تغذیه در سلامت دهان و دندان چه تاثیری دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار،در تمام مراحل تکامل و رویش دندان، تغذیه مناسب اهمیت داشته و باید به آن توجه شود. تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان بسیار چشمگیر است. مصرف مداوم برخی مواد غذایی می­‌تواند موجب تغییر رنگ، ایجاد پلاک، خرابی و پوسیدگی دندان­‌ها شود.

به طور کلی مواد غذایی تحت تاثیر عوامل زیر باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود:

قوام و قدرت مواد غذایی: مواد غذایی مثل شکلات که قدرت چسبندگی بالایی دارد، بیشتر باعث پوسیده شدن دندان‌ها می‌شود.

ظاهر مواد غذایی: مواد غذایی مایع از لحاظ قدرت چسبندگی و مدت زمان تماس با دندان‌ها، نسبت به مواد غذایی جامع کمتر باعث پوسیده شدن دندان‌ها می‌شود.

تعداد دفعات مصرف مواد غذایی: هر چقدر تعداد دفعات مصرف مواد غذایی مضر برای دندان‌ها مثل مواد قندی، بیشتر باشد، احتمال پوسیدگی دندان‌ها بیشتر است.

هر زمان که ما مواد غذایی حاوی قند و نشاسته مصرف می‌کنیم، باکتری‌های موجود در دهان با استفاده از شکر و نشاسته تولید اسید می‌کند که این اسید‌ها شروع به استفاده از مینای دندان کرده و باعث پوسیدگی دندان می‌شود. بزاق دهان می‌تواند در مقابل حمله اسید، مبارزه کند. اما اگر ما در اغلب اوقات روز مواد غذایی به ویژه مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی شکر و نشاسته مصرف کنیم، حملات مکرر اسید در مقابل با اثر بازدارنده بزاق باعث می‌شود که دندان با از دست دادن مواد معدنی، دچار حفره پوسیدگی شود.

نکات مهم تغذیه‌ای در سلامت دهان و دندان

محدودیت تنقلات در بین وعده غذایی: این مسئله موجب کاهش تعداد حملات اسید بر روی دندان می‌شود و دندان فرصتی برای احیاء پیدا می‌کند. توصیه می‌شود برای سلامت دهان و دندان، مصرف آب نبات، کلوچه، نوشابه و دیگر نوشیدنی‌های شیرین، آب نبات‌های سفت، مکیدنی و جویدنی؛ شیرینی‌های چسبناک و تافی‌ها را در برنامه روزانه محدود کنیم.

مصرف لبنیات: کلسیم برای رشد استخوان‌ها و سلامت دندان‌ها ضروری است و محصولات لبنی می‌تواند علاوه بر تامین کلسیم، اسیدیته دهان را نیز خنثی و احتمال پوسیدگی دندان را کاهش دهد. پروبیوتیک‌های طبیعی موجود در ماست می‌تواند با ارتقای سطح متعادل باکتری‌های خوب و کاهش باکتری‌های بد، به تثبیت سطح فلور سالم دهان در دهان کمک کند.

پروتئین‌های بدون چربی: ماهی، مرغ، تخم‌مرغ و غذا‌های غنی از پروتئین حاوی فسفر بوده که برای دندان‌ها عالی است. همچنین، ماهی سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ است که می‌تواند به مقاومت دهان در برابر عفونت‌های پریودنتال و جدا شدن بافت لثه کمک کند.

آجیل و مغزها: گردو، تخمه کدو، بادام زمینی و بذر کتان سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ است که به تقویت بافت لثه و مبارزه با بیماری پریودنتال کمک می‌کند. البته بهتر است به‌جای آجیل‌های شور یا شیرین از آجیل خشک بو داده، ساده یا کم‌نمک استفاده کنیم.

جویدن آدامس: عمل فیزیکی جویدن، جریان بزاق در دهان را افزایش می‌دهد. افزایش جریان بزاق می‌تواند به خنثی شدن و شستن اسید‌های تولید شده در اثر باکتری کمک کند. مطالعات بالینی نشان می‌دهد جویدن آدامس بدون قند به مدت ۲۰ دقیقه بعد از وعده‌های غذایی می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک کند. البته توجه داشته باشیم آدامس‌های حاوی قند «زایلیتول» بهترین انتخاب است، زیرا زایلیتول قند ۵ کربنه است و باکتری نمی‌تواند قند‌های ۵ کربنه را مانند قند‌های ۶ کربنه نظیر گلوکز، ساکروز، و فروکتوز متابولیزه کنند.

انتخاب میان وعده‌های سالم: استفاده از میان وعده‌هایی مانند میوه یا سبزی‌های تازه، پنیر، ماست و آجیل در این زمینه توصیه می‌شود. میوه‌های محتوی آب بالا، مانند هندوانه، نسبت به سایر میوه‌ها مانند موز و میوه‌های خشک شده کمتر پوسیدگی زا است.

شستشوی دهان پس از مصرف غذا‌ها و میان وعده ها: خوردن غذا‌های سرشار از آنتی اکسیدان برای سلامتی دندان‌ها بسیار مفید است. کرم بروکلی، پرتقال، کیوی، کلم، توت فرنگی، فلفل دلمه، کشمش، آجیل، انگور، لوبیا، سیب و توت‌ها از بهترین منابع غذایی حاوی انواع آنتی اکسیدان‌های موثر است که به سلامتی دندان‌ها کمک می‌کند.

مواد غذایی حاوی هر نوع قندی که باشد می‌تواند در پوسیدگی دندان نقش داشته باشد. از این رو توصیه می‌شود برای کنترل میزان قند مصرفی، اطلاعات تغذیه‌ای و برچسب‌های مواد تشکیل دهنده روی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها را مطالعه کرده و گزینه‌هایی را انتخاب کنیم که کمترین میزان قند را دارد.

خوردن هویج، سیب، خیار و کرفس می‌تواند دندان‌ها را بین غذا خوردن و مسواک زدن به طور موقت تمیز کند. همچنین هویج بر تقویت مینای دندان تاثیر دارد.

از جمله راهکار‌های علمی برای دندان‌های سالم، داشتن رژیم غذایی با قند و اسیدیته کم و فیبر، مواد معدنی، پروتئین و آب فراوان است. مصرف غذا‌های غنی از کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مغذی ضروری می‌تواند به حفظ استحکام دندان‌ها و جلوگیری از فرسایش کمک کند.