آشنایی با انواع دیابت و اثرات آن روی بدن انسان‌ها

به گزارش مجله خبری نگار،قند خون یکی از اجزای سلامتی است که اغلب دست کم گرفته می‌شود. هنگامی که کنترل قند خون به مدت طولانی از تعادل خارج شود می‌تواند به دیابت منجر شود.

دیابت بر توانایی بدن شما برای تولید یا استفاده از انسولین تاثیر می‌گذارد، هورمونی که به بدن شما اجازه می‌دهد گلوکز (قند) را به انرژی تبدیل کند.

زمانی که دیابت به موقع تشخیص داده شود می‌توان آن را به طور موثر مدیریت کرد. با این حال هنگامی که درمان نشود می‌تواند منجر به عوارض بالقوه‌ای شود که عبارتند از:

بیماری قلبی

سکته

آسیب کلیه

آسیب عصبی

به طور معمول پس از خوردن یا نوشیدن بدن شما قند‌های موجود در غذا را تجزیه کرده و از آن‌ها برای تولید انرژی در سلول‌ها استفاده می‌کند.

برای انجام این کار، پانکراس (لوزالمعده) شما نیاز به تولید هورمونی به نام انسولین دارد. انسولین چیزی است که فرآیند بیرون کشیدن قند از خون و قرار دادن آن در سلول‌ها برای استفاده از انرژی را تسهیل می‌کند.

اگر دیابت دارید، لوزالمعده شما یا خیلی کم انسولین تولید می‌کند یا اصلا انسولین تولید نمی‌کند و در نتیجه انسولین نمی‌تواند به طور موثر استفاده شود.

این باعث می‌شود تا سطح گلوکز خون افزایش یابد در حالی که بقیه سلول‌های شما از انرژی مورد نیاز خود محروم می‌شوند. همین امر می‌تواند منجر به طیف گسترده‌ای از مشکلات شود که تقریبا بر هر سیستم اصلی بدن تاثیر می‌گذارد.

انواع دیابت

اثرات دیابت بر بدن شما به نوع دیابت بستگی دارد. دو نوع اصلی دیابت وجود دارد: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲.

دیابت نوع ۱ که دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین نیز نامیده می‌شود، یک اختلال سیستم ایمنی است. سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله می‌کند و توانایی بدن شما برای ساخت انسولین را از بین می‌برد.

در دیابت نوع ۱ برای زنده ماندن باید انسولین مصرف کنید. اکثر افراد تشخیص دیابت نوع ۱ را در کودکی یا بزرگسالی دریافت می‌کنند.

دیابت نوع ۲ مربوط به مقاومت به انسولین است. قبلا در جمعیت‌های مسن‌تر دیده می‌شد، اما اکنون جمعیت‌های جوان‌تر هم به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند. این نتیجه سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزش است.

در دیابت نوع ۲ لوزالمعده شما به طور موثری از انسولین استفاده نمی‌کند. در نهایت این می‌تواند منجر به نیاز به داروی انسولین شود.

شما می‌توانید به طور موثر مراحل اولیه مانند پیش دیابت را با یک رژیم غذایی متعادل، ورزش و نظارت دقیق بر قند خون مدیریت کنید. این همچنین می‌تواند از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کند.

دیابت قابل کنترل است. در برخی موارد در صورت ایجاد تغییرات مورد نیاز در شیوه زندگی حتی می‌تواند بهبود یابد.

دیابت بارداری قند خون بالایی است که در دوران بارداری ایجاد می‌شود. در بیشتر مواقع می‌توانید دیابت بارداری را از طریق رژیم غذایی و ورزش مدیریت کنید. همچنین معمولا پس از زایمان برطرف می‌شود.

دیابت بارداری می‌تواند خطر عوارض دوران بارداری را افزایش دهد. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را برای والدین و کودک در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.

سیستم‌های غدد درون ریز، دستگاه دفعی و سیستم گوارشی

اگر لوزالمعده شما انسولین کمی تولید می‌کند یا اصلا انسولین تولید نمی‌کند – یا اگر بدن شما نمی‌تواند از آن استفاده کند – از هورمون‌های دیگر برای تبدیل چربی به انرژی استفاده می‌شود. این می‌تواند سطوح بالایی از مواد شیمیایی سمی از جمله اسید‌ها و اجسام کتون ایجاد کند که ممکن است منجر به یک بیماری به نام کتواسیدوز دیابتی شود.

کتواسیدوز دیابتی یکی از عوارض جدی دیابت است و علائم آن عبارتند از:

تشنگی شدید

ادرار بیش از حد

خستگی

بوی دهان شما ممکن است بوی شیرینی داشته باشد که ناشی از افزایش سطح کتون در خون است. سطوح بالای قند خون و کتون‌های اضافی در ادرار می‌تواند کتواسیدوز دیابتی را تایید کند. در صورت عدم درمان این وضعیت می‌تواند منجر به از دست دادن هوشیاری یا حتی مرگ شود.

سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک دیابتی (HHS) در دیابت نوع ۲ رخ می‌دهد. وضعیتی که شامل سطوح بسیار بالای گلوکز خون، اما بدون کتون است.

ممکن است با این وضعیت دچار کم آبی شوید. حتی ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهید.

سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک دیابتی در افرادی که دیابت آن‌ها تشخیص داده نشده است یا نتوانسته‌اند دیابت خود را به خوبی مدیریت کنند شایع است. همچنین می‌تواند ناشی از حمله قلبی، سکته مغزی یا عفونت باشد.

سطوح بالای گلوکز خون ممکن است باعث گاستروپارزی شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که تخلیه کامل معده برای شما سخت است. این تاخیر می‌تواند باعث افزایش سطح گلوکز خون شود در نتیجه شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

حالت تهوع

استفراغ

نفخ

سوزش سردل

آسیب کلیه

دیابت همچنین می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند و بر توانایی آن‌ها در فیلتر کردن مواد زائد از خون تاثیر بگذارد.

اگر پزشک میکروآلبومینوری یا مقادیر بالای پروتئین در ادرار شما را تشخیص دهد، می‌تواند نشانه‌ای از عدم عملکرد صحیح کلیه‌ها باشد.

بیماری کلیوی ناشی از دیابت، نفروپاتی دیابتی نامیده می‌شود. این وضعیت تا مراحل بعدی علائمی را نشان نمی‌دهد.

اگر دیابت دارید، پزشک شما را از نظر نفروپاتی ارزیابی می‌کند تا از آسیب غیرقابل برگشت کلیه یا نارسایی کلیه جلوگیری کند.

سیستم گردش خون

دیابت خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد که فشار بیشتری بر قلب شما وارد می‌کند.

هنگامی که سطح گلوکز خون شما بالاست، می‌تواند به تشکیل رسوبات چربی در دیواره رگ‌های خونی منجر شود.

با گذشت زمان می‌تواند جریان خون را محدود کرده و خطر تصلب شرایین یا سخت شدن رگ‌های خونی را افزایش دهد.

به گفته‌ی موسسه ملی دیابت و بیماری‌های کلیوی و گوارشی (NIDDK)، دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را دو برابر می‌کند. علاوه بر نظارت و کنترل قند خون، عادات غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش خطر فشار خون بالا و سطح کلسترول بالا کمک کند.

اگر سیگار می‌کشید، اگر در معرض خطر دیابت هستید آن را ترک کنید. سیگار خطر ابتلا به مشکلات قلبی عروقی و محدود شدن جریان خون را افزایش می‌دهد. پزشک می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه ترک کمک کند.

کمبود جریان خون در نهایت می‌تواند دست‌ها و پا‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد و در حین راه رفتن باعث درد شود. به این حالت بیماری سرخرگ محیطی می‌گویند.

رگ‌های خونی باریک در پا‌های شما نیز ممکن است در آن نواحی مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال ممکن است پا‌های شما احساس سرما کنند یا ممکن است به دلیل بی حسی نتوانید گرما را احساس کنید.

این وضعیت به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می‌شود که نوعی نوروپاتی دیابتی است که باعث کاهش حس در اندام‌ها می‌شود. این به ویژه خطرناک است، زیرا ممکن است شما را از مشاهده آسیب یا عفونت جلوگیری کند.

