زباله‌های فضایی تهدید برای حمل و نقل هوایی!

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری، این روز‌ها سقوط یک هواپیما در کره‌جنوبی بر اثر برخورد با پرندگان و تصادف هوایی هواپیمای مسافربری در آمریکا با یک فروند بالگرد بلک‌هاوک و حادثه‌هایی دیگر در نقاط مختلف جهان باعث شده است که سوانح هوایی بیش از گذشته مورد توجه افکار عمومی قرار بگیرد. در اوج نگرانی‌ها در این حوزه، حالا دانشمندان اعلام کرده‌اند که بارش زباله‌های فضایی روی زمین هم می‌تواند به‌طور فزاینده‌ای برای هواپیما‌های درحال حرکت یک تهدید جدی محسوب شود.

فرار از انفجار استارشیپ

اداره هوانوردی آمریکا (FAA) پس از انفجار موشک «استارشیپ» شرکت اسپیس‌ایکس در جریان یک آزمایش پرتاب در ۱۶ژانویه، مجبور شد منطقه واکنش به زباله (Debris Response Area) ایجاد کند و سرعت هواپیما‌ها را نزدیک تاسیسات «استاربیس» در تگزاس کاهش دهد. در این حادثه، چندین هواپیما به‌دلیل سقوط فعال زباله‌های فضایی در منطقه زمینگیر شدند و برخی پرواز‌ها بر فراز «خلیج مکزیک» مسیر خود را تغییر دادند تا از برخورد با بقایای موشک جلوگیری کنند. بقایای بدنه ۱۲۲ متری این موشک در آسمان پراکنده شد و بیشتر زباله‌ها در اقیانوس اطلس نزدیک جزایر تورکس و کایکوس سقوط کردند.

ورود‌های کنترل‌نشده

افزایش چشمگیر تعداد پرتاب‌های موشکی به فضا باعث افزایش ورود‌های کنترل‌نشده زباله‌های فضایی به جو زمین شده است؛ تکه‌هایی از فلز و ماشین‌آلات سوخته. ورود‌های کنترل‌شده زباله‌های فضایی به دقت توسط شرکت‌ها و سازمان‌های فضایی رصد و معمولا با درنظر گرفتن مقصدی مشخص، اغلب در اقیانوس‌ها انجام می‌شود، اما فرود‌های کنترل‌نشده که در آن کارشناسان نمی‌دانند زباله‌های فضایی دقیقا کجا فرود خواهند آمد، به‌طور فزاینده‌ای رایج شده‌اند. طبق گزارشی که در نشریه Nature منتشر شده است، بیش از «۲۳۰۰بدنه موشک» درحال حاضر در مدار زمین درحال گردش هستند که در نهایت به زمین سقوط خواهند کرد.

متخصصان دانشگاه بریتیش کلمبیا کانادا در این گزارش نوشتند: «ورود‌های کنترل‌نشده اجسام فضایی خطر برخورد با هواپیما‌های درحال پرواز را ایجاد می‌کنند. اگرچه احتمال برخورد کم است، اما عواقب آن می‌تواند فاجعه‌بار باشد.» این گزارش هشدار داد که خطر تأثیر زباله‌های فضایی کنترل‌نشده بر یک هواپیما در مناطق پرترافیک هوایی تا ۲۶ درصد افزایش می‌یابد. این مناطق شامل بخش‌هایی از شمال‌شرقی ایالات متحده، شمال اروپا یا اطراف شهر‌های بزرگ در منطقه آسیا-اقیانوسیه هستند.

‌

می‌سوزند اما...

قطعات موشک و ماهواره‌های ازکارافتاده معمولا طوری طراحی شده‌اند که هنگام ورود مجدد به جو زمین بسوزند یا در اقیانوس سقوط کنند، اما ۴ حریم هوایی در سال۲۰۲۲ در اروپا بسته شد و ۱۱منطقه تحت نظارت قرار گرفت، چرا که بدنه موشک ۲۰تنی لانگ مارچ ۵ بی چین به سمت زمین سقوط کرد. پیش‌بینی می‌شد که این موشک بر فراز جنوب اروپا وارد جو زمین شود، اما در نهایت بر فراز اقیانوس آرام این مهم شکل گرفت. در نهایت بدنه موشک در مدار رها شد و به‌صورت غیرقابل‌کنترل به زمین بازگشت. اگرچه هشدار‌هایی در این زمینه قبلا صادر شده بود، اما این نخستین بار بود که حریم هوایی به‌طور کامل به‌دلیل سقوط زباله‌های فضایی بسته شد. در نتیجه، نزدیک به ۶۵۰پرواز دچار تأخیر شد و کارشناسان هشدار دادند که درصورت تکرار، چنین حوادثی می‌تواند برای صنعت هواپیمایی بسیار پرهزینه باشد.

موارد مشابه

دسامبر ۲۰۲۴، یک حلقه فلزی نیم‌تنی که هنوز سرخ و داغ بود، در یک روستا در کنیا سقوط کرد.

در آوریل ۲۰۲۴، شیئی که گمان می‌رفت از ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) جدا شده بود، روی خانه‌ای در فلوریدا سقوط کرد و ۲ طبقه را شکافت.