فیلم و کتاب به‌جای تراپی؟

به گزارش مجله خبری نگار، کمک‌گرفتن از مشاور و روان‌شناس در حوزه‌های مختلف و مراحل گوناگون زندگی، باعث سلامت‌روان افراد می‎شود و کارآمدی بیشتری را برای‌شان رقم خواهد زد. یک سخنران انگیزشی در ویدئویی پربازدید با معرفی یک فیلم می‌گوید که دیدن آن از ۱۰ جلسه رفتن پیش مشاور بهتر است. امکان دارد این سوال برای بعضی افراد پیش بیاید که آیا تماشای یک فیلم یا خواندن کتاب، واقعا از چندین جلسه مشاوره بهتر و مفیدتر است؟ آیا فیلم و کتاب، جای تراپی و درمان را پر می‌کند؟ در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

کتاب و فیلم، ارزشمند هستند، اما ...

در این‎که خواندن کتاب مفید و دیدن فیلم‌های خوب بسیار ارزشمند است، حرفی نیست. فیلم و کتاب باعث افزایش آگاهی و تجربه کردن نیابتی زندگی‌های دیگر است. اما هیچ فیلم یا کتابی نمی‌تواند جای درمان و مشاوره را بگیرد. مثل این است که با دیدن سریال‌هایی با موضوعات بیمارستانی و پزشکی، توان درمان بیماری‌های جسمی خود را پیدا کنیم! البته ممکن است چند نکته آموزشی در آن‌ها یاد بگیریم، اما این‌که بتوانیم به درمان همه بیماری‌ها بپردازیم، غیرمنطقی است. فیلم و سریال خوب، می‌تواند حس همدلی بین افراد ایجاد کند، یعنی بتوانیم زاویه دید آن‌ها را هم تجربه کنیم یا این تصور را که فقط من فلان مشکل را دارم، از بین ببرد؛ یعنی متوجه شویم که این مشکل بسیار رایج‌تر از آن است که فکر می‌کنیم.

جلسات تراپی فرایندی پیچیده و علمی دارند

برخلاف باور عمومی، جلسات تراپی فرایندی پیچیده و علمی دارند و با هدف درمان و کاهش عوارض مشکلات سلامت‌روان صورت می‌پذیرد. برخلاف آن‎چه مبلغان روان‎شناسی زرد و انگیزشی تبلیغ می‌کنند، مشاوره و تراپی صرفا حرف‌زدن و گفتن بدیهیات نیست. قرار نیست در جلسه تراپی صرفا گفته شود که مثلا همسر خود را درک کنید! تراپی قرار است مهارت درک کردن را به شما یاد بدهد. یا بررسی کند که چرا شما توان همدلی و درک کردن دیگران را ندارید. تراپی بسیار پیچیده‌تر و سخت‌تر از باور عمومی است؛ بنابراین تماشای یک فیلم یا خواندن یک کتاب، بر فرض این‎که خوب و مفید باشد، نمی‌تواند به اندازه یک جلسه تراپی مفید باشد.

فیلم و کتاب یک قصه کلی دارد

نکته بعدی این است که هر فیلم یا کتاب، صرفا به بیان یک قصه کلی می‌پردازد. قصه یک آدم، یک زوج و .... حتی اگر کلیت قصه نقش اول فیلم یا کتاب شبیه زندگی ما باشد، باز هم دلیل نمی‌شود که نحوه حل و فصل مشکل هم یکسان و مشابه باشد. همان‎گونه که نباید برای علایم مشابه فیزیکی، سر خود دارو مصرف کرد، درمان هر فرد هم کاملا منحصر به فرد است. گاهی حتی استفاده از توصیه‌ای که برای فردی جواب داده، ممکن است برای شما فاجعه ایجاد کند.

انتظارات اشتباه از روان‎شناس‌ها

یکی از مهم‌ترین عوامل مراجعه‌نکردن مردم به روان‎شناس، به باور‌های رایج در جامعه برمی‌گردد. این حرف را که «به روان‎شناس مراجعه کردم، اما هیچ اثری نداشت»، بسیار شنیده‌ایم. این مسئله ناشی از انتظار مردم در درمان سریع و در یک یا دو جلسه‌ای کلیه مشکلات خلقی و روحی و روانی آن‌هاست. واقعا چگونه مشکلی را که در طول سال‌های متمادی ایجاد شده است، می‌توان در یک ساعت درمان کرد؟ اغلب مشکلات ناشی از دوران کودکی یا ازدواج‌های ناکارآمد است. فردی که بعد از ۱۰ سال زندگی با همسر شکاک خود، دچار افسردگی شده است، انتظار دارد آثار این ۱۰ سال در یک جلسه برطرف شود؟

چرا روان‎ د‎‎رمانی موثر است؟

مراجعه به یک روان‎شناس و صحبت درباره مشکلات، افکار و روحیات می‌تواند تجربه‌ای بسیار پربار و سازنده باشد. تجربه‌ای منحصر به فرد از کاملا خود بودن، بدون نقاب و نقش. پذیرش مطلق دریافت کردن و بدون نگرانی از عواقب یا حرف و نظر دیگران درددل کردن و صحبت کردن درباره حتی پنهانی‌ترین، ممنوعه‌ترین افکار یا رفتارها. بدیهی است که در این باره، مهارت روان‎شناس از اهمیت زیادی برخوردار است؛ همان گونه که مهارت جراح قلب برای موفقیت عمل ضروری است، مهارت روان‎شناس هم از اهمیت برخوردار است؛ بنابراین اگر حس می‌کنید به درمان نیاز دارید، به درمانگر متخصص و مراکز مجاز مراجعه کنید.

منبع: خراسان