موتور خودروسازان پس از یک دهه رکود روشن شد؛ تحقق رکورد تولید و تحول در خودروسازی

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: دولت سیزدهم در این مسیر نیز به موفقیت‌های خوبی دست یافت به نحوی که طی دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تولید خودرو با وجود سخت‌ترین تحریم‌ها به بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه رسید. مهم‌تر آنکه دولت شهید ابراهیم رئیسی بعد از سال‌ها، ممنوعیت واردات خودرو را برداشت و شرایطی را فراهم کرد که با هدف افزایش رقابت‌پذیری خودروسازان داخلی و پاسخگویی به نیاز متقاضیان، خودرو‌های خارجی اجازه ورود به کشور را پیدا کنند. مبحث دیگری که شهید آیت‌الله رئیسی دنبال کرد و در آن نتایج خوبی حاصل شد، کیفیت خودرو‌های تولید داخل بود.

تحول با فرمان هشت‌ماده‌ای

رئیس‌جمهور شهید کشورمان نخستین رئیس‌جمهوری بود که در اولین سال فعالیت کاری خود در فرمان ۸ ماده‌ای سمت و سوی صنعت خودرو را مشخص کرد و تکالیف جدیدی بر عهده خودروسازان و مونتاژکاران گذاشت. او حتی به صورت سرزده به یکی از شرکت‌های خودروسازی رفت و نقطه نظرات خود را مطرح کرد.

یکی از موارد مهم این ۸ فرمان این بود که از ابتدای سال ۱۴۰۱ پس از تکمیل وجه، خودرو‌های پیش‌فروش شده باید بدون تأخیر بلاوجه، قابل تحویل به مشتری شود. دومین موضوع مهم نیز این بود که هر گونه واگذاری خودرو به شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیر‌دولتی به صورت رانتی، غیرشفاف و متفاوت با رویه معمول فروش خودرو به مردم ممنوع است. نکته دیگری که در ۸ فرمان شهید جمهور مورد تأکید واقع شد این مورد بود که هر گونه استفاده از قطعات با کیفیت پایین در مونتاژ خودرو از ابتدای سال ۱۴۰۱ مطلقاً ممنوع است و دستگاه‌های مسئول موظفند با عرضه قطعات یدکی تقلبی و قاچاق بویژه قطعات پرمصرف و مؤثر بر ایمنی خودرو مقابله کنند.

این سه موضوع نشان می‌دهد شهید ابراهیم رئیسی دغدغه مردم را داشت و همواره خواهان این امر بود که مردم در شرایط مناسب و همان‌طور که لایق‌شان است صاحب خودرو شوند و مهم‌تر اینکه تمام تلاش خود را به کار بست تا بازار خودرو را از دست دلالان و سودجویانی که همواره به دنبال جهش قیمت خودرو بودند، دور کند. کیفیت خودرو هم از آن دست موضوعاتی بود که حتی مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند و گلایه داشتند که خودرو‌های تولید داخل و مونتاژ، کیفیت لازم را ندارند. از اوایل سال ۱۴۰۱ خودروسازان خود را ملزم به ارتقای کیفیت محصولات کردند و اکنون مردم تا حدی از کیفیت خودرو‌های داخلی رضایت دارند؛ البته این امر یک روند است که باید پیرو خواسته رئیس‌جمهور شهید کشورمان پیگیری شود.

شهید آیت‌الله رئیسی خواستار افزایش تولید با کیفیت و عرضه خودرو‌های اقتصادی بود که در همین راستا تأکید کرد که در سال ۱۴۰۱ حداقل تولید سه خودروی قدیمی متوقف و سه خودروی جدید با کیفیت مطلوب، تولید و عرضه شوند.

رئیس جمهور برای تولید خودرو‌های جدید و پیشرفته، دستور داد خودرو‌های برقی، متصل و خودران گسترش یابد و سرمایه‌گذاری و بسترسازی برای ورود دانش و فناوری موجود در صنایع دفاعی و فضایی و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای ایجاد تحول در صنعت خودروسازی «در مقیاس اقتصادی» فراهم شود.

