به گزارش مجله خبری نگار،علیرغم تاثیر داروهای ضد افسردگی برای کاهش علائم افسردگی و بهبود سلامت روان، یکی از نکات منفی اصلی آنها عوارض جانبی است. خوشبختانه، با تطبیق با دارو، بسیاری از آنها فروکش میکنند، اما دانستن اینکه چگونه در این مدت بر علائم خود تسلط پیدا کنید، همچنان مفید است. برای مثال، خستگی یکی از عوارض جانبی شایع این داروها است.
چه از مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند پروزاک (فلوکستین) یا مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI) مانند سیمبالتا (دولوکستین) استفاده کنید، ممکن است متوجه شوید که سطح انرژی شما بسیار پایینتر از حد معمول است.
با توجه به اینکه افسردگی به خودی خود میتواند احساس خستگی را در شما ایجاد کند، توجه به اینکه داروهایی که برای درمان آن نیز مصرف میکنید به خستگی شما کمک نمیکند میتواند ناامید کننده باشد؛ بنابراین بیایید به روشهایی بپردازیم که ممکن است همچنان بتوانید داروهای ضد افسردگی خود را بدون اینکه مدام احساس کنید به چرت زدن نیاز دارید مصرف کنید.
خستگی یکی از عوارض جانبی رایج دسته قدیمیتری از داروهای ضد افسردگی است که به عنوان ضد افسردگیهای سه حلقهای شناخته میشوند. آنها عبارتند از:
آسنتین (آموکساپین)
الاویل (آمی تریپتیلین)
نورپرامین (دزیپرامین)
توفرانیل (ایمی پرامین)
با این حال، پزشکان اغلب داروهای ضد افسردگی سه حلقهای را به دلیل سایر عوارض جانبی آنها که شامل بیحسی یا سردرگمی، افزایش ضربان قلب و افزایش خطر تشنج است، تجویز نمیکنند.
اما حتی کلاسهای جدیدتر داروهای ضد افسردگی از جمله SSRIها و SNRI ها، اغلب باعث خستگی میشوند. برخی از SSRIهای اصلی که باعث خستگی میشوند عبارتند از:
آروپاکس، بریزدل، پاکسیل (پاروکستین)
سلکسا (سیتالوپرام)
Lexapro (اسیتالوپرام)
پروزاک (فلوکستین)
رمرون (میرتازاپین)
زولافت (سرترالین)
برخی از SNRIهای اصلی که باعث خستگی میشوند عبارتند از:
سیمبالتا (دولوکستین)
افکسور (ونلافاکسین)
فتزیما (لوومیلناسیپران)
پریستیک (دوسونلافاکسین)
مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی هستند. در حالی که آنها معمولاً اولین داروهایی نیستند که تجویز میشوند (از آنجایی که دستههای جدیدتر داروها معمولاً عوارض جانبی کمتری دارند)، اگر سایر داروهای ضد افسردگی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است MAOI را تجویز کند.
MAOIهایی که ممکن است باعث خستگی شوند عبارتند از:
امسام (سلژیلین)
مارپلان (ایزوکاربوکسازید)
ناردیل (فنلزین)
پارنات (ترانیل سیپرومین)
ولبوترین (بوپروپیون) نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی است که به عنوان مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین (NDRI) شناخته میشود. Wellbutrin همچنین ممکن است باعث خستگی زیادی شود.
برخی از داروهای ضد افسردگی با اثر بر روی مواد شیمیایی مغز به نام انتقالدهندههای عصبی، به ویژه نوراپی نفرین و سروتونین، عمل میکنند و باعث میشوند که در فضاهای بین سلولهای عصبی، جایی که وظیفه تنظیم خلق و خوی خود را انجام میدهند، باقی بمانند.
در عین حال، این داروها بر سایر انتقالدهندههای عصبی از جمله هیستامین و استیل کولین تأثیر میگذارند که گاهی منجر به عوارض جانبی ناخوشایندی مانند خشکی دهان، تاری دید، افزایش وزن و آرامبخشی میشود.
آخرین عارضه جانبی داروی ضد افسردگی که همان خواص آرام بخشی است، ممکن است مسئول خستگی شما در هنگام مصرف یک داروی ضد افسردگی باشد.
اگر واقعاً برای باز نگه داشتن چشمان خود تلاش زیادی میکنید، چند کار مهم وجود دارد که باید از انجام آنها اجتناب کنید. پشت فرمان ماشین ننشینید. اجازه دهید شخص دیگری رانندگی کند، با یک سرویس اتومبیل یا تاکسی تماس بگیرد یا از حمل و نقل عمومی استفاده کنید تا زمانی که راه حلی برای رفع خستگی خود پیدا کنید.
از مصرف الکل و هر دارویی که خواص آرامبخشی نیز دارد خودداری کنید. ترکیب هر دو با داروی ضد افسردگی میتواند خستگی شما را بدتر کند.
ممکن است وسوسه شوید که در برابر خستگی تسلیم شوید و روی مبل خود دراز بکشید، اما اگر میخواهید بر این حالت غلبه کنید کارهای دیگری نیز وجود دارد که میتوانید انجام دهید. در اینجا برخی از احتمالات وجود دارد.
