نوشیدنی کافئین‌دار در صبح برای سرحالی معجزه میکند!

به گزارش مجله خبری نگار/ایتنا،طبق این پژوهش، افرادی که به طور منظم قهوه می‌نوشند، معمولا بعد از نوشیدن قهوه صبحگاهی خود حس و حال بهتری دارند تا پیش از نوشیدن آن. شرکت‌کنندگان اعلام کردند در روز‌هایی که قهوه یا سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف کرده بودند، به‌طور محسوسی احساس شادابی و انرژی بیشتری داشتند، در حالی که در روز‌های بدون مصرف این نوشیدنی‌ها، چنین تغییر مثبتی در خلق‌وخوی آنها مشاهده نشد.

بر اساس نتایج مطالعه جدید که در مجله «گزارش‌های علمی» (Scientific Reports) منتشر شد، کافئین می‌تواند با حال‌وهوای منفی مانند غمگینی یا خشم هم مقابله کند، اما این ارتباط ضعیف‌تر است و به زمان نوشیدن قهوه در روز هم وابسته نیست.

دانشمندان برای این تحقیق، ۲۳۶ بزرگسال جوان را که عموما کافئین مصرف می‌کردند، طی یک دوره چهار هفته‌ای بررسی کردند. شرکت‌کنندگان روزی هفت بار از طریق تلفن همراه به پرسشنامه‌هایی کوتاه پاسخ دادند و حس‌وحالشان را و اینکه آیا در ۹۰ دقیقه گذشته نوشیدنی کافئین‌دار مصرف کرده بودند یا نه، گزارش کردند.

تاثیر کافئین بر مغز

محققان توضیح می‌دهند که دلیل اثربخشی کافئین بر خلق‌وخو این است که کافئین گیرنده‌های آدنوزین در مغز را مسدود می‌کند و همین باعث می‌شود فرد احساس هوشیاری و انرژی بیشتری داشته باشد. این گیرنده‌ها مانند آنتن‌های بسیار ریز عمل می‌کنند و معمولا آدنوزین که احساس خستگی ایجاد می‌کند، به آنها متصل می‌شود.

در واقع کافئین با مسدود کردن گیرنده‌های آدنوزین، می‌تواند فعالیت دوپامین در بخش‌های کلیدی مغز را افزایش دهد. مطالعات مختلف هم نشان داده‌اند که افزایش دوپامین با بهبود خلق‌وخو و افزایش هوشیاری مرتبط است. دوپامین به‌عنوان «هورمون شادی» هم شناخته می‌شود.

با این حال به گفته نویسندگان، هنوز روشن نیست که آیا اثر مثبت قهوه در صبح ناشی از برطرف شدن علائم نرسیدن کافئین به بدن در پی خواب شبانه است یا خیر، زیرا افرادی که به طور منظم قهوه یا چای (کافئین) مصرف می‌کنند، وقتی چند ساعت (مثلا در طول شب) کافئین دریافت نمی‌کنند، ممکن است به علائم خفیف ترک مثل سردرد ملایم، بی‌حوصلگی یا تحریک‌پذیری، کاهش تمرکز و خستگی یا رخوت دچار شوند؛ علائمی که معمولا با اولین فنجان قهوه یا چای صبحگاهی برطرف می‌شوند.

از طرفی، پژوهشگران انتظار داشتند مصرف کافئین در افراد بسیارمضطرب باعث افزایش میزان عصبی بودن و اضطراب آنان شود، اما چنین نتیجه‌ای به دست نیامد. احتمالا به این دلیل که کسانی که کافئین در آنها واکنش منفی ایجاد می‌کند، اصولا آن را مصرف نمی‌کنند و طبیعتا در این تحقیق نیز حضور نداشتند.

حتی زنبور‌ها هم کافئین دوست دارند

به گفته یکی از نویسندگان این تحقیق، حدود ۸۰ درصد بزرگسالان در سراسر جهان نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می‌کنند و سابقه مصرف چای و قهوه به دوران بسیار دور برمی‌گردد. حتی در دنیای حیوانات هم شواهدی از مصرف کافئین وجود دارد؛ به طوری که گونه‌هایی از زنبورعسل‌ها و زنبور‌های بامبل ترجیح می‌دهند شهد گیاهانی را بنوشند که حاوی کافئین است.

این تیم پژوهشی در عین حال هشدار می‌دهد که مصرف کافئین می‌تواند منجر به اعتیاد شود.