نخستین دارو برای درمان طاسی+علت بوجود آمدن

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری :به نقل از یواس‌ای تودی این داروی ساخت شرکت فایزر با نام ژنریک ریتلسیتینیب با نام تجاری لیتفولو (Litfulo) فروخته می‌شود و در چند هفته آینده وارد بازار خواهد شد.

بر اساس بیانیه شرکت فایزر قیمت اعلام‌شده برای مصرف یک سال این دارو ۴۹۰۰۰ دلار است که در حد قیمت سایر دارو‌های تخصصی بیماری‌های پوست است. البته به گفه این شرکت قیمت واقعی این دارو بر اساس طرح مراقبت بهداشتی بیمار ممکن است متفاوت باشد.

این دارو از هم اکنون زندگی ماریا استراتنر ۱۸ سال مبتلا به طاسی منطقه‌ای را که در کارآزمایی بالینی که به تایید این دارو انجامید، شرکت کرد، متحول کرده است.

رشد غیرقابل‌انتظار دوباره مو‌های ریخته

ماریا استراتنر ۱۳ ساله بود که که همه موهایش از جمله مو‌های ابرو و مژه‌هایش را در طول دو هفته از دست داد و دچار طاسی منطقه‌ای شدید تشخیص داده شد. او سپس یک کارآزمایی بالینی با ریتلسیتینیب را در دانشگاه ییل پیدا کرد و در سال ۲۰۲۰ وارد آن شد.

در طول چند ماه پس از دریافت دارو، مو‌های ماریا شروع به رشد دوباره کرد، اما با اینکه مو‌های او قبلا طلایی بود، در رشد دوباره به رنگ قهوه‌ای درآمد و به صورت متراکم‌تری رشد کرد.

به گفته دکتر برت کینگ، استادیار بیماری‌های پوست در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل و پژوهشگر اصلی کارآزمایی بالینی ریتلسیتینیب، تجویز این دارو در برخی موارد باعث رشد دوباره مو‌های شخص به طور متفاوتی می‌شود.

به گفته او تایید این دارو بوسیله FDA «پیشرفت بزرگی» در درمان آلوپسی شمرده می‌شود و اثر این دارو را در این حوزه تحول‌آفرین خواند.

به گفته دکتر کینگ، در طول ۲۴ هفته درمان در حدود ۳۰ درصد از افراد شرکت‌کننده در کارآزمایی‌ها مو‌ها دوباره رشد کرد، یعنی در بیمارانی که در شروع درمان ۵۰ تا ۱۰۰ موهایشان را از دست داده بودند. به گفته او، ۲۴ هفته بعد، در ۳۰ درصد از این بیماران میزان از دست رفتن مو‌ها در کمتر از ۲۰ درصد از مو‌ها بود یا اینکه رشد کامل دوباره مو‌ها رخ داده بود و در هفته ۴۸ تا ۴۰ درصد افراد رشد قابل‌توجه دوباره مو‌ها رخ داده بود.

البته کینگ تاکید کرد که ریتلسیتینیب درمان‌کننده طاسی منطقه‌ای شمرده می‌شود، نه علاجبخش کامل آن. او گفت انتظار می‌رود که بیماران برای حفظ رشد موهایشان به طور درازمدت نیاز به مصرف دارو داشته باشند.

ریتلسیتینیب جزء گروهی از دارو‌ها است که مهارکننده JAK نامیده می‌شود، نوع جدیدی از دارو‌ها که با سیگنال‌هایی در بدن که باعث التهاب می‌شوند، مقابله می‌کنند.

به گفته کینگ، بیماران با سابقه سرطان، لخته شدن خون یا بیماری قلبی- عروقی باید در مصرف ریتلسیتینیبب بسیار احتیاط کنند.

ریتلسیتینیب علاوه برای اینکه برای کودکان ۱۲ ساله و بالاتر مبتلا به طاسی منطقه‌ای تایید شده است، برای بزرگسالان مبتلا به این بیماری هم تایید شده است.

سال پیش FDA یک داروی دیگر به نام اولومیانت (Olumiant) را هم به صورت قرصی که روزی یک بار مصرف می‌شود، برای طاسی منطقه‌ای تایید کرد.

علت بوجود آمدن طاسی چیست؟

انواع متعددی از طاسی وجود دارند که اصطلاحی کلی است که برای همه انواع ریزش مو به کار می‌رود

گرچه کارشناسان هنوز به طور کامل فرآیند بیوشیمیایی به وجود آورنده طاسی یا آلوپسی را شناسایی نکرده‌اند، اما اعتقاد بر این است که برخی از انواع آن هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی به طور نامتناسبی فولیکول‌ها یا پیاز‌های مو را رشد مو‌ها از آن منشا می‌گیرد، هدف قرار می‌دهد. سایر انواع طاسی ممکن است به ژنتیک، هورمون‌ها یا برخی از بیماری‌ها مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید مربوط باشد.

کارشناسان می‌گویند ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی می‌توانند ایجادکننده طاسی باشند.

طاسی منطقه‌ای یا آلوپسی آره‌آتا به طور خاص بیماری است که هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی به فولیکول‌ها یا پیاز‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش مو می‌شود. طاسی منطقه‌ای دارای زیرنوع‌هایی است از جمله نوع یونیورسالیس (که در آن مو‌های کل بدن می‌ریزد)، نوع توتالیس (که در آن کل مو‌های سر می‌ریزد) و نوع تکه‌ای (patchy) ه در آن لکه‌های کوچک ریزش مور خ می‌دهد.

طاسی یونیورسالیس یا ریرش کامل مو‌های بدن، صورت و سر شدیدترین نوع بیماری و نادرترین نوع آن است.

طاسی توتالیس که با ریزش کل مو‌های سر همراه است، شکل کمتر پیشرفته بیماری است.

طاسی تکه‌ای به صورت لکه‌های کوچک و لگرد طاسی بروز می‌کند که معمولا روی پوست سر و صورت است. این نوع شایع‌ترین نوع طاسی منطقه‌ای است.

طاسی تکه‌ای شایع‌ترین نوع طاسی منطقه‌ای است و حدود ۲ درصد جمعیت در زمانی در طول عمرشان به آن دچار می‌شوند.

این عارضه مردان و زنان را به طور یکسان گرفتار می‌کند و همه گروه‌های نژادی و قومی ممکن است به آن مبتلا شوند.

اغلب افرادی که به طاسی منطقه‌ای مبتلا می‌شوند، در طول دوره نوجوانی، دهه ۲۰ یا دهه ۳۰ زندگی‌شان به آن مبتلا می‌شوند، اما این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد.