چگونه استرس سلامت جسم را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

به گزارش مجله خبری نگار، همه‌ی ما روزانه واژه‌ی استرس را می‌شنویم یا از آن در صحبت کردن خود استفاده می‌نماییم. در عصر امروز این عارضه با زندگی انسان‌ها عجین شده است و باعث سلب آرامش‌های جسمی و روحی برای فرد مبتلا می‌شود.

باید توجه داشت که در بعضی از مواقع استرس پاسخ طبیعی بدن به اتفاقات ناگوار است. اما واقعاً استرس چیست و چه علائمی دارد؟ انواع و علائم آن چیست و چطور آن را درمان کنیم؟ در ادامه برای یافتن پاسخ سؤالات خود با ما همراه باشید.

استرس چیست؟

درواقع می‌توان گفت استرس احساس تنش عاطفی یا جسمی است. به وجود آمدن این اختلال همواره در موقعیت‌های ناخوشایند با عواملی مانند عصبانیت و ناامیدی همراه است.

واژه‌ی استرس (stress) همواره دو مفهوم استرس منفی و مثبت را در برمی‌گیرد. استرس معمولاً در مواقعی برای فرد اتفاق می‌افتد که اتفاقات جدید، غیرمنتظره یا تهدیدآمیز را تجربه می‌کند. در افراد مختلف واکنش به این عارضه متفاوت است و این واکنش در ارتباط با ژنتیک، دوران کودکی، شخصیت و شرایط اقتصادی و اجتماعی فرد است.

در هنگام ایجاد استرس بدن به‌صورت خودکار هورمون‌های مربوط به این عارضه را تولید می‌کند. این استرس گاهی مفید بوده و به فرد کمک می‌کند که به درد یا ترس خود غلبه کند که معنای همان استرس مثبت را می‌دهد.

انواع استرس

استرس به‌طورمعمول به دودسته‌ی حاد و مزمن تقسیم‌بندی می‌شود که با یکدیگر متفاوت هستند. استرس حاد معمولاً به استرس‌های کوچک روزمره اطلاق می‌شود. درحالی‌که استرس مزمن شدیدتر بوده و فرد را برای مدت طولانی‌تری درگیر می‌کند.

آشنایی با انواع استرس

استرس حاد

استرس حاد معمولاً برای همه‌ی افراد اتفاق می‌افتد که این استرس در ارتباط مستقیم با رویداد‌ها و وقایعی است که در حال حاضر یا آینده‌ای نزدیک برای فرد اتفاق می‌افتد.

استرس مزمن

این نوع از بیماری زمانی ایجاد می‌شود که فرد در طی یک بازه‌ی زمانی طولانی در معرض یک موقعیت پرفشار قرار بگیرد. معمولاً این نوع زمینه‌ساز مشکلات دیگری نظیر اضطراب و افسردگی است.

علائم بیماری

علائم استرس در بدن بسته به نوع آن متفاوت است. استرس‌های حاد علائمی کم و زودگذر دارند. درصورتی‌که استرس مزمن و پایدار علائم مهم‌تر و طولانی‌مدت تری دارند.

بعضی از علائم شایع آن عبارت‌اند از:

* سردرد

* سرگیجه و احساس سبکی در سر

* اسهال

* بدن‌درد مخصوصاً در ناحیه‌ی شانه‌ها و گردن

* اضطراب و تنش

* تغییر در خلق‌وخوی فرد

* عرق کردن کف دست

* پوست رنگ‌پریده

* تپش قلب و ضربان بالا

* دندان‌قروچه

* اختلالات خواب

* کمبود انرژی

* مشکلات میل جنسی

* پرخوری یا بی‌اشت‌هایی

علت ایجاد استرس

این بیماری درنتیجه‌ی اتفاقات مختلفی در زندگی فرد رخ می‌دهد که برخی از مهم‌ترین علل ایجاد آن را در ادامه ذکر کرده‌ایم:

۱- قرار گرفتن در معرض فشار‌های روحی و روانی

۲- مواجه‌شدن با تغییرات بزرگ در زندگی

۳- نگرانی در مورد چیز‌های مختلف

۴- نداشتن کنترل زیاد بر نتیجه‌ی یک حادثه

۵- داشتن مسئولیت‌های طاقت‌فرسا

۶- عدم وجود فعالیت متنوع در زندگی

۷- عدم اطمینان کافی در زندگی

اثرات استرس بر سلامتی

تأثیرات استرس بر سلامتی

امروزه استرس بر اختلال در عملکرد‌های دستگاه‌های مختلف بدن به اثبات رسیده است. اینکه استرس چه خطرات و پیامد‌هایی برای سلامتی بدن دارد را در ادامه بررسی کرده‌ایم.

