به گزارش مجله خبری نگار/خبرنامه دانشجویان ایران؛ لب شکری یا شکاف لب و کام یکی از اختلالات مادرزادی است که در آن بخشهایی از لب بالا و یا سقف دهان (کام) به طور کامل یا جزئی تشکیل نمیشود. این مشکل میتواند تأثیرات جدی بر روی زیبایی، سلامت و عملکرد فرد داشته باشد. عمل جراحی برای اصلاح لب شکری یکی از مهمترین و حیاتیترین مراحل درمانی است که باید در زمان مناسب انجام شود تا از بروز مشکلات پیچیدهتر جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی سن مناسب برای انجام عمل لب شکری، مراحل درمان، دکترهای داری صلاحیت عمل لب شکری در مشهد و چالشهای موجود در این زمینه خواهیم پرداخت.
سن مناسب برای انجام عمل جراحی لب شکری
یکی از مهمترین سؤالاتی که در رابطه با درمان لب شکری مطرح میشود، زمان مناسب برای انجام عمل جراحی است. پزشکان و جراحان متخصص بر این باورند که سن مناسب برای انجام عمل لب شکری معمولاً بین ۳ تا ۱۲ ماهگی است. این زمان به دلایل مختلفی انتخاب شده است که عبارتند از:
الف. رشد طبیعی صورت و کاهش خطر عوارض: در این سنین، رشد صورت کودک به حدی است که انجام جراحی برای اصلاح لب شکری به راحتی امکانپذیر است. همچنین، در این سن، بافتهای نرم و غضروفهای صورت بهطور کامل در حال رشد هستند و خطر بروز عوارض کمتری وجود دارد.
ب. تسهیل در بهبود و ترمیم سریعتر: کودکان در این سن از توانایی بهبود سریعتری برخوردار هستند. سیستم ایمنی بدن آنها هنوز در حال توسعه است و بدن آنها بهتر میتواند به جراحی پالاتوپلاستی پاسخ دهد.
ج. پیشگیری از مشکلات گفتاری و تغذیهای: اگر عمل جراحی پالاتوپلاستی در این سن انجام شود، کودک میتواند تغذیه بهتر و گفتار صحیحتری داشته باشد. در صورت تأخیر در عمل شکاف کام، مشکلات تغذیهای مانند ناتوانی در مکیدن شیر و مشکلات گفتاری میتواند پیچیدهتر شود.
مراحل انجام عمل جراحی لب شکری
عمل جراحی لب شکری معمولاً به دو مرحله اصلی تقسیم میشود. هر یک از این مراحل نقش مهمی در بهبود شرایط کودک ایفا میکند.
الف. عمل جراحی اولیه: این عمل معمولاً بر روی نوزاد ۳ تا ۱۲ ماهه انجام میشود. هدف این عمل ترمیم شکاف در لب و برقراری ساختار مناسب برای لب است. در این مرحله، جراح با استفاده از تکنیکهای جراحی خاصی، بافتهای لب را به یکدیگر نزدیک کرده و شکاف را ترمیم میکند. در عمل شکاف کام، معمولاً نیاز به بخیههای جذبی وجود دارد که بهطور خودکار پس از مدتی از بین میروند.
ب. عمل جراحی ثانویه: پس از گذشت چند سال از عمل جراحی اولیه، ممکن است کودک نیاز به عمل جراحی دوم داشته باشد تا مشکلات باقیمانده مانند شکل ظاهری لب، نقص در عملکرد گفتاری یا مشکلات تنفسی اصلاح شود. این عمل معمولاً روی نوزاد ۳ تا ۱۲ ماهه انجام میشود.
ج. درمانهای تکمیلی: در برخی از موارد، درمانهای تکمیلی مانند گفتار درمانی، درمانهای ارتودنسی یا عملهای جراحی دیگری برای اصلاح ساختار دهان و دندانهای کودک لازم است.
