کلشک گیاهی ادرار آور و از بین برنده سنگ کلیه

به گزارش مجله خبری نگار، این گیاه در کدام نواحی می‌روید نحوه استفاده از این گیاه چگونه است بد نیست با مضرات و معایب استفاده از گیاه کلشک آشنا شوید.
در لرستان، دلفان، کرمانشاه “کلشک” در آذربایجان «بولاغ‏اوتى» در در سایر مناطق «آب تره»، «علف چشمه»، «بولاغ‏اوتى»، و به انگلیسى”‏Watercress” گفته مى‏شود؛ و نام علمى آن ‏Nasturtium officinale می‌باشد
کلشک گیاهى است پایا و آبزى و معمولا در چشمه‏ سار‌ها و مجارى آب باریک و گاهى در باتلاق‌ها مى‏روید.

کلشک داراى ساقه‏اى خزنده است که از نقاط مختلفه آن ریشه‏ هاى کوچک و سفید خارج مى‏شود.

گلهاى کلشک سفید خوشه‏اى است تکثیر گیاه کاشک از طریق بذر یا کاشت قطعات ریشه‏ دار ساقه آن انجام مى‏شود، ولى در محل کاشت باید مرتبا آب جارى و زلال بگذرد.

براى پرورش باید کرته اى کمى گودى به طول ۵۰- ۴۰ متر وعرض ۴- ۳ متر آماده نمود و در آن کاشت.

براى اینکه طعم گیاه کلشک مطبوع و رشد آن کافى باشد در این گودال‌ها به‏طور متوسط در هر ثانیه باید حدود ۵۰- ۴۰ لیتر آب جارى داخل و خارج شود و بسته به نوع و جنس خاک باید براى تقویت آن با دادن کود کافى کمک شود. 

ترکیبات شیمیایى‏ در گیاه کلشک 

از نظر ترکیبات شیمیایى در گیاه وجود گلوکوزید و اسانس روغنى و در هر ۱۰۰ گرم گیاه خشک ۰۱۲/ ۰ میلى‏گرم ارسنیک تأیید شده است. گلوکوزید آن گوگرددار به نام گلوکوناستورتین‏ مى‏باشد و مواد معدنى آهن، ید، کلسیم، … و ویتامین‌ها در آن یافت مى‏شود.

طبق بررسى‏هاى شیمیایى در هریک صد گرم برگ و ساقه تازه کلشک در حدود ۷۹ میلى‏گرم ویتامین‏C، ۴۹۰۰ واحد بین المللى ویتامین‏A، ۲۸۲ میلى‏گرم پتاسیم، ۵۲ میلى‏گرم سدیم، ۷/ ۱ میلى‏گرم آهن، ۵۴ میلى‏گرم فسفر، ۱۵۱ میلى‏گرم کلسیم و ۲/ ۲ میلى‏گرم پروتئین وجود دارد؛ بنابراین از نظر ویتامین‏C و کلسیم قوى‏تر از تره‏ تیزک و در ردیف سبزیجات غنى از ویتامین‏C و کلسیم است، ضمن اینکه مقدار آهن آن نیز قابل توجه است. 

خواص گیاه کلشک (علف چشمه) 

گیاه کلشک در مجموعه فارماکوپه اغلب کشورهاى دنیا یک نبات طبى منظور مى‏باشد.

در کشورهاى چین و هندوچین و اندونزى از سوپ آنکه با گوشت خوک تهیه مى‏کنند براى رفع سرفه‏ هاى حادث از ناراحتى ریه و تورم و جراحتهاى گلو مصرف مى‏شود و به عنوان مدر و ضد اسکوربوت یعنى براى رفع عوارض کمى ویتامین‏C استعمال مى‏شود.

اسانس گوگردى ازت‏دار کلشک (سولفو نایتروجى‏ناس) محرک خوبى است و براى کمک به هاضمه عامل مؤثرى مى‏باشد.

از نظر طبیعت طبق نظر حکماى طب سنتى کلشک گرم و خشک مى‏باشد و مصرف آن گرم‏کننده بدن و اشتهاآور است و نفخ و باد را تحلیل مى‏برد و خون‏روى از هر عضوى را متوقف مى‏کند.

مدر بول و حیض است و ترشح ادرار را زیاد مى‏کند و قاعده‏ آور است و براى خرد کردن سنگ کلیه خیلى مؤثر است.

اگر تازه یا پخته کلشک خورده شود براى تحلیل نفخ و بادهاى غلیظ معده و روده‏ها و باز کردن گرفتگى‏ها و انسداد و گرم کردن معده و کمک به هضم غذا و خرد کردن سنگ کلیه و ازدیاد ادرار و سرخ نمودن رنگ رخسار و کاهش درد پهلو و کاهش دردهاى طحال و دل‏پیچه و زخم روده نافع است.

مصرف کلشک (علف چشمه) تب‏بر و ضد کرم است و در بیمارى قند تأثیر مثبت وشفابخش دارد.

کلشک خلط آور است و در بیماریهاى مزمن ریه و برونشیتهاى مزمن و بیمارى‏هاى مجارى ادرار و استسقا مفید است. در موارد روماتیسم و نقرس نتایج شفابخشى مى‏دهد. مقدار قند را در ادرار مبتلایان به قند کاهش مى‏دهد.

در استعمال خارج له ‏شده گیاه براى زخمهاى اسکوربوتى‏ [ نتیجه التیام‏دهنده دارد. کلشک حتى الامکان اگر به صورت خام و تازه مصرف شود حد اکثر خواص آن منعکس مى‏گردد. 

مضرات گیاه کلشک: 

به سبب ترکیبات گوگردى که دارد مصرف آن در بعضى اشخاص ایجاد تشنجهاى دردناک مثانه و در برخى موارد عدم دفع ادرار مى‏نماید. در زنان باردار نیز مصرف آن ممکن است موجب تشنج در رحم و در نتیجه سقط جنین شود.

اگر عصاره گیاه کلشک مصرف مى‏شود مقدار خوراک آن در حدود ۱۰۰ گرم در روز است که مخلوط با شیر یا جوشانده‏هاى سردشده خورده شود.

دم‏کرده آن ۵۰- ۳۰ گرم گیاه در هزار گرم آب‏جوش در ظروف سربسته دم شود که اسانس آن خارج نشود و به ‏هرحال دم‏کرده اثرش کمتر از شکلهاى سرد آن است، زیرا در اثر حرارت مقدارى از مواد عامل آن از دست مى‏رود.

ولى در هر صورت باید توجه شود که در شکل سرد آن، چون گیاه در آب غوطه‏ور است شاید آلودگى‏هایى داشته باشد که ممکن است موجب عوارض و ناراحتى‏هایى بشود لذا باید سبزى خام آن ضد عفونى و از عدم آلودگى آن اطمینان حاصل شود و یا به‏هرحال ناچار از دم‏کرده آن استفاده شود. 

شربت کلشک: 

براى تهیه شربت علف چشمه (کلشک) نیم لیتر عصاره آن را گرفته با در حدود یک کیلوگرم شکر مخلوط و در آن حل نمایند. از این شربت تا ۱۰۰ گرم در روز مى‏توان خورد (البته در مواردى که خوردن شکر براى بیمار از سایر جهات مجاز باشد) 

منبع:اینفو