به گزارش مجله خبری نگار،درمان فلج صورت با فیزیوتراپی در نگاه اول امری محال به نظر میرسد. با این حال پزشکان توانستهاند با استفاده از این روش درمانی، فلج صورت بیماران را درمان کنند.
فلج صورت چیست؟
درمان فلج صورت با فیزیوتراپی، یکی از درمانهای رایج پزشکی است. فلج صورت یک سندرم حاد است که عصب صورت یا عصب هفتم جمجمهای را درگیر میکند. این بیماری با از دست دادن یا کاهش عملکرد حرکتی و حسی عضلات صورت مشخص میشود. این ضایعه باعث ایجاد مشکل در حرکت کلی یا جزئی ماهیچههای ارادی یک طرف صورت میشود. فلج صورت بسته به اینکه ضایعه عصبی در کجا رخ میدهد، میتواند مرکزی یا محیطی باشد. این بیماری باعث فلج شدن نیمه پایینی صورت میشود که بر روی کانتور دهان و گونه تاثیر میگذارد. معمولا در موارد سکته مغزی یا حوادث عروق مغزی، بروز این بیماری شایع است.
فلج محیطی صورت یا فلج بلز در نیمی از صورت به عنوان ضایعه رخ میدهد و با عدم تقارن صورت در حالت استراحت مشخص میشود. سمت آسیب دیده صورت فاقد قدرت بیان است و زاویه دهن به سمت پایین کشیده میشود. چشم در سمت آسیب دیده به شدت باز است و نیمی از صورت یا بخشی از آن صاف شده و شیارهای طبیعی خود را از دست میدهد. در بیشتر موارد، فلج موقتی است و مشکل ماهیچهای در عرض چند هفته یا چند ماه بهبود مییابد. اگرچه برخی از افراد ممکن است علائم را تا آخر عمر داشته باشند.
برای درمان فلج محیطی صورت، علم پزشکی راهکارهای مختلفی را آزمایش کرده است. هر یک از این راهها به نوبه خود توانسته اند تا حدودی به درمان و بهبود این بیماری کمک کنند. اگرچه مطالعات و آزمایشات در زمینه این بیماری همچنان ادامه دارد، با این حال در این مقاله به بیان برخی از راهحلهای موجود پرداخته ایم. میتوانید برای آشنایی بیشتر با راهکارهای درمانی قطعی تر، ما را تا پایان این بخش دنبال کنید.
فیزیوتراپی صورت چیست؟
فیزیوتراپی صورت یک فرآیند درمانی طبیعی است که از محرکهای خارجی برای درمان عملکردهای مختل شده صورت استفاده میکند. درمان فیزیوتراپی برای فلج صورت، میتواند مکمل یا جایگزینی برای دارو یا جراحی در این زمینه باشد. درمان توسط فیزیوتراپیست معمولا به دستور پزشک انجام میشود. اهداف درمانی شامل تسکین درد، تحریک گردش خون و متابولیسم و همچنین بهبود آسیب، هماهنگی و تحرک در نواحی صورت است. یکی دیگر از ارکان فیزیوتراپی، راهنمایی و آموزش تمرین به صورت فردی است. در این روش به بیمار تکنیکهای خاصی آموزش داده میشود که به راحتی میتواند در خانه آنها را انجام دهد.
درمان فلج صورت با فیزیوتراپی، به دو صورت خانگی و یا بیمارستانی انجام میشود. در روش اول ممکن است فرد به دلیل عدم توانایی در تکرار حرکات ورزشی در بیمارستانها، مراکز توانبخشی یا کلینیکها بستری شود. در مقابل برخی دیگر از بیماران هستند که به دلایل مختلف از جمله ناتوانی حرکتی، امکان بستری در بخشهای درمانی را ندارند. در این صورت پزشک با تجویز و ارائه درمانهای خانگی، میتواند به بهبود وضعیت در نواحی فلج شده صورت بیمار بپردازد.
