به گزارش مجله خبری نگار،این نوع تشنج به دلیل تغییر دمای ناگهانی بدن در کودکانی که دچار بیماری هستند ایجاد میشود و خوشبختانه در اکثر موارد به مشکلات دائمی در کودکان نمیانجامد.
تشنج ناشی از تب در کودکانی اتفاق میافتد که افزایش تب ۳۹ درجه سانتی گراد و بالاتر را تجربه میکنند، اگرچه این وضعیت میتواند در دمای پایینتر بدن نیز رخ دهد.
بر خلاف تصور افراد، عامل اصلی این نوع تشنج تغییر سریع دمای بدن است نه تب بالای کودک و معمولا زمانی اتفاق میافتد که کودک دچار بیماری شده باشد.
به طور کلی ۲ نوع تشنج ناشی از تب وجود دارد که عبارتند از:
تشنج ساده
تشنج پیچیده
لازم به ذکر است تشنج ناشی از تب پیچیده بیشتر طول میکشد در حالی که تشنجهای تب دار ساده شایعتر هستند.
علائم تشنج ناشی از تب با توجه به نوع آن متفاوت است:
علائم این نوع تشنج عبارتند از:
از دست دادن هوشیاری
لرزش اندام یا تشنج (معمولا به صورت ریتمیک)
گیجی یا خستگی بعد از تشنج
عدم ضعف در دست یا پا
تشنج ناشی از تب ساده شایعترین نوع تشنج تب دار است و در اکثر موارد کمتر از ۲ دقیقه طول میکشد، اما میتواند تا ۱۵ دقیقه نیز ادامه داشته باشد. این نوع تشنج به ندرت بیش از یک بار در یک دوره ۲۴ ساعته اتفاق میافتد.
علائم این نوع تشنج عبارتند از:
از دست دادن هوشیاری
لرزش دست و پا یا رعشه
ضعف موقتی معمولا در یک دست یا پا
لازم به ذکر است تشنج ناشی از تب پیچیده بیش از ۱۵ دقیقه طول میکشد و در یک دوره نیم ساعته میتواند چندین تشنج رخ دهد. همچنین در یک بازه ۲۴ ساعته ممکن است بیش از یک بار ایجاد شود.
در صورتی که تشنج ناشی از تب ساده یا پیچیده چندین بار تکرار شود به آن تشنج ناشی از تب مکرر گفته میشود که علائم آن شامل موارد زیر میباشد:
دمای بدن کودک در اولین تشنج کمتر میباشد
تشنج بعدی طی یک سال بعد از تشنج اولیه اتفاق میافتد
کودک اغلب تب دارد
این نوع تشنج بیشتر در کودکان کمتر از ۱۵ ماه رخ میدهد.
تشنج ناشی از تب معمولا زمانی اتفاق میافتد که کودک بیمار باشد، اگرچه بسیاری از اوقات قبل از این که والدین متوجه بیماری کودک خود شوند رخ میدهد. علت این است که تشنج ناشی از تب اغلب در روز اول بیماری ظاهر میشود و ممکن است کودک هنوز سایر علائم بیماری را نشان نداده باشد.
این وضعیت میتواند به علل مختلف رخ دهد، از جمله:
تب بعد از واکسیناسیون؛ به خصوص واکسن ام ام آر (سرخک، اوریون و سرخجه) میتواند باعث تشنج ناشی از تب در کودکان شود. ۸ تا ۱۴ روز بعد از تزریق واکسن، کودک ممکن است دچار تب بالا شود. با این حال این مسئله بسیار نادر است و مزایای واکسن بسیار بیشتر از خطرات آن میباشد. اگر در این مورد نگران هستید با پزشک مشورت کنید
تب ناشی از عفونت ویروسی یا باکتریایی میتواند تشنج ناشی از تب ایجاد کند. بیماری روزئولا شایعترین علت تشنج ناشی از تب در این موارد میباشد
دارا بودن عوامل خطر زا مانند سابقه تشنج ناشی از تب در میان اعضای خانواده احتمال بروز تشنج در کودک را افزایش میدهد
اگرچه تشنج ناشی از تب در اغلب موارد باعث ایجاد مشکل دائمی در کودک نمیشود، اما در صورت بروز آن لازم است حتما اقدامات مورد نیاز انجام شود.
