به گزارش مجله خبری نگار/همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: گروهی بینالمللی از ستارهشناسان با بهکارگیری شبکهای جهانی از تلسکوپها، موفق به کشف کمجرمترین ماده تاریک شناختهشده در کیهان شدند؛ جرمی که هیچ نوری از خود منتشر نمیکند و تنها از طریق تأثیر گرانشی آن بر نور ستارگان دوردست شناسایی شده است.
این کشف که نتایج آن در دو نشریه Nature Astronomy و Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده، میتواند مسیر پژوهشهای آینده درباره ماهیت ماده تاریک را روشنتر کند.
به گزارش اینترستینگ اینجینیرینگ، محققان در این پژوهش هیچ نوری از جرم تاریک شناسایی شده دریافت نکردند و نتوانستند آن را بهصورت مستقیم مشاهده کنند، اما از طریق تاثیر جاذبه این ماده بر محیط پیرامونی آن، توانستند آن را تشخیص دهند. در این مشاهدات، پژوهشگران با بهرهگیری از پدیده «همگرایی گرانشی» (gravitational lensing) یا انحراف و بزرگنمایی نور در اثر میدان گرانشی اجسام عظیم، حضور این ماده تاریک را استنباط کردند و این روش به محققان امکان داد تا اثر گرانشی جرم تاریک بر نور اجرام دوردست را رصد کنند.
یافتههای این تحقیق از طریق شبکهای از رادیوتلسکوپها در اروپا، آسیا، آفریقای جنوبی و پورتوریکو که با اتصال به هم «تلسکوپی به اندازه زمین» ایجاد کرده بودند، حاصل شده است.
کریس فاسناخت، اخترفیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا و از نویسندگان مقاله این تحقیق، این دستاورد را «موفقیتی چشمگیر در شناسایی مادهای با جرم پایین در فاصلهای عظیم» توصیف کرده و میگوید: یافتن چنین اجرامی برای درک بهتر ساختار ماده تاریک اهمیت حیاتی دارد.
بر اساس دادههای این تحقیق، ماده شناساییشده حدود یک میلیون برابر خورشید است، اما ماهیت دقیق آن هنوز مشخص نیست.
این جرم ممکن است یک کهکشان کوتوله غیرفعال یا تودهای از ماده تاریک باشد که از هر نمونه پیشتر مشاهدهشدهای، صد برابر کوچکتر است.
به گفته «دِوُن پاول» محقق مؤسسه فیزیک نجومی ماکس پلانک آلمان و نویسنده اصلی مقاله، این یافته با نظریه ماده تاریک سرد (Cold Dark Matter Theory) مطابقت دارد؛ نظریهای که اساس مدلهای کنونی شکلگیری کهکشانها را تشکیل میدهد. او معتقد است: اکنون که یکی از این اجرام را یافتهایم، باید ببینیم آیا موارد بیشتری نیز وجود دارند و آیا تعداد آنها با پیشبینی مدلها همخوانی دارد یا نه.
این کشف تازه میتواند درک بشر از ماده تاریک را به مرحلهای تازه وارد کند؛ عنصری نامرئی و ناشاخته که حدود یکچهارم جهان را تشکیل میدهد.