به منظور ماساژ درمانی صورت، پزشک معالج نوع فیزیوتراپی را از قبل تعیین کرده و تشخیص را در برگه معرفی مینویسد. با این حال، یک فیزیوتراپیست خوب باید این تشخیص را به طور انتقادی بررسی کرده و آن را با نیاز بیمار منطبق کند. در ابتدای اولین ویزیت، همیشه باید یادداشت وضعیت بالینی بیمار به صورت دقیق انجام شود. تنها در صورتی که درمانگر از سابقه پزشکی و شرایط زندگی بیمار اطلاع داشته باشد میتواند درمان مناسبی را تعیین کند. پس از تاریخچه پزشکی، درمانگر وضعیت عمومی، قدرت و تحرک بیمار را ارزیابی میکند. درنهایت نیز یک برنامه درمانی بلندمدت برای درمان نقاط فلج شده تنظیم میکند.
درمان فلج صورت با فیزیوتراپی چگونه انجام میشود؟
پیش از درمان فلج محیطی صورت، ابتدا بررسی مهارتهای حرکتی صورت در ابتدای هر جلسه فیزیوتراپی انجام میشود. با انجام این کار میتوان وضعیت حرکتی نواحی فلج شده را ارزیابی کرد. به این ترتیب امکان مشاهده پیشرفت به صورت دوره ای، در نواحی فلج شده فراهم میشود. قبل از شروع به بررسی مهارتهای حرکتی نیمه فلج صورت، باید به روشی منحصر بهفرد روی هر یک از عضلات سمت غیرفلج کار کرد. به این منظور از بیمار خواسته میشود تا هر یک از عضلات صورت خود را منقبض کند. این کار به منظور آگاه کردن بیمار از عضلات صورت و جایگاه هر یک از این عضلات انجام میشود.
تشخیص درست بیماری و یافتن علل فلج محیطی صورت، برای هدایت درمان ضروری است. اینجاست که کار پزشک متخصص (متخصص گوش و حلق و بینی و مغز و اعصاب) آغاز میشود. معمولا فلج صورت انواع مختلفی دارد که هر یک منشا متفاوتی دارند. از جمله میتوان به فلج ایدیوپاتیک، فلج صورت به دلیل هرپس زوستر، فلج صورت به دلیل اوتیت و فلج تروماتیک اشاره کرد. اگر علت فلج صورت بیمار به درستی تشخیص داده شود، درمان فیزیوتراپی آغاز میشود. در اولین جلسه درمانی، لازم است پزشک فرآیند و روشهای درمانی مورد استفاده را به بیمار توضیح دهد. ایجاد انگیزه در بیمار از همان جلسه اول بسیار مهم و در پیشبرد اهداف درمانی ضرورت دارد.
فیزیوتراپیست برای درمان فلج صورت با فیزیوتراپی، ابتدا توصیههایی را به صورت ابتدایی و کاربردی ارائه میدهد. این موارد شامل جویدن آدامس با سمت فلج، صحبت کردن به صورت بیان کلمات خاص و ادای اصوات ویژه است. به منظور انجام تمرینات بیان در صبح و بعد از ظهر، میبایست مقابل آینه رفته و حرکات خاصی را انجام دهید.
انواع حرکات درمانی فیزیوتراپی صورت
برای درمان فلج صورت با فیزیوتراپی و ماساژ درمانی، راهکارهای درمانی و تمرینات ویژهای ارائه شده است. انجام هر یک از این تمرینات به تنهایی میتواند یک یا چند بخش از عضلات صورت شما را درگیر کند. در ادامه به برخی از این حرکات اشاره میکنیم.
یک ابرو را بالا بیاورید و سپس آن را تغییر دهید
با لبهای بسته لبخند بزنید
اخم کنید و بینی را چروک کنید
چشمها را خم کرده و فرم آن را تغییر دهید
بینی خود را چروک کنید
چانه را فشار دهید
در حالی که لبها باز هستند، دندانها را به هم نزدیک کنید
حرکت سوت زدن را تقلید کنید
هر دو ابرو را با حالت تعجب بالا ببرید
سوراخهای بینی را باز کنید
با لبهای باز لبخند بزنید
بینی خود را با حالتی آزاردهنده بالا بیاورید