با عملکرد سیستم ESP در خودرو بیشتر آشنا شوید! / تفاوت آن با با ABS و TCS چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، در شرایط جاده‌ای لغزنده یا هنگام پیچیدن با سرعت بالا، حفظ کنترل خودرو یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های رانندگان است. سیستم ESP در خودرو که در بسیاری از خودرو‌های امروزی وجود دارد، نقشی حیاتی در افزایش ایمنی و پایداری خودرو ایفا می‌کند. در این مقاله بررسی می‌کنیم سیستم ESP در خودرو چیست، چگونه کار می‌کند و چرا باید به آن توجه کرد.

تعریف سیستم ESP و اهمیت آن

ESP مخفف عبارت "Electronic Stability Program" به معنی «برنامه کنترل پایداری الکترونیکی» است. این سیستم به کمک سنسور‌ها و واحد کنترل مرکزی، رفتار خودرو را در لحظه تحلیل کرده و در مواقع خطر، با اعمال خودکار ترمز یا کاهش قدرت موتور، مانع از انحراف یا لغزش خودرو می‌شود.

در واقع، سیستم ESP در خودرو فراتر از سیستم ترمز ضدقفل (ABS) عمل می‌کند و به‌نوعی مکملی برای آن به‌شمار می‌رود. هدف اصلی آن، حفظ مسیر صحیح حرکت خودرو طبق فرمان راننده است.

وجود سیستم ESP در خودرو به ویژه در شرایطی مانند باران، برف یا پیچ‌های تند، می‌تواند از وقوع تصادف جلوگیری کرده و جان سرنشینان را نجات دهد.

علائم عملکرد سیستم ESP

در حالت عادی راننده متوجه عملکرد ESP نمی‌شود، اما در برخی موارد نشانه‌هایی وجود دارد که از فعال بودن یا نقص در این سیستم خبر می‌دهد:

روشن شدن چراغ ESP روی داشبورد: در زمان شروع به کار خودرو یا هنگام مداخله سیستم در بخش چراغ چک خودرو، این چراغ چشمک می‌زند یا روشن می‌ماند.

واکنش خودرو در پیچ‌ها یا سطوح لغزنده: ممکن است احساس کنید خودرو برای لحظه‌ای ترمز می‌گیرد یا شتاب آن کاهش می‌یابد، که نشانه عملکرد سیستم برای اصلاح مسیر است.

هشدار یا پیام خطای ESP: در صورت خرابی سیستم، ممکن است پیام هشدار روی نمایشگر ظاهر شود.

دلایل فعال شدن سیستم ESP

سیستم ESP تنها زمانی فعال می‌شود که شرایط جاده یا نحوه رانندگی به شکلی باشد که احتمال از دست رفتن کنترل خودرو وجود داشته باشد:

سرعت بالا در پیچ‌ها

ترمز ناگهانی در مسیر لغزنده

شتاب ناگهانی در جاده خیس یا برفی

انحراف سریع فرمان برای تغییر مسیر

حرکات ناگهانی خودرو در مانور‌های خطرناک

عملکرد و مکانیزم سیستم ESP چگونه است؟

سیستم ESP در خودرو با ترکیب داده‌های چند سنسور از جمله شتاب جانبی، سرعت چرخ‌ها، زاویه فرمان و موقعیت خودرو، تحلیل دقیقی از وضعیت حرکتی خودرو ارائه می‌دهد. در صورت تشخیص عدم تطابق بین جهت حرکت خودرو و فرمان راننده، ESP وارد عمل می‌شود.

در صورت کم‌فرمانی یا بیش‌فرمانی، سیستم به طور هوشمند به چرخ خاصی ترمز وارد می‌کند تا خودرو به مسیر صحیح بازگردد.

گاهی نیز با کاهش گشتاور موتور، از سر خوردن یا چرخش خودرو جلوگیری می‌شود.

