمل میکنند و نوعی بازخورد ترمیمی را فعال میسازند که مسیر پاکسازی آمیلوئید را به سطح طبیعی بازمیگرداند.
درمان آلزایمر با نانوذرات پلاکهای مغزی را در چند ساعت پاک کرد!
هرچند داروهای جدیدی مانند لکانماب و دونانماب توانستهاند تا حدی روند پیشرفت آلزایمر را کند کنند، اما هنوز درمانی قطعی برای توقف یا بازگشت بیماری وجود ندارد. برخی دانشمندان معتقدند تمرکز بیشازحد بر پاکسازی پلاکها و رشتههای درهمتنیده درون مغز، مسیر تحقیق را محدود کرده است و باید به نقش مرزهای مغز و سد خونی–مغزی توجه بیشتری شود.
جولیا دادلی، رئیس بخش پژوهش مؤسسه آلزایمر ریسرچ بریتانیا که در این مطالعه نقشی نداشته در واکنش به یافتههای جدید گفت: اگرچه هنوز زود است که درباره موفقیت این روش در انسان قضاوت کنیم، اما نتایج فعلی شواهد فزایندهای ارائه میدهد مبنی بر اینکه ترمیم سد خونی–مغزی میتواند راهی نو برای درمان آلزایمر باشد.
او تأکید کرد: این نوع تحقیقات هرچند در مراحل اولیه برای نزدیک شدن به درمان مؤثر بیماری آلزایمر حیاتی است.
این پژوهش امید تازهای در مسیر یافتن درمانهای مؤثر برای آلزایمر ایجاد کرده و میتواند بنیانگذار نسل جدیدی از داروهای مبتنی بر ترمیم سیستمهای زیستی مغز باشد.