پیش به سوی خودکفایی در تولید روغن و شکر

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: وزارت جهاد کشاورزی از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم خودکفایی در بسیاری از کالا‌های اساسی از جمله گندم، جو، پنبه، ذرت، روغن و شکر را در دستور کار خود قرار داده است، از این رو با توجه به اصلاح ارز ترجیحی در کشور و افزایش قابل توجه قیمت خرید تضمینی در دو سال اخیر، علاوه بر افزایش تولید از میزان واردات این محصولات کاسته شده است.

چندی پیش بود که وزارت جهاد کشاورزی بار دیگر قیمت خرید تضمینی گندم را از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۳ هزار تومان برای سال زراعی آینده که از مهرماه امسال آغاز می‌شود، افزایش داد، در حال حاضر نیز قیمت خرید تضمینی سه محصول کلزا، سویا و چغندرقند کشت بهاره و پاییزه را قبل از فصل کشت اعلام کرد تا کشاورزان با انگیزه کافی به کشت این محصولات پرداخته و کشورمان تا حدود زیادی از واردات روغن و شکر بی‌نیاز شود که اعلام این نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی در دوسال اخیر قبل از آغاز سال زراعی بوده، این در حالی است که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم همواره پس از گذشت ۷ تا ۸ ماه از سال زراعی قیمت خرید تضمینی این محصولات اعلام می‌شد که زمینه بی‌انگیزگی کشاورزان برای کشت و افزایش واردات و ارزبری را فراهم می‌کرد.

چند گام تا خودکفایی شکر

تا قبل از اصلاح ارز ترجیحی میزان مصرف شکر در کشور ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن بود که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مصرف شکر ۳۰۰ هزار تن کاهش یافت، این در حالی است که هم‌اکنون میزان تولید این محصول در کشورمان به ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تن می‌رسد بنابراین ۵۰۰ هزار تن از این محصول وارداتی است با این حال به نظر می‌رسد با تدابیر وزارت جهاد کشاورزی برای کاشت بیشتر چغندر قند خصوصاً در فصل پاییز به جای کشت نیشکر انتظار می‌رود کشورمان در دو سال آینده در تولید شکر به خودکفایی برسد.

تا پیش از اختصاص ارز ترجیحی به واردات، در تولید روغن نیز ۱۶ درصد از نیاز کشورمان به این محصول اساسی از طریق کشت دانه‌های روغنی در کشورمان تأمین می‌شد، ولی در سال‌های اخیر این میزان به ۱۰ درصد رسیده است با این حال وزارت جهاد کشاورزی با افزایش قابل توجه نرخ خرید تضمینی کلزا و سویا در دو سال اخیر به دنبال خودکفایی ۵۰ درصدی این محصول در افق ۱۴۰۴ است. در همین خصوص سیدجواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگویی اختصاصی با «ایران» گفت: در مورد دانه‌های روغنی می‌توانیم تا ۵۰ درصد به سطح خودکفایی برسیم، چون برخی از این دانه‌ها آب‌بر هستند بنابراین نمی‌توانیم به طور ۱۰۰ درصد در این زمینه خودکفا شویم. وی افزود: علاوه بر این برای خودکفایی در تولید شکر نیز می‌توانیم با اولویت قرار دادن کشت چغندر قند به جای نیشکر و توسعه کشت پاییزه این محصول به جای کشت تابستانی به‌دلیل آب‌بر بودن، این مهم را محقق کنیم.

افزایش قیمت خرید تضمینی کلزا، سویا و چغندر قند

کشور‌های پیشرو در تولید محصولات کشاورزی علاوه بر افزایش منطقی قیمت خرید تضمینی، سیاست‌های حمایتی و یارانه‌ای دیگر را برای حمایت از کشاورزان درنظر می‌گیرند این در حالی است که در دولت‌های گذشته همواره بر قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی جهت حمایت از کشاورزان تأکید می‌شد. اما وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم علاوه بر سیاست قیمتی (افزایش نرخ خرید تضمینی)، سیاست‌های غیرقیمتی همچون کاهش قیمت نهاده‌های کشاورزی همچون کود و سم، کشت قراردادی، یارانه کشت و تخفیفات بیمه‌ای را در دستور کار خود قرار داده است. بر این اساس در سال جاری قیمت خرید تضمینی هر کیلو گرم کلزا ۲۲ هزار تومان، سویا ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان و چغندر قند بهاره و پاییزه بدون احتساب کرایه حمل و نقلی که هر ساله وزارت جهاد کشاورزی به کشاورزان اعطا می‌کند به ترتیب یک هزار ۸۷۰ و یک هزار و ۸۰۵ تومان تعیین شد.

سیاست‌های غیرقیمتی وزارت جهاد کشاورزی برای کشاورزان

علاوه بر کشت قراردادی و کاهش ۴۵ درصدی قیمت کود و سم وزارت جهاد کشاورزی برای سال زراعی آینده یارانه کاشت و یارانه بیمه‌ای به کشاورزان اختصاص داده است به طوری که به منظور تقویت و ایجاد انگیزه‌های توسعه کشت قراردادی کلزا و سویا، یارانه کاشت برای تأمین بخشی از هزینه‌های کود و بذر معادل ۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم از این محصولات در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر کشاورزان تولیدکننده چغندر قند، دانه کلزا و سویای مشارکت کننده در طرح کشاورزی قراردادی نسبت به سایر تولید کنندگان تخفیفی بیشتر معادل (۲۰) درصد از حق بیمه سهم کشاورزان برخوردار خواهند بود. همچنین به تولید کنندگان چغندر قند به ازای هر تن چغندر قند بهاره و پاییزه ۲ کیلوگرم قند یا شکر به نرخ ۲ هزار و ۲۰۰ تومان و ۲۰ کیلوگرم تفاله خشک به نرخ ۸۰۰ تومان به عنوان جایزه تحویل داده خواهد شد علاوه بر این به ازای هر کیلوگرم چغندر قند بهاره ۴۰۰ تومان و چغندر قند پاییزه ۴۳۰ تومان هزینه حمل به قیمت خرید تضمینی این محصول اضافه می‌شود.