شهید آیت‌الله رئیسی نسبت به تأمین قطعات مورد نیاز و ترخیص و عرضه فوری خودرو‌های دپو شده در انبار‌های شرکت‌های خودروساز به بازار، افزایش رقابت‌پذیری و رفع شائبه انحصار، متناسب‌سازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار تأکید و خواستار اصلاح فوری و شفاف‌سازی فرایند فعلی عرضه خودرو شد.

شهید جمهور در فرمان هشت ماده‌ای به مسائل مختلفی از جمله نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی اعم از باری و مسافری، از رده خارج شده و جایگزین کردن خودرو‌های فرسوده با خودرو‌های با کیفیت، افزایش کیفیت و ایمنی خودرو‌های تولید داخل، ممنوعیت استفاده از قطعات با کیفیت پایین در مونتاژ خودرو و ضمانت خودرو‌ها تأکید ویژه‌ای کردند.

یدک کشیدن واژه دروغ در دولت گذشته

در دولت یازدهم که کشور با تحریم روبه‌رو نبود، تولید خودرو تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه رسید و همواره مدیران خودروسازی ادعا داشتند به خودکفایی بالایی در تولید محصولات خود و قطعات رسیدند و حتی خودکفایی بیش از ۸۰ درصد شنیده می‌شد و خیلی‌ها از این روند خوشحال بودند و به صنعت خودرو افتخار می‌کردند، اما از سال ۱۳۹۷ و با شروع تحریم‌ها ورق برگشت و همه به ماهیت اصلی خودروسازان پی بردند. در حقیقت مشخص شد سطح خودکفایی خودروسازان، بر خلاف آن اعدادی است که مدعی بودند. بر این اساس خودروسازان، واردکننده قطعات بودند و در زمینه تولید قطعات هیچ اقدامی انجام ندادند؛ لذا با بسته و محدود شدن پرونده فروش قطعات خودرو به ایران و عدم همکاری خودروسازان جهانی با ایران، همه متوجه شدند خودکفایی واژه‌ای دروغ است که مدیران خودروسازی یدک می‌کشند.

پاکسازی کف پارکینگ خودروسازان

از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ (زمانی که دولت سیزدهم مستقر شد) و با حمایت‌هایی که شهید ابراهیم رئیسی از تولیدکنندگان واقعی داشت، بخش قابل‌توجهی از کاهش تولید جبران شد. زمانی که دولت سیزدهم کار خود را شروع کرد، ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در کف پارکینگ خودروسازان وجود داشت؛ خودرو‌هایی که به دلیل نقص قطعه به مرحله تجاری‌سازی نرسیده بودند، اما در نیمه اول سال ۱۴۰۱ ضمن اینکه خودرو‌های پیش‌فروش و فروش فوق‌العاده به مشتریان تحویل داده شد، ۲۰۰ هزار دستگاه خودروی کف پارکینگ خودروسازان، تجاری‌سازی شد و به دست مردم رسید. سال ۱۴۰۱ با وجود ادامه یافتن تحریم‌های سال ۱۳۹۷ و حتی پررنگ‌تر شدن آن، تولید خودرو از یک میلیون و ۳۴۷ هزار دستگاه فراتر رفت و این امر نشان داد دولت، مقتدرانه در این حوزه فعالیت دارد. در جدول داخل گزارش، روند تولید خودرو از سال ۱۳۹۲ تا پایان سال گذشته آمده است.

