به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز، اسپری استنشاقی به اشکال دارویی گفته میشود که با انتقال دارو از دهان به ریهها در کنترل علایم بیماریهای تنفسی مانند آسم یا بیماریهای انسدادی مزمن ریوی نقش مهمی ایفا میکند و با توجه به سرعت عمل بالای دارو، به ویژه در حملات تنگی نفس موجب نجات جان بیمار میشود.
دکتر «شهره علیپور» متخصص فارماسیوتیکس و عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه ما را با انواع و نحوه استفاده از این اسپریها آشنا میکند.
*کاهش عوارض جانبی دارو به کمک اسپریهای استنشاقی*
دکتر علیپور با اشاره به سرعت اثربخشی اسپریهای استنشاقی به عنوان مزیت اصلی تجویز این دسته دارویی گفت: علاوه بر این انتقال مستقیم دارو به ریه ها، منجر به کاهش دوز موردنیاز دارو نسبت به روشهای مصرف دیگر مانند روش خوراکی شده و میتواند عوارض جانبی دارو را کاهش دهد.
او با دسته بندی اسپریهای استنشاقی دهانی به سه گروه اصلی افزود: اسپریهای تحت فشار با دوز مشخص، رایجترین شکل دارویی استنشاقی است که به راحتی با اعمال فشار بر مخزن دارو، دوز مشخص از دارو را آزاد میکند؛ بنابراین در درمانهای نگهدارنده و در حملات تنفسی بسیار موثر عمل میکند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه نبود هماهنگی بین فشردن دستگاه و شروع تنفس میتواند باعث اختلال دردارورسانی به ریهها و کاهش اثربخشی دارو شود، گفت: در موارد مشکل در استفاده از اسپری، میتوان از دمیار کمک گرفت و در صورت استفاده از دمیار، مدت زمان استنشاق دارو حدود ۱۰-۱۵ ثانیه باید باشد.
دکتر علیپور با معرفی گروه پودرهای خشک استنشاقی که دارو در این نوع اسپریها به صورت پودر خشک با نیروی دم بیمار به درون ریهها وارد میشود، ادامه داد: تجویز این اسپریها نیازمند تنفس سریع و عمیق بیمار است و مزیت این اسپریها نسبت به اسپریهای تحت فشار با دوز مشخص، نبود نیاز به هماهنگی بین فشردن اسپری و تنفس، به عنوان یکی از چالشهای بیماران است و اغلب نیز به صورت تک دوزی و چند دوزی طراحی میشود.
*سادهترین اسپریهای استنشاقی برای کودکان و سالمندان کدامند؟ *
او نبولایزرها را دیگر دسته اسپریهای استنشاقی برشمرد که داروی مایع را به ذرات بسیار ریز به صورت مه رطوبتی به ریه منتقل میکند و به دلیل عدم نیاز به هماهنگی تنفسی، برای بیماران با علایم حاد تنفسی، کودکان و سالمندان به دلیل سهولت مصرف مناسب است؛ اما زمان مصرف طولانیتری دارد. دارو به صورت مایع در بسته بندیها مخصوص تحت نام رسپیول در بازار موجود است که با استفاده از دستگاه نبولایزر به جریان ریز قابل استنشاق تبدیل میشود.
این متخصص فارماسیوتیکس با توصیه شست و شوی دهان پس از مصرف تمامی اسپریهای دهانی به دلیل امکان آسیب بافت دهان تاکید کرد: این توصیه به ویژه در مصرف طولانیمدت کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، اهمیت دارد؛ زیرا عدم شست و شوی دهان میتواند به عفونت قارچی (کاندیدیازیس) دهان و گلو منجر شود.
دکتر علیپور با اشاره به نقش کلیدی دکتر داروساز در آموزش تکنیک صحیح مصرف دارو، تنظیم دوز و پایش عوارض دارو تا دستیابی به بیشترین میزان اثربخشی درمان و ایمنی بیمار یادآور شد: آموزش و پایش مستمر داروساز و رعایت توصیههای پزشکی، خطر عوارض جانبی را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشد.