هرآنچه که باید درمورد قرص گاباپنتین بدانید

به گزارش مجله خبری نگار،قرص گاباپنتین (Gabapentin) دارویی ضد تشنج است که اغلب برای کنترل تشنج‌های کانونی و تسکین درد‌های عصبی (نوروپاتیک) به کار می‌رود. این دارو در درمان سندرم پای بی‌قرار و برخی اختلالات عصبی دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرص گاباپانتین برای چیست؟

قرص گاباپنتین که با نام‌های تجاری دیگری از جمله نورونتین شناخته می‌شود، برای درمان چندین اختلال عصبی و درد‌های مزمن مرتبط با سیستم عصبی مرکزی تجویز می‌شود.

کنترل تشنج‌های کانونی (جزئی) در بیماران مبتلا به صرع.

تسکین درد‌های نوروپاتیک (درد‌های عصبی) مانند درد پس از زونا یا نوروپاتی دیابتی.

درمان سندرم پای بی‌قرار متوسط تا شدید.

در مواردی به‌عنوان داروی کمکی برای درمان درد‌های مزمن یا اختلالات اضطرابی به‌کار می‌رود.

مکانیسم اثر قرص گاباپانتین

گاباپنتین یک آنالوگ (هم‌ساختار) گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) است که بر کانال‌­های کلسیمی عصبی اثر می‌گذارد. این دارو با کاهش آزادسازی پیام­رسان‌­های عصبی مرتبط با درد و تشنج (مانند گلوتامات)، میزان انتقال پیام درد را به مغز کاهش می‌دهد. گاباپنتین به‌طور مستقیم به گیرنده‌­های GABA نمی‌چسبد و مکانیسم اثر آن متفاوت از سایر دارو‌های ضدصرع است.

نحوه مصرف گاباپنتین

نحوه مصرف گاباپنتین بسته به بیماری، سن بیمار و واکنش بدن به دارو متفاوت است و باید طبق دستور پزشک انجام شود.

فرم دارویی: قرص، کپسول و محلول خوراکی.

دوز مصرف: به‌طور معمول درمان را با دوز‌های کم (مثلاً روزانه ۳۰۰ میلی‌گرم) شروع می‌کنند و به تدریج افزایش می‌دهند.

زمان مصرف: می‌­توان این دارو را با یا بدون غذا مصرف کرد. پزشک اغلب دوز و زمان­بندی مناسب را تعیین می‌کند.

نکات مهم: در افراد مبتلا به تشنج، فاصله دو نوبت مصرف نباید بیش از ۱۲ ساعت باشد. از قطع ناگهانی دارو بدون نظر پزشک خودداری کنید؛ قطع ناگهانی ممکن است به افزایش تشنج یا ایجاد علائم ترک منجر شود.

عوارض جانبی قرص گاباپانتین

عوارض جانبی گاباپنتین ممکن است در برخی افراد بروز کند، اما شدت آنها به‌طور معمول خفیف و موقتی است. با این حال، در صورت بروز علائم شدید یا نگران‌کننده، مراجعه به پزشک ضروری است.

خواب‌آلودگی

سرگیجه

خستگی

عدم تعادل

ورم اندام‌ها

افزایش وزن

تهوع یا استفراغ

تغییر خلق‌وخو

افسردگی یا افکار خودکشی

واکنش آلرژیک (مانند کهیر یا تنگی نفس)

تداخلات دارویی

گاباپنتین ممکن است با برخی دارو‌ها یا مواد دیگر تداخل داشته باشد و اثر آنها را کاهش داده یا تقویت کند. آگاهی از این تداخل‌ها برای پیشگیری از عوارض ناخواسته اهمیت دارد.

مصرف همزمان با الکل یا دارو‌های آرام‌­بخش (مانند بنزودیازپین‌ها) می‌تواند خواب‌آلودگی و سرگیجه را تشدید کند.

برخی آنتی‌­اسید‌ها (حاوی آلومینیوم یا منیزیم) جذب گاباپنتین را کاهش می‌دهند؛ بنابراین حداقل ۲ ساعت فاصله بین مصرف آنها رعایت شود.

بیماران دارای مشکلات کلیوی باید تحت نظارت باشند؛ در صورت نیاز، پزشک دوز را تنظیم می‌کند.

پیش از شروع مصرف هر داروی جدید یا مکمل دارویی، پزشک یا داروساز را مطلع کنید.

موارد احتیاط مصرف قرص گاباپانتین

پیش از مصرف گاباپنتین، بررسی شرایط پزشکی فرد اهمیت دارد، زیرا برخی بیماری‌ها یا وضعیت‌های خاص می‌توانند خطر بروز عوارض را افزایش دهند.