اولویت ویژه به استاندارد ۸۵گانه

یکی از اتفاقات مهم دیگری که در دولت شهید ابراهیم رئیسی رخ داد و بیان آن ضرورت دارد، عدم مقاومت دولت برابر توقف خط تولید خودرو‌های قدیمی بود. به طور قطع همه حضور ذهن دارند که در دولت‌های گذشته، هر زمان سازمان ملی استاندارد به دلیل پاس نشدن استاندارد‌های ۸۵گانه خواستار توقف خط تولید خودرو‌ها می‌شد، دولت، این سازمان را تحت فشار می‌گذاشت تا از تصمیم خود عقب‌نشینی کند، اما در دولت سیزدهم چنین مقاومتی وجود نداشت و اگر خودروی سواری نمی‌توانست استاندارد ۸۵گانه را پاس کند، دولت امور را به رویه‌های قانونی واگذار می‌کرد. شهید ابراهیم رئیسی طی ۱۰۰۰ روز خدمت خود در قوه مجریه تلاش کرد رضایت مردم کسب شود و قطعاً در این مسیر موفق هم بود.

مبحث دیگری که در صنعت خودرو می‌توان در زمره دستاورد‌های شهید جمهور دانست، عرضه خودرو‌های جدید است. طی سال‌های خدمت شهید سید ابراهیم رئیسی، خودرو‌های جدیدی به بازار خودرو معرفی و بازار تا حد زیادی از رخوت خارج شد. 

تحقق ثبات و آرامش در بازار

کلیدی‌ترین نکته در حوزه خودرو که تمام مردم تأثیر آن را دیدند، برگشت آرامش به بازار خودرو بود. این بازار در دولت روحانی بشدت ملتهب بود؛ قیمت خودرو روزانه بالا می‌رفت و مردم توان خرید خودرو‌های صفر کیلومتر و حتی کارکرده را از دست دادند. این بازار آنقدر به‌هم ریخته بود که مردم دیگر قید خرید خودرو را زده بودند، بخصوص اینکه خیلی از متقاضیان خودرو بیش از ۷۰ بار شانس خود را امتحان کرده و نتوانسته بودند با فرمولی که دولت روحانی تعیین کرده بود صاحب خودرو شوند؛ از همین رو در دولت شهید رئیسی موضوع شانس و اقبال برداشته و قرار شد فروش خودرو تنها از طریق سامانه یکپارچه خودرو باشد. این سامانه شرایطی را فراهم کرد که دست سودجویان بویژه آنهایی که کدملی خریداری می‌کردند از خرید خودرو کوتاه شود و افرادی امکان خرید خودرو داشتند که صاحب خودرو نباشند، پلاک به اسمشان نباشد، خودشان گواهینامه رانندگی داشته باشند و سایر موارد؛ لذا دولت شهید رئیسی توانست ضمن رکورد در تولید خودرو، آرامش را به بازار برگرداند و خیلی از مردم (متقاضیان واقعی) را صاحب خودرو کند.

آزادسازی واردات خودرو

دولت شهید آیت‌الله رئیسی به بحث واردات خودرو‌های خارجی که از سال ۱۳۹۷ معطل مانده بود، ورود کرد و با پیگیری‌های مختلف منجر به آزادسازی خودرو‌ها با تدوین شرایط واردات و با ارائه تسهیلاتی به واردکنندگان از سال ۱۴۰۱ شد.

این دولت، با تأکید بر واردات خودرو‌های بنزینی و برقی اقدام به تدوین آیین‌نامه واردات خودرو کرد تا از این طریق به ساماندهی بازار خودرو کمک کند ضمن اینکه این امر باعث شد تا با کمترین میزان ارز خروجی، شاهد بیشترین اثر در رقابتی شدن بازار خودرو باشیم.

بر اساس آخرین اعلام مدیران وزیر صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته بیش از ۶۶ هزار مورد ثبت خودروی وارداتی صورت گرفته است که از این تعداد ۲۲ هزار خودرو تحویل شده است همچنین در همین مدت ۷۵۰ میلیون یورو برای خودرو‌های بنزینی و ۲۰۰ میلیون یورو برای خودرو‌های برقی تخصیص داده شده است.