سرکی به خانه دنج «سیمین و جلال» با افخمی و میرشکاک

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: نخستین قسمت «خانه جلال»، شنبه شب ۱۷ دی ماه از شبکه نسیم پخش شد. این برنامه که قرار بود پخش آن بعد از دو ویژه‌برنامه شب یلدا آغاز شود، با تأخیری دو هفته‌ای روانه آنتن شد. محمد پورصباغیان، تهیه‌کننده و کارگردان این برنامه به خراسان گفت: «این برنامه از هفته آینده در روز‌های شنبه، دوشنبه و چهارشنبه و در ۱۰۰ قسمت از شبکه نسیم پخش می‌شود». اولین قسمت «خانه جلال» حال و هوای آشنایی با محیط خانه و زندگی جلال آل احمد و سیمین دانشور، دو نویسنده شاخص معاصر داشت و مهمانان برنامه هم درباره خاطرات و آشنایی‌شان با این دو و آثارشان صحبت کردند. در ادامه، گزارشی از اولین قسمت «خانه جلال» می‌خوانید.

مستند معرفی خانه آل‌احمد و دانشور

برنامه با بیت نخستین شاهنامه فردوسی آغاز شد و یوسفعلی میرشکاک و بهروز افخمی، میزبانان این برنامه از خانه نیما یوشیج، پدر شعر نو فارسی به سمت خانه همسایه، یعنی خانه سیمین و جلال راه افتادند. میرشکاک در مسیر بین دو خانه، از حمایت همه جانبه جلال از نیما و به هم ریختن ساختار شعر فارسی گفت. دو میزبان در همین حال و هوا در حال گفتگو هستند که پا به حیاط خانه جلال و سیمین می‌گذارند. ۳۰ دقیقه نخستین برنامه، به شکلی مستندوار، گوشه‌وکنار این خانه را روایت می‌کند و بیننده از حیاط و آشپزخانه گرفته تا اتاق‌های کار جلال آل‌احمد و سیمین دانشور را از نظر می‌گذراند. افخمی و میرشکاک هم هر کدام به سبک خود درباره قسمت‌های مختلف خانه صحبت می‌کنند. یکی از قسمت‌های جالب این معرفی، بخشی است که به نقاشی‌های هانیبال الخاص، نقاش و منتقد مشهور ایرانی بر دیوار اتاق‌های خانه جلال و سیمین می‌پردازد.

میرشکاک از علاقه و ارادت الخاص به جلال می‌گوید؛ ارادتی که هرگز مخدوش نشد. این نقاش فقید ایرانی درباره آشنایی‌اش با جلال آل‌احمد گفته‌است: «در یکی از نمایشگاه‌هایم با او و همسرش آشنا شدم. پس از دیدن کارهایم از من پرسید، شما یک نقاش مسیحی هستید، پس چرا نقاشی‌هایتان شمایل مذهبی است و مانند نقاشان مسلمان کار می‌کنید؟ به او گفتم: چه کسی گفته که نقاشی شمایل مذهبی صرفاً برای مسلمانان است. ما در دوران رنسانس در اروپا نقاشی‌های شمایل مذهبی بسیار داریم. همان‌جا بود که آل احمد رو به همسرش گفت: «عیال! این نقاش آشوری، با دیگر نقاشان متفاوت است، درس خوانده و مشخص است که کتاب می‌خواند». از آن جا بود که آشنایی ما به دوستی تبدیل شد. اولین بار که من به صورت عمومی معرفی شدم، به زمانی برمی‌گردد که ۵طرح برای یکی از کتاب‌های آل احمد کشیدم و این بار نخستی بود که من به واسطه آل احمد به بقیه معرفی شده بودم».

روز پر رفت‌وآمد خانه جلال

بعد از دیباچه حدود ۳۰ دقیقه درباره معرفی خانه جلال و سیمین، ۲۰ دقیقه انتهایی برنامه به دیگر بخش‌ها و حضور مهمانان اختصاص داشت؛ علی رُکاب که معلم و کتاب فروش است، در بخشی از برنامه، داستان جالب آشنایی جلال و سیمین را در اتوبوس تعریف کرد؛ در بخشی دیگر سطر‌هایی از نوشته‌های سیمین دانشور درباره جلال آل‌احمد خوانده شد. ۵ مهمان هم در اولین قسمت «خانه جلال» حضور داشتند که هر کدام به بیان خاطرات خود با این دو نویسنده و آثارشان پرداختند. اولین مهمان، استاد سید عبدا... انوار، مترجم و نسخه‌شناس برجسته معاصر و از دوستان جلال آل‌احمد بود. استاد انوار، ماجرای قرض دادن ۳ هزار تومان به جلال برای ساخت خانه‌اش را تعریف کرد و این‌که نقشه خانه را خود جلال کشیده بود. در ادامه، حمید نورشمسی، خبرنگار فرهنگی از دلخوری خانم دانشور از خبرنگاری که صحبت‌های او را بدون اجازه ضبط و منتشر کرده بود و نیز داستان گم‌شدن نسخه دست‌نویس رمان «جزیره سرگردانی» و پیدا نشدنش گفت.

مصطفی فعله‌گری، غلامرضا خاکی و انسیه شاه‌حسینی از دیگر مهمانان اولین قسمت «خانه جلال» بودند. کوتاه بودن و خسته‌کننده نبودن بخش‌ها از نقاط قوت برنامه بود، اما پخش قسمت‌های مختلف برنامه، بی‌مقدمه و بدونِ معرفی افراد به مخاطب از اشکالاتی بود که به چشم می‌آمد. این‌که تنها به زیرنویس برای معرفی مهمانان برنامه اکتفا شود، برای آن دسته از مخاطبانی که این افراد را خیلی نمی‌شناسند، کافی نیست. در ادامه باید دید «خانه جلال» می‌تواند انتظارات مخاطبان را از یک برنامه فرهنگی معرفی کند یا خیر.