دیابت همچنین خطر ابتلا به عفونت یا زخم پا را افزایش می‌دهد. جریان خون ضعیف و آسیب عصبی احتمال قطع پا یا ساق پا را افزایش می‌دهد.

اگر دیابت دارید بسیار مهم است که از پا‌های خود به خوبی مراقبت کنید و مرتبا آن‌ها را بررسی کنید.

دستگاه پوششی

دیابت همچنین می‌تواند پوست شما، بزرگترین عضو بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. همراه با کم آبی بدن، کمبود رطوبت بدن به دلیل قند خون بالا می‌تواند باعث خشک شدن و ترک خوردن پوست پای شما شود.

خشک کردن کامل پا‌ها پس از حمام کردن یا شنا بسیار مهم است. می‌توانید از وازلین یا کرم‌های ملایم استفاده کنید، اما از مرطوب شدن بیش از حد این نواحی خودداری کنید.

چین‌های مرطوب و گرم در پوست مستعد عفونت‌های قارچی، باکتریایی یا مخمری هستند. اینها در زمینه‌های زیر توسعه می‌یابند:

بین انگشتان دست و پا

کشاله ران

زیر بغل

گوشه‌های دهان

علائم شامل قرمزی، تاول و خارش است.

لکه‌های پرفشار زیر پای شما می‌تواند منجر به پینه شود. اینها می‌توانند عفونی شوند یا زخم ایجاد کنند. در صورت ابتلا به زخم فورا به پزشک مراجعه کنید تا خطر از دست دادن پای خود را کاهش دهد.

همچنین ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به موارد زیر باشید:

کورک

فولیکولیت (عفونت فولیکول‌های مو)

گل مژه

ناخن‌های آلوده

دیابت کنترل نشده همچنین می‌تواند منجر به سه بیماری پوستی شود که عبارتند از:

زانتوماتوز فوران کننده باعث ایجاد برجستگی‌های زرد سخت با حلقه قرمز می‌شود

اسکلروز سیستمیک باعث ضخیم شدن پوست، اغلب در دست‌ها یا پا‌ها می‌شود

درموپاتی دیابتی می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی پوست شود. هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و هیچ درمانی لازم نیست

این بیماری‌های پوستی معمولا زمانی از بین می‌روند که قند خون تحت کنترل باشد.

سیستم عصبی مرکزی

دیابت باعث نوروپاتی دیابتی یا آسیب به اعصاب می‌شود. این می‌تواند بر درک شما از گرما، سرما و درد تاثیر بگذارد. همچنین می‌تواند شما را مستعد آسیب دیدگی کند.

احتمال اینکه متوجه این آسیب‌ها نشوید و آن‌ها به عفونت‌ها یا شرایط جدی تبدیل شوند نیز افزایش می‌یابد.

دیابت همچنین می‌تواند منجر به تورم و نشت رگ‌های خونی در چشم شود که به آن رتینوپاتی دیابتی می‌گویند. این می‌تواند به بینایی شما آسیب برساند. حتی ممکن است منجر به نابینایی شود.

علائم مشکل چشم در ابتدا می‌تواند خفیف باشد، بنابراین مهم است که به طور منظم به چشم پزشک خود مراجعه کنید.

سیستم تناسلی

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث دیابت بارداری شود و به نوبه خود خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد. دو نوع بیماری فشار خون بالا وجود دارد که باید در دوران بارداری مراقب آن باشید: پره اکلامپسی و اکلامپسی.

در بیشتر موارد دیابت بارداری به راحتی کنترل می‌شود و سطح گلوکز خون پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز می‌گردد. علائم مشابه سایر انواع دیابت است، اما ممکن است شامل عفونت‌های مکرر باشد که بر واژن و مثانه تاثیر می‌گذارد.

اگر به دیابت بارداری مبتلا شوید ممکن است نوزاد شما وزن بیشتری در هنگام تولد داشته باشند. شما همچنین چندین سال پس از زایمان در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید. 

منبع: سومیتا