معمای دیرینه‌ی باکتری‌های گوشت‌خوار که باعث زخم معده می‌شوند، حل شد

به گزارش مجله خبری نگار، دانشمندان بالاخره معمای ۸۰ ساله چگونگی ورود باکتری گوشت‌خوار عامل زخم معده به انسان را حل کردند: از طریق نیش پشه. طبق تحقیقات جدید، پشه‌ها مسئول انتقال باکتری گوشت‌خوار عامل زخم معده بورولی به انسان هستند.

میکروب مایکوباکتریوم اولسرانس پس از ورود به بدن، سمی آزاد می‌کند که پوست و بافت نرم را از بین می‌برد و باعث تورم و تشکیل زخم‌هایی با رشد آهسته می‌شود. به دلیل وجود این زخم‌ها، این عفونت به عنوان زخم بورولی شناخته می‌شود.

زخم بورولی که اولین بار در دهه ۱۹۳۰ در استرالیا شناسایی شد، حداقل در ۳۳ کشور در سراسر جهان، عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، گزارش شده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۰ مورد جدید در سال ۲۰۲۱ در سراسر جهان گزارش شده است. این بیماری در ایالات متحده نادر است، اما گاهی اوقات مواردی از آن در مسافرانی که از کشور‌هایی که این بیماری در آنها بومی است، بازمی‌گردند، گزارش شده است.

زخم بورولی در صورت تشخیص زودهنگام با آنتی‌بیوتیک قابل درمان است. با این حال، دانشمندان پیش از این نمی‌دانستند که باکتری چگونه از محیط به انسان منتقل می‌شود و این امر کنترل شیوع آن را دشوار می‌کرد. آنها گمان می‌کردند که پشه‌ها عامل این بیماری هستند، اما این موضوع تأیید نشد.

محققان استرالیایی اکنون شواهد روشنی دارند که نشان می‌دهد پشه‌ها مسئول شیوع M. ulcerans به انسان هستند. این تیم یافته‌های خود را در مطالعه جدیدی که در مجله Nature Microbiology منتشر شده است، گزارش دادند.

تیم استینیر، یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: «اکنون که این راز چند دهه‌ای حل شده است، دانشمندان و متخصصان بهداشت عمومی می‌توانند از اقدامات کنترل پشه و پیشگیری از گزش که به خوبی تثبیت شده‌اند، برای جلوگیری از زخم بورولی استفاده کنند.»

پشه‌ها به خوبی به عنوان ناقل بسیاری از بیماری‌های دیگر به انسان شناخته شده‌اند، از جمله تب دنگی، تب نیل غربی و مالاریا. با این حال، این بیماری‌ها توسط ویروس‌ها و انگل‌ها ایجاد می‌شوند، نه باکتری‌ها. به گفته استینیر، کک‌ها، کنه‌ها و شپش‌ها بیماری‌های باکتریایی مختلفی را به انسان منتقل می‌کنند، اما هیچ مورد شناخته شده‌ای از پشه‌هایی که این نوع باکتری‌ها را منتقل می‌کنند، وجود ندارد.

بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، استینیر و همکارانش بیش از ۶۵۰۰۰ پشه را در منطقه شبه‌جزیره مورنینگتون در جنوب شرقی استرالیا صید و آزمایش کردند و تمرکز خود را بر روی یک گونه مهم پشه ناقل بیماری در منطقه، یعنی آئدس نوتوسکریپت، قرار دادند. این منطقه که در جنوب ملبورن واقع شده است، از سال ۱۹۹۸ محل موارد مداوم ابتلای انسانی به زخم بورولی بوده است.

اخیراً موجی از عفونت‌ها در جنوب شرقی استرالیا رخ داده است، به طوری که دولت ویکتوریا در ۱۸ ژانویه گزارش داد که با ۳۶۳ مورد، بالاترین تعداد موارد ثبت‌شده انسانی در سال ۲۰۲۳ را داشته است.

دانشمندان از قبل می‌دانستند که زخم بورولی یک بیماری مشترک بین انسان و دام است، به این معنی که توسط میکروب‌هایی ایجاد می‌شود که به نحوی از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند. اپاسوم‌ها، مانند سودوچیروس پرگرینوس، مخزن اصلی M. ulcerans در جنوب شرقی استرالیا هستند، اما چگونگی انتقال M. ulcerans از حیوانات به انسان هنوز مشخص نیست.

مطالعات میدانی انجام شده در ویکتوریا نشان داده است که پشه‌ها ممکن است مسئول انتقال در شیوع‌های گذشته در این ایالت بوده‌اند. در همین حال، مطالعات مشاهده‌ای در کامرون نشان داده است که اقدامات پیشگیری از نیش پشه، مانند پشه‌بند، می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد.

برای جمع‌آوری شواهد تجربی که از این ایده که پشه‌ها عامل انتشار M. ulcerans هستند، پشتیبانی می‌کند، محققان نمونه‌های باکتریایی را از مدفوع صاریغ‌های محلی و نمونه‌های بالینی از افراد مبتلا به بورولی جمع‌آوری کردند. آنها ژنوم این نمونه‌ها را توالی‌یابی کرده و آنها را با نمونه‌هایی از پشه‌هایی که آزمایش کرده بودند مقایسه کردند.

آنها دریافتند که ساختار ژنتیکی M. ulcerans در تمام نمونه‌ها یکسان بود. علاوه بر این، عفونت‌های انسانی در جایی که پشه‌ها روی نقشه منطقه‌ای جمع‌آوری شده بودند، همپوشانی داشتند. تجزیه و تحلیل خون پشه‌ها همچنین تأیید کرد که آنها هم از انسان و هم از اپاسم تغذیه کرده‌اند، که نشان می‌دهد این پشه‌ها احتمالاً باکتری را از اپاسم‌ها به انسان از طریق نیش خود منتقل می‌کنند.

این مطالعه محدود به استرالیا بود و بنابراین فقط بر پویایی انتقال بیماری در منطقه، از نظر حیوانات میزبان و پشه‌ها، تمرکز داشت. با این حال، محققان می‌گویند که یافته‌های جدید پیامد‌های گسترده‌تری برای مدیریت شیوع زخم بورولی دارد.

آنها در مقاله خود نوشتند: «نظارت بر پشه‌ها با غربالگری M.ulculans، همراه با کنترل پشه‌ها و آموزش بهداشت عمومی در مورد پیشگیری از نیش پشه، اقدامات عملی هستند که انتظار می‌رود میزان بروز زخم بورولی را در انسان کاهش دهند.»