تحقیقات نشان میدهد که داشتن بهداشت خواب خوب نقش مهمی در مبارزه با خستگی هنگام مصرف داروهای ضد افسردگی دارد. این به این معنی است که اگر میتوانید در طول روز چرت نزنید (به طوری که در شب خسته و آماده یک استراحت کامل شبانه باشید) و چند ساعت قبل از خواب از وسایل الکترونیکی خودداری کنید.
البته، اگر به شدت خسته هستید، ممکن است چرت زدن سریع برایتان مفید باشد. بنیاد ملی خواب توصیه میکند که طول خواب بهینه برای بزرگسالان حدود ۲۰ دقیقه است و بیشتر از ۳۰ دقیقه نباشد (چرت زدن طولانی ممکن است شما را خستهتر کند).
کمی ورزش کنید. به نظر غیرقابل تصور میرسد که چگونه حرکت کردن ممکن است مفید باشد وقتی آخرین کاری است که میخواهید انجام دهید؟
تحقیقات نشان داده است که ورزش سبک تا متوسط ممکن است به بهبود احساس خستگی و افزایش سطح انرژی کمک کند.
بنابراین، دفعه بعد که خستگیتان بیشتر شد، سعی کنید در اطراف محلهتان قدم بزنید یا ورزشهایی مانند یوگا یا شنا انجام دهید.
ممکن است بتوانید با مصرف داروهای ضد افسردگی در شب از خستگی به نفع خود استفاده کنید.
ابتدا، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که مصرف دارو در شب برای شما مشکلی ندارد اما، مصرف آن در شب ممکن است به شما کمک کند راحتتر بخوابید؛ شما استراحتی را که برای احساس هوشیاری بیشتر در ساعات بیداری نیاز دارید، دریافت خواهید کرد.
به طور معمول، خستگی ناشی از داروهای ضد افسردگی تا چند هفته پس از شروع مصرف دارو ادامه مییابد. برای اکثر افراد، عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی با سازگاری بدن آنها با دارو از بین میرود.
اگر بعد از شروع یک داروی ضد افسردگی بیش از چند هفته احساس خستگی میکنید، حتما با پزشک مشورت کنید.
پزشک احتمالاً پس از چند هفته اول مصرف داروی ضدافسردگی از شما میخواهد که مجدداً با آنها مشورت کند تا ببیند آیا خستگی ادامه دارد یا خیر. اگر چنین شد، پزشک میتواند راه حلی برای خستگی مفرط شما پیدا کند؛ چه با تغییر دوز یا تغییر نسخه دارویی.
بهتر است هر گونه عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی را که تجربه میکنید فوراً به پزشک گزارش دهید. آنها ممکن است به شما بگویند که بعد از دو تا سه هفته بررسی کنید تا ببینید آیا خستگی شما کاهش یافته است یا خیر.
هرگز بدون مشورت با پزشک، مصرف یک داروی ضد افسردگی را قطع نکنید، تا بتوانید با خیال راحت دوز مصرفی خود را قطع کنید. توقف ناگهانی دارو ممکن است علائم افسردگی شما را بدتر کند.
اگر خستگی شما پس از چند هفته بهبود نیافته باشد، پزشک ممکن است دوز شما را کاهش دهد یا داروی ضد افسردگی دیگری را تجویز کند یا ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک داروی ضد افسردگی دیگر را به طور کامل امتحان کنید.
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروی شما را با داروی دیگری که محرک است، مانند Provigil (مودافینیل) تکمیل کند. با این حال، عوارض جانبی دیگری در ارتباط با استفاده از محرک وجود دارد که عبارتند از:
اسهال
خشکی دهان
چشم درد
باد شکم
سردرد
از دست دادن اشتها
لرزش عضلات
حالت تهوع
خونریزی بینی
مشکلات خواب
عوارض جانبی جدیتر Provigil شامل بثورات، تاولها، زخمهای دهان، کهیر، مشکل در تنفس، خلق و خوی غیرعادی، درد قفسه سینه، توهم، اضطراب، افسردگی و افکار خودکشی است. در صورت مشاهده این عوارض یا هر گونه عوارض جانبی دیگر، حتما با پزشک تماس بگیرید.
اگر افکار خودکشی دارید، برای حمایت و کمک از یک مشاور آموزش دیده با خط ملی پیشگیری از خودکشی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
از آنجایی که داروهای ضد افسردگی و محرکها باعث افزایش سطح سروتونین میشوند، در موارد نادر، مصرف هر دو نوع دارو با هم ممکن است منجر به سندرم سروتونین شود. علائم سندرم سروتونین شامل بی قراری، هایپرترمی، حالت تهوع، استفراغ، لرزش، سفتی عضلات و ... است.
اکثر موارد سندرم سروتونین با قطع داروهایی که باعث بیماری میشوند، با موفقیت درمان میشوند. گاهی اوقات از بنزودیازپینها برای درمان علائمی مانند لرزش استفاده میشود. سیپروهپتادین همچنین ممکن است به عنوان پادزهر استفاده شود.
اگر علائم سندرم سروتونین را تجربه کردید، حتماً فوراً با پزشک یا با اورژانس تماس بگیرید. موارد متوسط تا شدید نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند.