سفر‌های رؤسای جمهور به نیویورک از رجایی تا رئیسی

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: از سال ۱۳۵۹ مقام‌های بلندپایه‌ای از ایران در نشست‌های سالانه مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافته و به تبیین مواضع رسمی جمهوری اسلامی درباره موضوعات مهم جهانی و روز پرداخته‌اند.

در اولین حضور مقامات ایرانی، شهید محمدعلی رجایی نخست وزیر بود که مهر سال ۱۳۵۹ به نیویورک رفت. رجایی در این سخنرانی که به طور نشسته و از جایگاه هیأت ایرانی و نه از تریبون پیش‌بینی شده انجام شد، از نظام حاکم بر کشور‌های جهان انتقاد کرد و از شرایط وقت که اوج جنگ سرد میان امریکا و شوروی بود سخن گفت.

پس از آن بیش از همه علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران که ۱۶ سال در این منصب بود، در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می‌کرد. در یکی از این سفر‌ها، ولایتی در حال سخنرانی در سازمان ملل متحد به عنوان وزیر امور خارجه ایران بود که یک معترض با عجله به محل سخنرانی آمد و متن سخنرانی وی را گرفت و پاره کرد. زمانی که نیرو‌های امنیتی مرد معترض را از محل سخنرانی دور می‌کردند، ولایتی به آرامی در حالی که دست خود را در جیب کرده بود منتظر ماند.

۷ سال بعد از حضور رجایی آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس جمهور ایران بود که در سال ۱۳۶۶ برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی، برای شرکت در چهل و دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شد.

طبیعی بود که بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در مجمع عمومی در شرایطی که ۷ سال از شروع جنگ تحمیلی می‌گذشت، تحت تأثیر این موضوع و انتقاد از حامیان عراق در این جنگ باشد. آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی خود، صدام را به هیتلر تشبیه کرده و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبیه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمین امنیت منطقه شدند.

در حالی که حضور رؤسای جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل از سال ۶۶ با وقفه‌ای طولانی مواجه شد، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس جمهور ایران در دوره هشت ساله ریاست جمهوری خود ترجیح داد که هرگز برای سخنرانی در مجمع عمومی حاضر نشود.

شهریور سال ۷۷ محمد خاتمی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت و ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها را مطرح کرد.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور اسبق رکورددار سفر به نیویورک است و در دوران ریاست جمهوری‌اش هر سال در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر شد. سخنان او در محور‌های مختلفی از موضوع خلع سلاح، مبارزه با تروریسم و مسأله فلسطین گرفته تا اصول هسته‌ای جمهوری اسلامی مطرح شد.

حسن روحانی، رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم در اولین حضورش در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۳۹۲ طرح «جهان عاری از خشونت» را ارائه کرد. روحانی ۷ بار به صورت حضوری راهی امریکا شد، اما در تمامی این سال‌ها برجام محور اصلی متن سخنرانی‌های او بوده است.

سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در نخستین حضور خود در شهریور سال ۱۴۰۱ در مجمع عمومی سازمان ملل حین سخنرانی با اشاره به جنایات امریکا در تشکیل و حمایت از داعش و همچنین دستور ترامپ برای شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، تصویر او را بالا برد و لحظاتی سکوت کرد. رئیسی همچنین بر ضرورت پیروی همه طرف‌ها از توافق هسته‌ای و قطعنامه سازمان ملل تأکید کرد و یادآور شد: دولتش به دنبال تعامل مؤثر با همه کشور‌های جهان بخصوص کشور‌های همسایه است.