ارتباط تنگاتنگی با سیستم‌های دیگر نظیر ABS و TCS (کنترل کشش) دارد تا بتواند بهترین واکنش را در لحظه ارائه دهد.

بیشتر بخوانید: ۵ نشانه رایج که نشان دهنده خرابی در سیستم برق خودرو است

تفاوت ESP با ABS و TCS

برای درک بهتر عملکرد سیستم ESP در خودرو، شناخت تفاوت آن با دیگر سیستم‌های ایمنی خودرو ضروری است:

ABS: فقط از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمز جلوگیری می‌کند.

TCS: از لغزش چرخ‌ها در هنگام شتاب‌گیری جلوگیری می‌کند.

ESP: ترکیبی از عملکرد دو سیستم فوق به‌علاوه کنترل پایداری جانبی خودرو در پیچ‌ها و مانور‌های خطرناک است.

مزایای داشتن سیستم ESP در خودرو

افزایش ایمنی در جاده‌های لغزنده یا پیچ‌دار

کاهش احتمال واژگونی خودرو در مانور‌های سریع

کنترل بهتر خودرو در شرایط اضطراری

افزایش اعتمادبه‌نفس راننده در رانندگی

پیشگیری از انحراف ناگهانی و خروج از مسیر

افزایش کارایی دیگر سیستم‌های ایمنی مانند ترمز و فرمان‌پذیری

اقدامات مراقبتی برای حفظ عملکرد ESP

برای اطمینان از عملکرد درست سیستم ESP در خودرو، رعایت برخی نکات ضروری است:

بررسی مداوم وضعیت تایرها: انتخاب تایر مناسب و فشار و کیفیت لاستیک‌ها در عملکرد ESP مؤثر است

عیب‌یابی منظم سیستم ترمز ABS و سنسور‌ها

عدم خاموش کردن ESP (در خودرو‌هایی که دکمه غیرفعال‌سازی دارند)

مراجعه به تعمیرگاه در صورت روشن ماندن چراغ ESP

بررسی دوره‌ای سیم‌کشی و اتصالات الکترونیکی خودرو

استفاده از قطعات اصلی در صورت نیاز به تعویض سنسور‌ها یا ماژول کنترل

آیا می‌توان ESP را غیرفعال کرد؟

در برخی خودروها، دکمه‌ای برای خاموش کردن ESP وجود دارد. این گزینه بیشتر برای شرایط خاص مانند گیر کردن خودرو در گل یا برف طراحی شده است. در این مواقع، ESP ممکن است مانع از حرکت خودرو شود، به همین دلیل راننده می‌تواند آن را موقتاً غیرفعال کند.

اما در رانندگی روزمره، توصیه می‌شود این سیستم همیشه فعال باشد تا حداکثر ایمنی را فراهم کند.

چه زمانی به تعمیرکار مراجعه کنیم؟

اگر چراغ ESP به طور دائم روشن بماند

در صورتی که پیام خطا مربوط به سیستم پایداری نمایش داده شود

احساس عدم تعادل یا واکنش عجیب خودرو در پیچ‌ها

عملکرد ضعیف سیستم ترمز یا لغزش غیرعادی در پیچ‌ها

عدم واکنش سیستم به شرایط خطرناک مانند انحراف شدید

رانندگی ایمن با کمک فناوری

سیستم ESP یکی از دستاورد‌های مهم فناوری در صنعت خودرو است که نقش مهمی در کاهش تصادفات و حفظ ایمنی دارد. اگرچه رانندگی محتاطانه همیشه ضروری است، اما بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمندی مانند ESP می‌تواند ضریب امنیت را به طرز چشمگیری افزایش دهد.

این سیستم، به‌خصوص در خودرو‌های خانوادگی، SUV‌ها و خودرو‌های شهری، یک ابزار نجات‌بخش در لحظات بحرانی است. اگر خودروی شما به این سیستم مجهز است، با اطمینان بیشتری رانندگی کنید و در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی، آن را جدی بگیرید.

منبع:همشهری