به گزارش مجله خبری نگار، یک مطالعه جدید که در ژاپن انجام شده است، بار دیگر سوالاتی را در مورد رابطه بین سلامت دهان و دندان و سلامت مغز مطرح کرده است، که اکثر متخصصان معتقدند که این دو به طور قابل توجهی در هم تنیده هستند. آنها بررسی کردند که آیا مشکلات دهان و دندان مانند پریودنتیت (بیماری لثه) و از دست دادن دندان میتواند خطر بیماریهای عصبی مانند سکته مغزی، آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل را افزایش دهد یا خیر.
نتایج واضح بود: هر دو مشکل با میزان بالاتر آتروفی هیپوکامپ - بخشی از مغز که حافظه، یادگیری و احساسات را کنترل میکند - مرتبط بودند. این یک یافته قابل توجه است، اما این اولین باری نیست که چنین ارتباطی اثبات میشود.
در ماه مارس، یک مطالعه آمریکایی روی بیش از ۴۰،۰۰۰ بزرگسال شرکتکننده در پروژه تحقیقاتی بانک زیستی بریتانیا نشان داد که سلامت دهان و دندان ضعیف یک عامل خطر کلیدی برای سکته مغزی و زوال عقل است.
در یک بررسی ادبیات در سال ۲۰۱۹، گروه دیگری از محققان به این نتیجه رسیدند که «روی هم رفته، نتایج تجربی نشان میدهد که ارتباط بین سلامت دهان و دندان و عملکرد شناختی را نباید دست کم گرفت.»
این مجموعه رو به رشد تحقیقات، پیامدهای عمیقی هم برای درک ما از بدن و هم برای استراتژیهای مداخله پیشگیرانه در سلامت عمومی دارد.
ساتوشی یاماگوچی، نویسنده اصلی این مطالعه جدید ژاپنی، در مورد یافتههای خود میگوید: «حفظ سلامت دندانها و عاری بودن آنها از بیماری پریودنتال میتواند به محافظت از سلامت مغز کمک کند... مراجعه منظم به دندانپزشک برای کنترل پیشرفت بیماری پریودنتال مهم است.»
به عبارت دیگر، برای سالم ماندن، صرفاً حفظ یک سری کامل دندان کافی نیست. ما همچنین باید از دهان خود در برابر بیماری پریودنتال محافظت کنیم، در غیر این صورت مغز ما آسیب خواهد دید.
این فقط یک سوال دانشگاهی نیست. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیماری شدید پریودنتال که با خونریزی/تورم لثه و آسیب به بافتهای نگهدارنده دندان مشخص میشود، تقریباً ۱۹ درصد از جمعیت بزرگسال جهان را تحت تأثیر قرار میدهد.
برای روشن شدن موضوع، این بدان معناست که بیش از ۱ میلیارد نفر ممکن است به دلیل وضعیت دهان و دندان خود در معرض خطر زوال شناختی زودهنگام قرار داشته باشند.
بدتر از آن، به نظر میرسد ماهیت رابطه بین دهان و مغز دو طرفه است، به این معنی که زوال شناختی منجر به عادات ضعیفتر بهداشت دهان و دندان نیز میشود.
در واقع، اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر میتواند مراقبتهای مناسب دندانپزشکی را چالش برانگیز کند. افراد مبتلا به اختلال شناختی ممکن است مسواک زدن دندانهای خود را فراموش کنند یا برای مراجعه منظم به دندانپزشک دچار مشکل شوند. این میتواند به یک چرخه معیوب منجر شود که در آن کاهش شناختی منجر به کاهش استانداردهای دندانپزشکی میشود و این امر فقط وضعیت را بدتر میکند.
برای جلوگیری از اثر گلوله برفی، سیاستگذاران و متخصصان سلامت باید در اسرع وقت مداخله کنند تا مشکل را در نطفه خفه کنند.
با تأکید بر اهمیت مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، مراجعه به دندانپزشک و در صورت امکان، انتخابهای غذایی سالم، آنها میتوانند به سالمندان کمک کنند تا از دهان خود در برابر پلاک و باکتری محافظت کنند - و بنابراین خطر ابتلا به بیماریهای عصبی را کاهش دهند.
به همین ترتیب، برای کسانی که از قبل علائم زوال عقل را نشان میدهند، خانوادهها و مراقبان میتوانند به افراد مبتلا به زوال عقل کمک کنند تا یک برنامه مراقبت از دهان و دندان قابل اعتماد و متناسب با آنها ایجاد کنند.
این ممکن است شامل یادآوریهای تلفنی برنامهریزیشده برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن یا ارائه ابزارهای مخصوص دندانپزشکی مانند مسواکهای برقی باشد که استفاده از آنها آسانتر است. برخی از دندانپزشکان حتی به بیمارانی که مبتلا به زوال عقل هستند و در مراجعه به پزشک مشکل دارند، ویزیت در منزل ارائه میدهند. تشویق بیماران به اتخاذ سایر عادات پیشگیرانه، مانند جویدن آدامس بدون قند بین وعدههای غذایی، نیز میتواند تأثیر مثبتی داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد که جویدن منظم آدامس بدون قند (همزمان با مسواک زدن) میتواند به کاهش خطر پوسیدگی دندان کمک کند. همچنین میتوان بستههای آدامس را در معرض دید قرار داد و نیاز به یادآوری مداوم برای شروع جویدن را از بین برد.
تغییرات کوچک و مداوم در سبک زندگی ... میتوانند به مرور زمان تفاوت بزرگی ایجاد کنند و حفظ آنها بسیار آسانتر از روشهای دندانپزشکی نامنظم و تهاجمی است.
واقعیت این است که با توجه به تأثیر قابل توجه سلامت ضعیف دهان و دندان بر کل بدن (از جمله مغز)، ما به سادگی نمیتوانیم مراقبتهای دندانی را به عنوان یک نگرانی ثانویه ادامه دهیم. اقدامات پیشگیرانه بخش اساسی حفظ سلامت طولانی مدت دندانها و لثهها هستند و بیماران مبتلا به زوال عقل باید در این زمینه تا حد امکان حمایت شوند.
البته، مبارزه با بیماریهایی مانند آلزایمر را نمیتوان صرفاً به سلامت دهان و دندان محدود کرد. عوامل زیادی در ایجاد زوال عقل نقش دارند و اغراق در مورد تأثیر سلامت دهان و دندان بر این فرآیند اشتباه خواهد بود.
با این حال، شواهد روشنی وجود دارد که مداخلات بهداشت دهان و دندان میتواند به مبارزه با زوال شناختی کمک کند و پزشکان نقش کلیدی در انتشار این اطلاعات دارند.
*این اطلاعات صرفاً جهت اطلاعرسانی ارائه شده و به عنوان توصیهای برای درمان بیماریها نمیباشد.