چرا ایران در این رویداد بزرگ حضور ندارد؟

به گزارش مجله خبری نگار ۶ آذر ماه ۱۴۰۱؛ زمانی که رویداد بزرگی به نام بینال ونیز پایان خواهد یافت و برخی مسئولان هنری همچنان زمان برای تصمیم‌گیری درباره حضور در این رویداد هنری را از دست رفته نمی‌بینند.

 پنجاه و نهمین دوره بینال ونیز در حالی حدودا یک ماه پیش کلید خورد که غیبت ایران در این رویداد پرسش‌هایی را در اذهان رسانه‌ها و اهالی فرهنگ و هنر ایجاد کرد.
در ادامه بررسی مسأله غیبت ایران در پنجاه و نهمین دوره بینال ونیز، این بار به گفتگو با علیرضا سمیع آذر پرداختیم.

سمیع آذر که در حال حاضر مدیریت رویداد حراج تهران را برعهده دارد، اولین بار در سال ۱۳۸۴ درحالی که مدیریت موزه هنر‌های معاصر تهران را نیز عهده‌دار بود، پاویون ایران در این رویداد را مدیریت کرد.

او درباره دلیل این غیبت چنین گفت: «علت تغییر مدیریت بود. شاید مدیریت قبلی فکر کرده که دارد می‌رود و مدیریت جدید هم شاید فکر کرده که تازه آمده است. وقتی مدیران به سرعت عوض می‌شوند، این مشکلات نیز بروز و ظهور پیدا می‌کنند.»

سمیع آذر ادامه داد: «فکر می‌کنم بینال ونیز رویدادی است که باید کشور ما هم در آن حضور داشته باشد. حیف است وقتی شما این رویداد بزرگ را می‌بینید، درحالی که کشورمان در آن حضوری ندارد و برخی کشور‌هایی که شاید حتی اسمشان هم به گوشمان نخورده‌اند، در آن حضور دارند. برای مثال کشور‌های خیلی کوچک در آفریقا یا کشوری مثل قرقیزستان هم برای اولین بار در این رویداد حضور دارند.»

مدیر حراج تهران در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به تجربه‌ای که در این زمینه داشته، پیشنهادی به مدیران ارائه داده یا خیر؟ گفت: «من اصلا در جریان نبودم که مکاتبه‌هایی برای ارائه پاویون ایران شده است یا خیر. زمان گذشت و متوجه شدم که ایران در این دوره پاویونی ندارد؛ اما خود من همیشه از این رویداد بزرگ بازدید می‌کنم و بر این باور هستم که حضور کشورمان در آن ضرورت دارد.»

اگرچه نگاه‌ها درباره دستاورد‌های حضور ایران از شرکت در این رویداد متفاوت است، اما اغلب مدیران سابق و هنرمندان درباره لزوم حضور ایران در این رویداد اشتراک نظر دارند.

پرویز تناولی پیش‌تر در همین زمینه چنین گفته بود: «شرکت در بینال ونیز برای هنرمندان منتخب افتخار بزرگی است. اغلب کشور‌های شرکت‌کننده بهترین و خاص‌ترین هنرمند خود را به بینال می‌برند. اکثرا حتی فقط یک هنرمند؛ و به این ترتیب پیشرفت هنری کشور خود را به بهترین وضع ممکن به دنیا معرفی می‌کنند.»

پنجاه و نهمین دوره از بینال هنر ونیز که به عنوان طولانی‌ترین و مهم‌ترین نمایشگاه بین‌المللی هنر معاصر شناخته می‌شود از ۲۳ آوریل آغاز شده است و تا ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲ (پیش افتتاحیه در روز‌های ۲۰، ۲۱ و ۲۳ آوریل) به کیوریتوری سیسیلیا الِمانی ادامه خواهد داشت. این نمایشگاه در ابتدا برای سال ۲۰۲۱ برنامه‌ریزی شده بود، اما به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به تعویق افتاد.

بینال هنر ونیز که دارای دو بخش رقابتی و نمایشگاهی است، شنبه ۲۳ آوریل شیر طلای برترین غرفه این دوره را به «سونیا بویس» هنرمند بریتانیایی اهدا کرد.

بینال ونیز در سال ۱۸۹۵ به عنوان نمایشگاهی برای هنر جدید سراسر جهان تاسیس شد. با رشد تعداد هنرمندان، کشور‌های مختلف غرفه‌هایی را برای هنرمندان آماده کردند؛ بلژیک نخستین کشوری بود که در سال ۱۹۰۷ به این مهم اقدام کرد.