تأثیر بر سیستم عصبی

سیستم عصبی ارادی در بدن به سیستم‌های عصبی سمپاتیک (SNS) و پاراسمپاتیک (PSN) تقسیم می‌شود، نقش بسیار مهمی در پاسخ‌های فیزیکی به استرس دارند.

سیستم‌های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک با سیستم ایمنی بدن در تعادل بوده و همین موضوع سبب کنترل استرس فرد می‌شود. همچنین سیستم عصبی مرکزی، کنترل سیستم عصبی ارادی را بر عهده داشته و سبب مقابله با استرس می‌شود.

تأثیر بر دستگاه گوارش

روده و معده از صد‌ها نورون عصبی تشکیل‌شده‌اند که عملکرد مستقل از یکدیگر داشته، ولی با مغز در ارتباط هستند. استرس بر روده و معده تأثیراتی همچون نفخ و درد دارد و نیز باعث سایر بیماری‌های روده می‌شود. هم‌چنین این عارضه ممکن است باعث اسپاسم مری، زخم معده، اسهال یا یبوست و بیماری‌هایی ازاین‌دست شود.

تأثیر بر سیستم تنفسی

استرس گاهی اوقات با علائم تنفسی همراه است. از این علائم می‌توان تنفس سریع یا تنگی نفس را نام برد، زیرا که استرس باعث منقبض شدن راه هوایی بین بینی و ریه‌ها می‌شود. در برخی موارد نیز استرس می‌تواند باعث بروز آسم شود.

تأثیر بر سیستم قلبی عروقی

استرس حاد باعث افزایش ضربان قلب و انقباض قوی‌تر در عضلات قلب می‌شود. هورمون‌های آدرنالین، نور آدرنالین و کورتیزول در هنگام استرس ترشح می‌شوند که وظیفه‌ی پیام‌رسانی را ایفا می‌کنند. در هنگام وقوع این عارضه رگ‌های خونی گشادتر از حد معمول شده و خون بیشتری پمپاژ می‌کنند که پس از اتمام آن رگ‌ها دوباره به حالت اولیه‌ی خود بازمی‌گردند. این امر ممکن است در طولانی‌مدت منجر به بیماری‌هایی، چون فشارخون، حملات قلبی یا سکته می‌شود.

تأثیر بر سیستم ایمنی

هنگام مواجهه‌ی بدن با استرس، هورمون کورتیزول در بدن ترشح می‌شود. بدن ما نیز از تعداد زیادی گلبول سفید ساخته‌شده است. این هورمون باعث می‌شود تا تعداد گلبول‌های سفید خون کاهش پیداکرده و درنتیجه سیستم ایمنی بدن به‌شدت ضعیف شود.

تأثیر بر سیستم عضلانی

هنگامی‌که بدن تحت‌فشار قرار می‌گیرد؛ عضلات آن منقبض می‌شوند. درواقع تنش عضلانی، واکنش طبیعی بدن در برابر شرایط پرفشار مانند استرس است و این امر در برابر آسیب و درد از بدن محافظت می‌کند. زمانی که بدن در معرض استرس مزمن قرار می‌گیرد، عضلات منقبض‌شده و فشار بسیار زیادی را تحمل می‌کنند که در برخی از مواقع منجر به سردرد‌های تنشی و میگرنی یا حتی درد‌های عضلانی اسکلتی می‌شود که کمر و اندام‌های فوقانی فرد را درگیر می‌کند.

درمان استرس

اولین و آسان‌ترین راه برای درمان این عارضه، در میان گذاشتن ناراحتی‌ها و مشکلات با خانواده، دوستان و آشنایان است که برای استرس حاد پیشنهادشده است. در ارتباط با استرس مزمن مراجعه به پزشک و استفاده از درمان‌های نوین که امروزه در جهان مورداستفاده قرار می‌گیرد، پیشنهاد می‌شود. درمان‌هایی مانند:

* درمان CBT که می‌تواند با تغییر در طرز فکر فرد در موقعیت‌های استرس‌زا منجر به کاهش استرس شود.

* تصویرسازی فضای امن

* تکنیک شناختی

به‌طورکلی می‌توان گفت که استرس ریشه گرفته از سبک زندگی و طرز فکر انسان‌ها است. با تغییر در این روند و اصلاحاتی در ارتباط با سبک زندگی، فرد می‌تواند آرامش کافی را در زندگی احساس کند.

منبع: نیک‌آرام