دروغگویی کودکان را اینگونه درمان نکنید!

به گزارش مجله خبری نگار،نبی رحمانی با بیان اینکه دروغگویی مانند سایر اختلال‌های روانی و عاطفی از مسائل کوچک شروع می‌شود و ریشه آن را باید در خانواده جستجو کرد، اظهار کرد: چنانچه اختلال دروغگویی به موقع شناسایی نشود، به یک بیماری روحی تبدیل می‌شود و مشکلات زیادی را برای آینده فرد به بار می‌آورد.

رحمانی افزود: دروغگویی کودکان و نوجوانان عمدتا ریشه در فریب و تظاهر دارد، چون کودکان و نوجوانان می‌خواهند با فرار از حقیقت به نوعی از خود دفاع کنند.

این مشاور مدرسه با بیان اینکه برای کشف انگیزه دروغگویی باید به دقت رفتار دروغ کودک و نوجوان زیر نظر گرفته شود، گفت: دروغگویی کودکان و نوجوانان ممکن است انگیزه‌های متفاوتی از جمله خودنمایی، به دست آوردن چیزی، جلب نظر دیگران، نشان دادن قدرت و یا ریشه در ضعف آن‌ها داشته باشد.

وی با بیان اینکه دروغگویی ممکن است در اثر تقلید از بزرگسالان و تربیت غلط باشد، گفت: گاهی از اوقات دروغگویی برای سرپوش گذاشتن بر خطا‌ها و اشتباهاتی است که کودکان و نوجوانان به علت کم تجربه بودن مرتکب می‌شوند و گاهی هم جهت بزرگ جلوه دادن خود و لاف زدن در بعضی از موقعیت‌ها و فعالیت‌های اجتماعی مثل ورزش، زورآزمایی، فرار از مجازات و جریمه شدن از سوی خانواده و مدرسه صورت می‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه داشتن توقع بیش از حد از کودکان و نوجوانان زمینه را برای ارتکاب آن‌ها به دروغگویی فراهم می‌کند، توضیح داد: استمرار چنین عملی کم کم شخصیت آن‌ها را شکل می‌دهد.

رحمانی با بیان اینکه دروغ برای کودکان و نوجوانان یک نوع فرار از حقیقت است، تاکید کرد: اگر کودک یا نوجوان خود را در خانواده فرد محترمی بداند و آزادی عمل داشته باشد، دلیلی ندارد با دروغ به خانواده‌اش خیانت کند.

این مشاور مدرسه تصریح کرد: کودکان و نوجوانان با سختگیری‌های زیاد و با کتک خوردن از خانواده فاصله گرفته و از آن‌ها دور می‌شوند، زیرا متوجه می‌شوند اگر راست بگویند تنبیه می‌شوند.

رحمانی با بیان اینکه گرفتن آزادی کودک و محدود کردن او در کشیده شدنش به سمت دروغگویی تاثیر بسزایی دارد، تصریح کرد: دروغگویی بیشتر جنبه اکتسابی دارد و آموختنی است، زیرا انسان به طور فطری و ذاتی دروغگو نیست و دروغگویی را از محیط زندگی خود مانند خانواده، مدرسه و به طور کلی از اجتماع می‌آموزد.

وی با بیان اینکه پایه و اساس دروغگویی در کودکان و نوجوانان از خانواده شروع می‌شود، تاکید کرد: کودکان و نوجوانان از سنین پنج تا شش سالگی از نظر رشد ذهنی به مرحله‌ای می‌رسند که به تدریج می‌توانند حرف راست را از دروغ تشخیص دهند و از این دوره به بعد صفت دروغگویی در بعضی از آن‌ها شکل می‌گیرد و گاهی بر اثر شدت زیاد به شکل بیماری در می‌آید که قسمتی از شخصیت نوجوانان و جوانان را تشکیل می‌دهد.

وی در ادامه از تخیل به عنوان یکی از علل دروغگویی در کودکان و نوجوانان یاد کرد و افزود: در دوره کودکی و نوجوانی تخیل بسیار قوی است، بنابراین کودکان و نوجوانانی که از روی تخیل اقدام به دروغگویی می‌کنند، آنچنان محکم ابراز عقیده می‌کنند که گویی عینی و واقعی است.

رحمانی از بی اعتمادی به عنوان یکی دیگر از علل دروغگویی در کودکان و نوجوانان یاد کرد و افزود: اگر کودک و نوجوان رازی را با یکی از والدین خود در میان بگذارد و از وی قول بگیرد که محرمانه بماند، اما بعد از مدتی سایر افراد خانواده آن را بفهمند و به رخش بکشانند، این عمل موجب سلب اعتماد او می‌شود و کم کم به دروغ گویی تمایل پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از علل دروغگویی کودکان و نوجوانان ریشه در ترس دارد، گفت: ترس از تنبیه شدن، تحقیر شدن، آبرو و مورد بازخواست قرار گرفتن باعث می‌شود که فرد از گفتن حقایق سر باز زند و گرایش به دروغگویی در وی به شدت افزایش یابد.

وی در ادامه با بیان اینکه گاهی کودکان و نوجوانان برای آزمایش والدین خود اقدام به دروغ گویی می‌کنند، گفت: گاهی اوقات نوجوان می‌خواهد والدین خویش را محک بزند، لذا به دروغ موضوعی را بیان می‌کند تا واکنش والدینش را مشاهده کند. چنانچه آن‌ها حرفی نزدند او به مراد خویش رسیده است، ولی اگر با واکنش شدید آن‌ها مواجه شود، می‌گوید شوخی کردم.

رحمانی جلب توجه را یکی دیگر از دلایل دروغگویی در کودکان و نوجوانان عنوان کرد و گفت: بعضی از کودکان و نوجوانان که کمتر مورد توجه والدین و بزرگتر‌ها قرار می‌گیرند، ممکن است حرفی را به دروغ بیان کنند که باعث تعجب و جلب نظر دیگران شود و به این صورت در خود احساس رضایتمندی و تایید شدن کنند.

رحمانی افزود: گاهی نیز کودکان و نوجوانان برای فرار از کار و مسئولیت‌های خود تظاهر به مریض شدن می‌کنند و به دروغ گفتن متوسل می‌شوند. مثلا تکالیفش را انجام نمی‌دهد و به معلمش می‌گوید مریض بوده است.

بد آموزی و تقلید از پدر و مادر، خواهر و برادر بزرگتر، همسالان و دوستان و ... از دیگر علل دروغگویی کودکان ونوجوانان است که رحمانی از آن‌ها یاد کرد.

وی افزود: کشف علت یا علت‌های دروغگویی و اقدام در جهت رفع آنها، تقویت راستگویی، ایجاد آزادی در بیان احساسات و درک احساسات، ارضای نیازها، احترام به شخصیت، ایجاد آرامش، توجه به استعداد و توان افراد و... از جمله رفتار‌هایی است که اولیاء باید در مواجهه با دروغگویی کودکان و نوجوانان از خود بروز بدهند.

وی اشاره‌ای هم به بعضی از کار‌هایی که خانواده‌ها نباید در مواجهه با دروغگویی فرزندانشان انجام دهند داشت و گفت: خانواده‌ها به هیچ عنوان نباید در مقابل دروغگویی کودک، نوجوان و جوان واکنش غیراخلاقی و هیجانی از خود بروز داده، بلکه باید به طور منطقی با آن برخورد کنند.

رحمانی افزود: عدم درخواست از فرزندان برای تعریف جزء به جزء جریانات و ماجرا‌ها به طور دقیق برای پیشگیری از دروغ گفتن کودکان و نوجوانان به خانواده‌ها توصیه می‌شود، زیرا در این صورت اگر کودک یا نوجوان قسمتی از حقیقت را فراموش کند ممکن است به سر هم کردن و دروغ گفتن وادار شود.

وی با بیان اینکه بیماری دروغگویی را نمی‌توان با تحقیر، سرزنش، تهدید یا تنبیه درمان کرد، افزود: توصیه می‌شود خانواده‌ها برای جلوگیری از دروغگو بار آمدن فرزندانشان از کار‌هایی که اعتماد به نفس و شخصیت آن‌ها را خدشه دار می‌کند پرهیز کنند و از مچ گیری و حالت بازجویی آن‌ها صرف نظر کنند، چون این کار‌ها باعث می‌شود، آن‌ها به دروغ متوسل شوند.