روش‌های عمومی موجود برای کاهش سرعت پیری مغز معرفی شده‌اند

به گزارش مجله خبری نگار،جمعیت زمین هر ساله در حال پیر شدن است و این منجر به افزایش تعداد افراد مبتلا به زوال عقل می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، تعداد سالمندان می‌تواند به ۲.۱ میلیارد نفر برسد و تعداد بیماران مبتلا به زوال عقل به ۱۳۹ میلیون نفر افزایش یابد. با این حال، همه چیز به آن اندازه که در نگاه اول به نظر می‌رسد غم‌انگیز نیست. طبق مجله علمی Scientific Reports، راه‌هایی برای کاهش سرعت پیری مغز و جلوگیری از ابتلا به اختلال شناختی وجود دارد.

مطالعات ژنتیکی ژن APOE۴ را شناسایی کرده‌اند که وجود آن نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر است. جالب توجه است که حاملان این ژن خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان مانند سرطان روده و ملانوما را کاهش می‌دهند. با این حال، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در آنها افزایش می‌یابد.

خطر ابتلا به بیماری آلزایمر به تعداد کپی‌های ژن APOE۴ بستگی دارد. افرادی که دو کپی از این ژن را دارند، ۶۰ تا ۸۰ درصد احتمال ابتلا به این بیماری را دارند و علائم آن از اوایل ۶۵ سالگی شروع می‌شود. با یک کپی از APOE۴، این خطر به ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد و علائم معمولاً در حدود ۷۵ سالگی شروع می‌شوند. اگر ژن APOE۴ وجود نداشته باشد و APOE۳ وجود داشته باشد، خطر کمتر از ۱۰ درصد است و علائم در حدود ۸۰ سالگی ظاهر می‌شوند.

علیرغم استعداد ژنتیکی، دانشمندان ادعا می‌کنند که تا ۴۰٪ از موارد زوال عقل را می‌توان با تغییر سبک زندگی پیشگیری کرد. تعدادی از عوامل خطر وجود دارد که می‌توان بر آنها تأثیر گذاشت:

سیگار کشیدن در هر سنی و برای هر دو جنس مضر است.

رژیم غذایی نامتعادل. حفظ تعادل و پرهیز از پرخوری و کم‌خوری بسیار مهم است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای مفیدترین رژیم برای جلوگیری از اختلال شناختی محسوب می‌شود.

کمبود فعالیت بدنی. ورزش منظم برای قلب و خون رسانی به مغز مفید است.

سوء مصرف الکل بر رگ‌های خونی تأثیر منفی می‌گذارد و خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد.

فشار خون بالا نیاز به نظارت و در صورت لزوم درمان دارویی دارد.

سطح بالای گلوکز خون می‌تواند منجر به دیابت شود که خطر اختلال شناختی را افزایش می‌دهد.

سطح بالای کلسترول در ایجاد تصلب شرایین و در نتیجه زوال عقل نقش دارد.

اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به اختلال شناختی را افزایش می‌دهد.

سطح تحصیلات پایین. هرچه سطح تحصیلات بالاتر باشد، خطر ابتلا به زوال عقل کمتر است.

انزوای اجتماعی و تنهایی، روند ابتلا به اختلال شناختی را تسریع می‌کند.

تحقیقات نشان داده است که حتی افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر بالایی هستند (دو نسخه از APOE۴) می‌توانند از طریق انتخاب‌های خاص در سبک زندگی، تیزبینی ذهنی خود را تا دوران پیری حفظ کنند. عواملی که در «تاب‌آوری شناختی» نقش دارند عبارتند از: یادگیری مادام‌العمر، سطح بالای تحصیلات، فعالیت ذهنی مداوم (به‌ویژه مطالعه)، سرگرمی‌های فکری، به حداقل رساندن استرس و زندگی با خانواده.

جالب اینجاست که عوامل خطر و محافظتی برای مردان و زنان کمی متفاوت است. مردان باید از فعالیت بدنی شدید خودداری کنند، اما به کار خود ادامه دهند. برای زنان، فعالیت ذهنی از اهمیت بیشتری برخوردار است و سیگار کشیدن، چاقی و فشار خون بالا به ویژه از عوامل خطرناک هستند.

اگرچه استعداد ژنتیکی نقش بسزایی در ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر دارد، اما تا حد زیادی به سبک زندگی فرد بستگی دارد. تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، یادگیری مداوم و تعامل اجتماعی می‌تواند خطر ابتلا به اختلال شناختی را حتی در افرادی که استعداد ژنتیکی دارند، به میزان قابل توجهی کاهش دهد.