توصیه میشود والدین بلافاصله بعد از بروز تشنج با یک پزشک یا پرسنل اورژانس تماس بگیرند. پزشک در این موارد معمولا در ابتدا ابتلای کودک به مننژیت که از بیماریهای جدی است را بررسی میکند. این مورد به خصوص در کودکان کمتر از ۱ سال صادق است.
زمانی که کودک دچار تشنج ناشی از تب میشود لازم است والدین اقدامات زیر را انجام دهند:
کودک را به پهلو بخوابانند
چیزی داخل دهان او نگذارند
جلوی بروز حرکت تشنج یا لرزش را نگیرند
وسایلی را که ممکن است در هنگام تشنج به کودک آسیب برساند (لوازم منزل، وسایل تیز و غیره) را از او دور کنند
کودک را در محل ایمن روی زمین قرار داده تا از صدمات ناشی از سقوط جلوگیری شود
زمان بروز تشنج را یادداشت کنند
اگر تشنج بیش از ۵ دقیقه طول بکشد یا کودک نفس نکشد لازم است فورا با اورژانس تماس گرفته شود. همچنین بعد از پایان یافتن تشنج ناشی از تب، باید به پزشک یا اورژانس مراجعه شود.
برای کاهش تب کودک میتوان از داروهایی مانند ایبو پروفن (در صورتی که کودک بیش از ۶ ماه سن دارد) یا استامینوفن استفاده کرد. توجه شود دوز این داروها بر اساس وزن کودک تنظیم میشود.
به علاوه برای خنک شدن بدن کودک لازم است پوست کودک با یک دستمال یا اسفنج و آب هم دمای اتاق پاک شود.
در مواردی که کودک دچار عفونتهای جدیتر شده باشد برای درمان نیاز به بستری شدن در بیمارستان میباشد، اما در اکثر کودکان برای درمان تشنج ناشی از تب به هیچ دارویی نیاز نیست.
برای درمان تشنج مکرر نیز نیاز به رعایت تمام موارد فوق و همچنین مصرف دوز ژل دیازپام (والیوم) میباشد که به صورت مقعدی تجویز میشود. در این موارد احتمالا پزشک به والدین آموزش میدهد تا در خانه اقدامات درمانی لازم را انجام دهند.
لازم به ذکر است کودکانی که دچار تشنج ناشی از تب مکرر هستند به احتمال بیشتر ممکن است در آینده به صرع مبتلا شوند.
تشنج ناشی از تب به جز در مورد تشنجهای مکرر قابل پیشگیری نمیباشد.
لازم به ذکر است کاهش تب کودک با ایبو پروفن یا استامینوفن در هنگام بیماری، از تشنج ناشی از تب جلوگیری نمیکند.
از آن جا که اکثر این تشنجها هیچ گونه اثر دائمی روی کودک ندارند، در حالت عادی توصیه نمیشود برای جلوگیری از تشنجهای بعدی، داروهای ضد تشنج مصرف شود. با این حال در صورت ابتلای کودک به تشنج مکرر یا دارا بودن سایر عوامل خطر زا ممکن است از داروهای پیشگیرانه استفاده شود.
تشنج ناشی از تب معمولا جای نگرانی ندارد، اگرچه والدین با دیدن کودک خود در این وضعیت بسیار وحشت زده میشوند. با این حال لازم است بعد از بروز تشنج و در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود.
پزشک با معاینه کودک میتواند تشنج ناشی از تب را تشخیص داده و سایر علل احتمالی که ممکن است علت بروز این وضعیت بوده باشند را رد کند.
منبع:سومیتا