به گزارش مجله خبری نگار بدن ما هورمونهایی دارد که هر کدام مسئول تنظیم بخشی از روند متابولیسم هستند و این شامل تنظیم اشتها و وزن نیز میشود. از جمله چندین هورمون کشف شده که بر روی اشتها و ایجاد یا پیشگیری از چاقی تاثیر میگذارد می توان به: گرلین، لپتین، انسولین و پپتید YY (PYY) اشاره کرد و در واقع اینها چهار هرمون اصلی هستند.
این مقاله در مورد هرمون لپتین است.
لپتین هورمون سرکوب کننده اشتها است.
به بیان ساده، لپتین هورمون سرکوب کننده اشتها است. به همین دلیل به آن “عامل سیری” گفته میشود. این هرمون توسط سلولهای چربی تولید میشود؛ بنابراین میزان تولید آن متناسب با چربی بدن است.
هنگامی که سطح چربی بدن افزایش مییابد، سطح لپتین نیز افزایش پیدا میکند که پس از آن منجر به سرکوب اشتها و افزایش میزان متابولیسم پایه میشود. اما هنگامی که سطح چربی بدن کاهش مییابد، سطح لپتین نیز به طبع کاهش پیدا کرده و سرکوب اشتها از بین میرود. در واقع، به بدن سیگنال میدهد که زمان دوباره غذا خوردن فرا رسیده است. در اصل، هدف از این کار جلوگیری از گرسنگی است.
گاهی اوقات هرمون لپتین نقطه مقابل هرمون گرلین (یکی دیگر از هورمونهای تنظیم کننده اشتها که توسط معده و اثنی عشر تولید میشود) در نظر گرفته میشود، زیرا افزایش گرلین اشتها را تحریک میکند. بنابراین، از آنجا که لپتین میتواند با سرکوب اشتها، مصرف غذا را کاهش دهد، در نهایت منجر به کاهش وزن میشود؛ و برخلاف آن، چون گرلین با تحریک اشتها، مصرف غذا را افزایش دهد، در نتیجه افزایش وزن و چاقی را به دنبال دارد.
در سال ۱۹۹۴، ژن تولید کننده لپتین، که با عنوان ژن چاق کننده انسان (OB) نیز شناخته میشود، توسط ژانگ و همکارانش با آزمایش بر روی موشها کشف شد.
علاوه بر این، پژوهشها نشان داده اند که لپتین عملکردهای بیولوژیکی متعددی بر عهده دارد، از جمله پاسخهای ایمنی و التهابی و همچنین در شروع بلوغ انسان، تشکیل استخوان، بهبود زخم و تنظیم اشتها نقشهای مهمی ایفا میکند.
محققان تعدادی از رفتارها و عوامل را کشف کردهاند که میتواند سطح لپتین را در بدن افزایش یا کاهش دهد. در واقع، به نظر میرسد اندازه و تعداد وعدههای غذایی در آزادسازی لپتین از بافت چربی نقش داشته باشد.
به علاوه، ترکیب یک وعده غذایی نیز اهمیت زیادی دارد. برای مثال، برخی از مطالعات نشان داده اند که وعدههای غذایی کمچرب در مقایسه با وعدههای غذایی پرچرب، منجر به ترشح سطوح بالاتری از لپتین در گردش خون میشود.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افراد چاق نسبت به هرمون لپتین و اثرگذاری آن مقاوم شدهاست، بنابراین مسیر طبیعی تنظیم بیولوژیکی که به بدن میگوید زمان توقف غذا خوردن فرا رسیده است دچار اختلال شده است.
خواب بسیار کم نیز بر سطح لپتین تاثیر میگذارد، در نتیجه هر چه سطح لپتین پایینتر باشد، اشتهای بیشتری را به دنبال دارد (همانطور که در بالا گفته شد، هرمون لپتین به نوعی نقطه مقابل هرمون گرلین است). بنابراین، هفت تا نه ساعت خواب بی وقفه شبانه به حفظ سطح لپتین کمک میکند تا در پاسخ به وعدههای غذایی تاثیرگذارتر باشد.
در نهایت، همانطور که تصور میشود، با تجه به توانایی لپتین در کاهش وزن، مطالعاتی که به روشهای مختلف استفاده از لپتین و عملکردهای آن برای درمان دارویی میپردازند، مدتی است که ادامه داشته و بخشی از جستجوی مداوم برای درمانهای موفق ضد چاقی به شمار میرود.
منبع:مانکن