مدت زمان عمل شکاف کام
شاید چنین سوالی برایتان پیش بیاید که عمل شکاف کام برای نوزاد ۳ تا ۱۲ ماهه چه مدت زمانی طول میکشد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که این عمل معمولا بین ۳ تا ۴ ساعت به طول انجامیده که در این مدت نوزاد با تزریق داروهای بیهوشی تحت مراقبتهای ویژهای قرار میگیرد. لازم به ذکر است بیهوش کردن نوزاد باید توسط تیم متخصص بیهوشی در اتاق عمل انجام شود.
چالشها و مراقبتهای پس از عمل
هر عمل جراحی به ویژه در سنین پایین با چالشهایی همراه است. مراقبتهای بعد از عمل پالاتوپلاستی و نظارت دقیق بر روند بهبودی از اهمیت ویژهای برخوردار است. پس از عمل جراحی لب شکری، کودک ممکن است دچار درد، تورم و خونریزی مختصری شود که نیاز به مراقبت دارد. در این دوران، والدین باید به نکات زیر توجه داشته باشند:
الف. رعایت رژیم غذایی: بعد از عمل شکاف کام، کودک باید از غذاهای نرم و مایع استفاده کند تا فشار کمتری به محل جراحی وارد شود. تغذیه صحیح و مداوم برای رشد بهتر کودک ضروری است.
ب. جلوگیری از عفونت: مراقبت از محل جراحی برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. استفاده از آنتیبیوتیکها و رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند به کاهش خطر عفونت کمک کند.
ج. مراجعه منظم به پزشک: کودک باید بهطور منظم تحت نظر پزشک قرار گیرد تا روند بهبودی بهدرستی پیش رود و مشکلات احتمالی شناسایی و درمان شوند.
عوارض بعد از عمل شکاف کام
عمل جراحی شکاف کام نیز مانند همه عملهای جراحی میتواند عوارض و پیامدهای منفی را برای بیمار به دنبال داشته باشد. از جمله عوارض بعد از عمل شکاف کام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم قرینگی
ایجاد هماتوم
جوش خوردن نامنظم
خطرات و عوارض بیهوشی
وارد شدن آسیب به برخی از عروق خونی و اعصاب
نیاز به جراحی ترمیمی در برخی مواقع
تأثیرات روانی و اجتماعی لب شکری یا شکاف کام
لب شکری نه تنها مشکلات جسمی ایجاد میکند، بلکه تأثیرات روانی نیز به همراه دارد. کودکان مبتلا به لب شکری ممکن است در تعاملات اجتماعی خود با مشکلاتی مواجه شوند. آنها ممکن است از بابت ظاهر خود احساس شرم کنند و این موضوع میتواند بر اعتماد به نفس آنها تأثیر منفی بگذارد. به همین دلیل، درمانهای روانی و مشاورههای اجتماعی میتواند در کنار درمانهای جسمی به کودکان کمک کند تا با مشکلات اجتماعی خود بهتر کنار بیایند.
پیشرفتهای درمانی و آینده در زمینه درمان لب شکری
با پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی در زمینه جراحی، درمان لب شکری به یک علم پیچیده و دقیق تبدیل شده است. جراحان امروزی از تکنیکهای نوین مانند جراحی لیزری، جراحیهای میکروسکوپی و استفاده از مواد بیولوژیکی برای بهبود عملکرد و زیبایی لبها بهره میبرند. این پیشرفتها نه تنها زمان بهبودی را کاهش داده، بلکه عوارض جانبی را نیز به حداقل رسانده است.
مزایای انجام جراحی لب شکری در سنین پایین
رشد طبیعی صورت: انجام جراحی در سنین پایین کمک میکند تا رشد طبیعی بافتهای صورت ادامه یابد. اگر جراحی در سنین پایین انجام شود، احتمال بروز مشکلات در رشد فکی و دندانی کمتر خواهد بود.
کاهش مشکلات گفتاری: یکی از مشکلات رایج در افرادی که شکاف لب دارند، اختلالات گفتاری است. هرچقدر جراحی زودتر انجام شود، احتمال بهبودی بهتر در گفتار و زبان کودک وجود دارد.
بهبود اعتماد به نفس: ترمیم لب شکری در سنین پایین به کودک کمک میکند تا از نظر ظاهری بهبود یابد و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.