نارسایی کلیه: از آنجا که گاباپنتین از طریق کلیه دفع می‌شود، در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی دوز دارو باید کاهش یابد.

بارداری و شیردهی: ایمنی گاباپنتین در این دوران به‌خوبی مشخص نیست؛ تنها در صورت ضرورت و با تجویز پزشک مصرف شود.

اختلالات روانی: بیماران با سابقه افسردگی یا افکار خودکشی باید تحت نظر دقیق قرار گیرند.

قطع دارو: قطع ناگهانی گاباپنتین می‌تواند تشنج یا علائم ترک را تحریک کند؛ در صورت نیاز به پایان درمان، پزشک دوز را به تدریج کاهش خواهد داد.

آیا گاباپنتین می‌تواند باعث وابستگی یا اعتیاد شود؟

گاباپنتین به‌طور رسمی به‌عنوان داروی اعتیادآور طبقه‌بندی نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است وابستگی روانی یا سوءمصرف به‌ویژه در دوز‌های بالا یا در افرادی با سابقه اعتیاد به دارو‌های دیگر دیده شود. مصرف خودسرانه یا افزایش تدریجی دوز بدون نظارت پزشک می‌تواند منجر به وابستگی شود.

همچنین قطع ناگهانی گاباپنتین در مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت ممکن است علائمی مانند بی‌خوابی، اضطراب، تعریق یا تحریک‌پذیری ایجاد کند. برای جلوگیری از این وضعیت، کاهش تدریجی دارو تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.

تفاوت پرگابالین و گاباپنتین در چیست؟

قرص پرگابالین تقریبا ۲.۵ برابر قوی‌تر از گاباپنتین است. به طور کلی مکانیسم اثر هر دو دارو شبیه به هم است و برای یک بیماری مصرف می‌شوند، اما مدت زمان جذب، نیمه عمر و اثربخشی آنها با هم تفاوت دارد.

توصیه پایانی

در پایان، گاباپنتین دارویی مؤثر در درمان تشنج و درد‌های عصبی (نوروپاتیک) است، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض و خطراتی داشته باشد. برای بهره‌برداری از فواید دارو و کاهش احتمال عوارض، مصرف آن باید تحت نظر پزشک و مطابق دستور انجام شود.

سوالات متداول

در ادامه به چند پرسش رایج درباره قرص گاباپنتین پاسخ داده‌ایم.

گاباپنتین برای چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟

برای تشنج، درد‌های عصبی و سندرم پای بی‌قرار تجویز می‌شود.

آیا گاباپنتین خواب‌آور است؟

بله، ممکن است باعث خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز شود.

آیا می‌توان گاباپنتین را ناگهانی قطع کرد؟

خیر، قطع ناگهانی ممکن است باعث تشنج یا علائم ترک شود.

چند بار در روز باید گاباپنتین مصرف کرد؟

به‌طور معمول ۲ تا ۳ بار در روز، طبق دستور پزشک.

آیا گاباپنتین اعتیادآور است؟

به‌ندرت، اما ممکن است در برخی افراد وابستگی ایجاد کند.

آیا مصرف آن در بارداری مجاز است؟

فقط در صورت نیاز جدی و با تشخیص پزشک مجاز است.

آیا گاباپنتین برای درد‌های عضلانی هم مفید است؟

اغلب برای درد‌های عصبی مؤثر است، نه عضلانی.

چه زمانی اثر گاباپنتین شروع می‌شود؟

اغلب طی چند روز تا یک هفته پس از شروع مصرف.

آیا گاباپنتین باعث چاقی می‌شود؟

در برخی افراد افزایش وزن گزارش شده است.

آیا می‌توان آن را با غذا مصرف کرد؟

بله، مصرف آن با یا بدون غذا بلامانع است.

قرص گاباپنتین برای کمردرد خوب است؟

بله، این دارو برای درمان کمر درد نوروپاتیک ناشی از فتق دیسک و سیاتیک موثر است.

آیا گاباپنتین مورفین دارد؟

خیر. قرص گاباپنتین ۱۰۰ یا قرص گاباپنتین ۳۰۰ حاوی مورفین نیست.

منبع:روزیاتو

عوارض قطع گاباپنتین چیست؟

اگر گاباپنتین را به طور ناگهانی قطع کنید، ممکن است دچار علائم اضطراب، نگرانی، اختلال خواب و موارد دیگر شوید.

آیا گاباپنتین تست اعتیاد را مثبت می‌کند؟