به گزارش مجله خبری نگار، از نشانگرهای خون و اسکن مغز گرفته تا آزمایشهای بینایی و سیگنالهای صوتی، روشهای متنوعی وجود دارد که محققان مدتها قبل از ابتلا به زوال عقل، سعی در تشخیص آن دارند و همه این مطالعات فقط شش ماه گذشته را پوشش میدهند.
یکی از شاخصهای رایج زوال شناختی، تجربه از دست دادن حافظه است. با این حال، دانستن اینکه چه زمانی این نتیجه پیری است و چه زمانی یک آسیبشناسی، به هیچ وجه ساده نیست.
یک ابزار غربالگری شناختی جدید که توسط محققان استرالیایی برای ارزیابی شش جنبه حیاتی عملکرد مغز افراد توسعه داده شده است، ممکن است مفید باشد. مانند همه این ابزارهای تشخیصی بالقوه، این ابزار نیاز به آزمایش بیشتر در مطالعات بزرگتر دارد، اما یک ارزیابی اخیر نشان داده است که از دقت قابل قبولی برخوردار است. این مطالعه در مجله Age and Aging منتشر شده است.
تاکنون ۵۲۶ نفر این ابزار غربالگری را آزمایش کردهاند - پرسشنامهای ۴۶ سوالی که تواناییهای شناختی آنها را در شش حوزه ارزیابی میکند: حافظه، زبان، جهتیابی، توجه و تمرکز، کارکردهای اجرایی و توانایی کپی کردن و ترسیم اشکال هندسی مانند ساعت.
حوزه آخر، که به عنوان مهارتهای بینایی-ساختاری شناخته میشود، به مهارتهای حرکتی ظریف، ادراک فضایی و برنامهریزی، که یکی از مهارتهای اجرایی متعدد است، نیاز دارد.
این ابزار که «فهرست ذهنی اختلال شناختی مککاسکر» نام دارد، نگرانیهای افراد در مورد تواناییهای ذهنی فعلیشان را ثبت میکند. این معیار ذهنی اغلب به عنوان یک نشانه هشدار اولیه از زوال شناختی عمل میکند و خبر از زوال عقل میدهد یا حداقل افراد را در دسته پرخطرتری قرار میدهد تا بتوان سلامت آنها را با دقت بیشتری تحت نظر داشت.
حمید سهرابی، روانشناس بالینی و نویسنده اصلی این مطالعه از دانشگاه مرداک در غرب استرالیا، میگوید: «تصور کنید اگر میتوانستید خطر ابتلا به زوال عقل را مدتها قبل از ابتلا پیشبینی کنید و درمان را برای جلوگیری از پیشرفت بیماری آغاز کنید؟»
علیرغم پتانسیل آن، هیچ اجماعی بین محققان و پزشکان در مورد قابل اعتماد بودن گزارشهای افراد از مشکلات شناختی وجود ندارد. از آنجا که این بیماری خودگزارشدهی میشود، افراد ممکن است تمایلی به اذعان تغییراتی که در حافظه یا گفتار خود مشاهده کردهاند، نداشته باشند یا اگر بیماری خیلی پیشرفته باشد، حتی ممکن است از آنها آگاه نباشند.
این پرسشنامه همچنین باید زوال عقل را از کاهش عمومی تواناییهای ذهنی که مشخصه پیری «طبیعی» است، متمایز کند.
با این حال، یک چارچوب استاندارد که روی تعداد زیادی از افراد آزمایش شده و طیف وسیعی از تواناییهای شناختی را ارزیابی میکند، میتواند به پزشکان کمک کند تا تغییرات ظریفی را که نیاز به توجه بیشتر دارند، تشخیص دهند.
از طرف دیگر، محققان اخیراً هوش مصنوعی را برای اسکن سوابق پزشکی به کار گرفتهاند تا الگوهایی را در شرایطی که ممکن است با شروع آلزایمر مرتبط باشند، پیدا کنند. اما این بستگی به پزشکانی دارد که آن شرایط را تشخیص میدهند و اینکه این ارتباطات چقدر خوب خطر آلزایمر را منعکس میکنند.
ابزار غربالگری که توسط سهرابی و همکارانش توسعه داده شده است، شامل ۴۶ سوال است که از افراد در مورد تغییرات تدریجی که ممکن است در دو سال گذشته در مقایسه با پنج سال قبل تجربه کرده یا متوجه شده باشند، مانند مشکل در شنیدن، تمرکز یا صحبت کردن، سوال میکند. با پاسخ دادن به این سوال در یک مقیاس پنج درجهای از «تقریباً همیشه درست» تا «تقریباً هرگز درست» نمره بالاتر نشاندهنده نگرانی بیشتر است.
این سوالات از پرسشنامههای منتشر شده قبلی در مورد زوال شناختی ذهنی گرفته شده و به گونهای تدوین شدهاند که سایر جنبههای اختلال شناختی خفیف شناسایی شده در مطالعات مربوط به مراحل اولیه بیماری آلزایمر و زوال عقل را که در پرسشنامههای قبلی به آنها پرداخته نشده بود، در نظر بگیرند.
محققان با استفاده از طیف وسیعی از روشهای آماری برای ارزیابی نتایج، دریافتند که ابزار غربالگری، افراد دارای سطوح متوسط تا شدید زوال شناختی ذهنی را به طور دقیق شناسایی میکند - و این کار را با اطمینان بیشتری نسبت به پرسشنامههای قبلی و محدودتر انجام میدهد.
این گروه همچنین چیزی را شناسایی کرد که به باور آنها میتواند یک نمره «حد آستانه» نسبتاً قابل اعتماد برای گروهبندی پاسخدهندگان در معرض خطر بالاتر ابتلا به زوال عقل باشد.
با این حال، شرکتکنندگان در این تجزیه و تحلیل، افراد سالم ۳۹ تا ۹۷ ساله بودند که در مطالعات طولی مداوم پیری شرکت داشتند، بنابراین محققان باید پیشرفت آنها را در سالهای آینده پیگیری کنند.
مانند آنها، همه ما با اجتنابناپذیری پیری روبهرو هستیم و ممکن است بخواهیم بدانیم زندگی ما چگونه خواهد شد.