غفلت ۸۱ درصدی بانک‌ها در تأمین مالی مسکن

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: غفلت ۸۱ درصدی بانک‌ها در تأمین مالی مسکننهضت ملی مسکن تا کمتر از دو هفته دیگر وارد سومین سال اجرا می‌شود. این برنامه که درحال حاضر اصلی‌ترین طرح دولت در بخش مسکن است ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی را تا ۱۴۰۴ در برنامه دارد.

دولت متعهد شده در این برنامه ۲ عامل مهم ساخت مسکن یعنی زمین و بخشی از منابع مالی را به‌صورت تسهیلات تأمین کند.

زمین نهضت ملی مسکن در بسیاری از استان‌ها و براساس تعداد متقاضیان مسکن نهضت ملی از سوی دولت و به‌صورت رایگان آماده شده است. اما به‌دلیل کم کاری بانک‌ها در انجام تعهدات، تأمین مالی پروژه‌ها مشکلات جدی‌ای دارد و متولیان بخش مسکن مهم‌ترین علت کندی پیشرفت نهضت ملی مسکن را به عملکرد بانک‌ها نسبت می‌دهند.

در جدیدترین آماری که وزارت راه و شهرسازی از پرداخت تسهیلات بانکی به نهضت ملی مسکن ارائه کرده است مشخص می‌شود که از ۲۷ بانک مشمول طرح تسهیلات نهضت ملی مسکن، ۲۶ بانک در دو سال اجرای برنامه حتی میزان تعهد سال اول خود را نیز محقق نکرده‌اند.

جزئیات پرداخت بانک‌ها

قانون جهش تولید و عرضه مسکن، بانک‌ها و مؤسسات مالی غیربانکی را مکلف کرده سالانه ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی سیستم بانکی را برای بخش مسکن (نهضت ملی مسکن) پرداخت کنند.

براین اساس بانک‌ها در سال اول این قانون یعنی از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱ باید رقم ۳۶۰ هزار میلیارد تومان و در سال دوم اجرای قانون یعنی از شهریور ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲ باید ۴۵۸هزار میلیارد تومان از تسهیلات خود را به بخش مسکن اختصاص دهند. سهم بانک‌ها در پرداخت تسهیلات یکسان نیست، بیشترین سهم به بانک تخصصی بخش مسکن (بانک مسکن) تعلق گرفته است که در سال اول معادل ۶۳‌هزارمیلیارد تومان است. سهم بانک‌ها در سال دوم برنامه اعلام نشده است، اما بررسی تسهیلات پرداختی نشان می‌دهد به‌جز بانک مسکن، بانک‌های دیگر در دو سال اجرای نهضت ملی مسکن، در مجموع سهم سال اول خود را نیز پرداخت نکرده‌اند.

این در حالی است است که سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور بار‌ها بر انجام تعهدات تسهیلاتی توسط بانک‌ها تأکید کرده و در نشست‌های مختلف شورای‌عالی مسکن این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته رئیس‌جمهور گزارش‌هایی مبنی‌بر تخصیص منابع بانکی به ساخت و ساز مال‌ها و یا واحد‌های مسکونی و تجاری تعلق گرفته و سرمایه بانکی در این ساختمان‌ها فریز شده است.

بنا بر این گزارش از مجموع ۸۱۸ هزار میلیارد تومانی که بانک‌ها از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲ باید برای ساخت نهضت ملی مسکن، وام می‌دادند حدود ۱۵۸ هزار میلیارد تومان برابر ۱۹ درصد تعهدات، پرداخت شده است.

بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، از ابتدای اجرای قانون جهش تولید مسکن تاکنون، بانک مسکن ۹۹هزار میلیارد تومان، بانک سپه ۱۶هزار میلیارد تومان، بانک ملت ۱۳هزار میلیارد تومان، بانک تجارت ۸هزار میلیارد تومان، بانک ملی ۷هزار میلیارد تومان، بانک صادرات ۷ هزار میلیارد تومان، بانک رفاه ۲هزار میلیارد تومان و سایر بانک‌ها ۶هزار میلیارد تومان تسهیلات برای ساخت مسکن پرداخت کرده‌اند.

