اقدامات عجیب تروئیکای اروپایی درباره برنامه هسته ای صلح آمیز ایران

به گزارش مجله خبری نگار، اقدام تروئیکای اروپایی در فعالسازی سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران با واکنش‌های متفاوت در محافل سیاسی و البته تحلیل های متنوع در فضای رسانه‌ای روبه‌رو شده است.

«مارکو کارنلوس» دیپلمات سابق ایتالیایی که سابقه ماموریت در سومالی، استرالیا و سازمان ملل را دارد و در فاصله سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۱ در تیم سیاست خارجی سه نخست‌وزیر ایتالیا فعالیت داشته در تازه‌ترین نوشتار به بررسی پیامدهای اقدام تروئیکای اروپایی در فعالسازی اسنپ‌بک پرداخته و نوشت: تروئیکای اروپایی در یک حرکت اشتباه و خطرناک، مکانیزمی را برای بازاعمال تحریم‌های شورای امنیت علیه تهران به بهانه توسعه برنامه هسته ای این کشور فعال کردند.

تقریباً همه با قانون مورفی آشنا هستند؛ قانونی که پس از یک اشتباه مهندسی در دهه ۱۹۴۰ مطرح شد و امروزه به صورت طنزآمیز برای توضیح بدشانسی به کار می‌رود: هر چیزی که ممکن است خراب شود، خراب خواهد شد. (Anything that can go wrong, will go wrong) مفهوم قانون مورفی به زبان ساده این است که اگر احتمال خرابی، اشتباه یا بروز مشکل وجود داشته باشد، دیر یا زود آن مشکل اتفاق خواهد افتاد، مخصوصاً در بدترین زمان ممکن.

متأسفانه باید گفت رگه هایی از این قانون در تصمیمات تروئیکای اروپایی در رابطه با خاورمیانه و به ویژه روابط پیچیده غرب با ایران به چشم می خورد. نسخه تروئیکای اروپایی قانون مورفی می‌تواند چنین باشد: «اگر تروئیکا بتواند دست به اقدامی احمقانه، نابخردانه، نامناسب و خطرناک بزند به گونه ای که وضع یک پرونده بحرانی را بحرانی تر سازد و گره آن را کور کند، قطعاً این کار را انجام خواهد داد.»

نمونه‌ای از این نسخه، تصمیم اخیر آنها برای فعال کردن مکانیزم «بازگشت سریع تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران» است که در برجام قید شده و حالا سه کشور اروپایی ادعا می‌کنند باید تهران را به دلیل عدم پایبندی به تعهداتش در این توافق هسته‌ای، مجازات کنند.

تا پیش از این ما شاهد به کارگیری نسخه‌ای از قانون مورفی در جنگ روسیه و اوکراین توسط اروپا بودیم و حالا به نظر می‌رسد که تروئیکا قصد دارد با تجویز نسخه مشابه برای پرونده ایران خاورمیانه را دوباره به آتش بکشد، گویا این سه کشور معتقدند که رفتار اسرائیل در غرب آسیا تاکنون کفایت نکرده است.

مارکو کارنلوس که اخیرا به عنوان هماهنگ‌کننده فرآیند صلح خاورمیانه و فرستاده ویژه ایتالیا برای سوریه فعالیت کرده و تا نوامبر ۲۰۱۷ سفیر ایتالیا در عراق بوده در ادامه نوشته است: در سال ۲۰۱۸، دولت اول ترامپ سه سال پس از امضای برجام تحت دولت اوباما از این توافق خارج شد.

در آن زمان، تروئیکای اروپایی عملا و در میدان هیچ انتقاد جدی از این حرکت ننگین آمریکا نکرد و عملاً با رژیم تحریم‌های جدید آمریکا که شامل تحریم‌های ثانویه علیه کشورهایی بود که به تجارت با ایران ادامه می‌دادند، همراه شدند. به عبارت دیگر، آمریکا ابتدا به تعهداتش در توافق پایبند نبود و تروئیکای اروپایی هیچ اقدامی برای مقابله با آن انجام نداد.

از آن زمان به بعد، پاسخ ایران مطابق ماده ۳۶ برجام تعریف شده و پیش رفت. این ماده می‌گوید هر طرف می‌تواند نقض طرف دیگر را «به عنوان دلیل برای توقف اجرای کامل یا جزئی تعهدات خود تلقی کرده و در گزارشی به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کند که معتقد است مسئله نقض قابل توجهی رخ داده است. تاکنون روسیه نیز از موضع ایران در مخالفت با فعالسازی اسنپ بک توسط تروئیکای اروپایی حمایت کرده است.

فعال‌سازی مکانیزم اسنپ‌بک پس از حملات اخیر اسرائیل و آمریکا به ایران رخ داده و این در حالی است که تروئیکای اروپایی بیانیه‌هایی برای توجیه و حمایت از این تهاجم بی‌دلیل صادر کردند و تمام تقصیر را به گردن تهران انداختند.

تروئیکای اروپایی هرگز به طور جدی از خود نپرسیدند که انگیزه ایران برای مذاکره با غرب چیست؟ واقعیت میدانی این است که آمریکا یک‌جانبه از برجام خارج شد و متحدان اروپایی این کشور هم سکوت اختیار کردند، چند سال بعد همین کشورها حملات اسرائیل به ایران و حتی حمله به تاسیسات هسته ای ایران که تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بود را توجیه کردند. همه این کارها را انجام دادند تا به اصطلاح اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای ایران بعد نظامی ندارد. البته هم آژانس و هم نهادهای اطلاعاتی آمریکا قبلاً اعلام کرده بودند که هیچ مدرکی دال بر ساخت بمب هسته‌ای توسط ایران وجود ندارد.

بعد از همه این‌ها، چگونه می‌توان ایران را به کاهش تعهداتش در توافق هسته‌ای متهم کرد؟ در حالی که اسرائیل آشکارا نسل‌کشی علیه مردم فلسطین انجام می‌دهد و ادعای مجوز کشتار و بمباران تقریباً تمام کشورهای منطقه را دارد و اتحادیه اروپا ظاهراً قادر به اتخاذ حتی حداقل اقدامات لازم برای توقف این وضعیت نیست، تنها اقدام قابل توجهی که ظاهرا تروئیکای اروپایی آماده انجام آن هستند تحریک بیشتر ایران، تشدید تنش و به آتش کشیدن منطقه است.