اخذ رتبه اول

مدیرعامل بانک مسکن روند پرداخت تسهیلات آن بانک برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن را این گونه تشریح کرده که از ابتدای اجرای طرح نهضت ملی مسکن تاکنون یک میلیون و ۶۷هزار و ۱۰۸ نفر در بانک مسکن به‌عنوان متقاضی مسکن افتتاح حساب کردند. تعداد واحد‌هایی که قرارداد‌های تسهیلاتی آن‌ها منعقد شده معادل ۲۷۸هزار و ۷۷۳ واحد به میزان ۹۶ هزار و ۱۱۲ میلیاردتومان است.

عباس حسینی با اعلام اینکه واریزی به حساب سازندگان از محل آورده و تسهیلات در مجموع ۸۴ هزار و ۹۷۹ میلیارد تومان است، توضیح داد: تاکنون ۴۸ هزار و ۱۷۶ میلیاردتومان از محل تسهیلات و ۳۶ هزار و ۸۰۳ میلیاردتومان از محل آورده به حساب سازندگان نهضت ملی مسکن پرداخت شده است.

در قانون جهش تولید مسکن برای بانک‌هایی که به تکالیف خود در خصوص اعطای تسهیلات به طرح نهضت ملی مسکن عمل نکنند جریمه مالیاتی در نظر گرفته شده است.

بانک‌هایی که به تکلیف قانونی در پرداخت تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن عمل نکنند، باید معادل ۲۰ درصد تعهد انجام نشده را به‌عنوان جریمه پرداخت کنند. با توجه به اینکه بانک‌ها در این دو سال ۱۵۸ هزار میلیارد تومان از مجموع ۸۱۸ هزار میلیارد تومان تعهد خود را به نهضت ملی مسکن تسهیلات داده‌اند و ۶۶۰ هزار میلیارد تومان تعهد باقی‌مانده دارند، بنابراین مجموع جریمه مالیاتی دو سال، حدود ۱۳۲ هزار میلیارد تومان است.

به گفته مسئولان سازمان امور مالیاتی حدود ۱۳۱ هزار میلیارد تومان جریمه مالیاتی به بانک‌ها اعلام شده است، اما تا کنون هیچ رقمی از این جریمه مالیاتی از سوی بانک‌ها پرداخت نشده است. میزان تسهیلات در نظر گرفته شده برای ساخت هر واحد نهضت ملی ۵۵۰ میلیون تومان است.

بنابر اعلام وزارت راه و شهرسازی در حال حاضر حدود ۱.۵ میلیون مسکن نهضت ملی در مراحل مختلف اجرا قرار دارد. با توجه به پرداخت ۱۵۸ هزار میلیارد تومان وام بانکی، به هر واحد حدود ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات تعلق گرفته است درحالی‌که وام ساخت هر واحد ۵۵۰ میلیون تومان است. اینجا مشخص می‌شود به‌خاطر کمبود منابع مالی، ساخت واحد‌ها به کندی پیش می‌رود. با توجه به اینکه ساخت واحد‌ها توسط بخش خصوصی انجام می‌گیرد این بخش تأمین مالی پروژه‌ها را مشکل اصلی اجرای نهضت ملی مسکن عنوان می‌کند. تعلل بانک‌ها در پرداخت وام نهضت ملی مسکن در حالی است که باتوجه به ثبات قیمتی در بازار مسکن ساخت و تحویل بموقع واحدها، آرامش حاکم بر بازار مسکن را پایدار می‌کند.

تداوم روند نزولی

دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن استان تهران دراین‌خصوص گفت: بازار مسکن طبق بررسی‌های انجام‌شده تبدیل به یک بازار آرام در تمامی بخش‌ها از جمله بازار اجاره و خرید و فروش مسکن شده است و همین امر باعث شده که قیمت‌ها در این بازار شکسته شود.

به گفته ایرج رهبر درحال حاضر رکود در بازار مسکن حاکم است و قیمت‌ها در این بازار روند نزولی دارد به‌طوری که قیمت‌های اجاره و خرید و فروش مسکن در مقایسه با یکی دو ماه گذشته کاهشی بوده است. طبق بررسی‌های صورت‌گرفته به‌طور میانگین قیمت مسکن به‌صورت متوسط بین ۱۰ تا ۱۵درصد کاهش داشته است.

رهبر بیان کرد: درصورتی که تولید و عرضه مسکن در کشور افزایش و تداوم داشته باشد و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته واحد‌های مسکونی اعلام شده به بهره‌برداری برسد این روند تثبیت و کاهش قیمت ادامه خواهد داشت.