جزئیات جالب در مورد داستان نمایش «مده‌آ»!

به گزارش مجله خبری نگار/مهتاب عسگری دراماتورژ، کارگردان و بازیگر نمایش «مده‌آ» که در سالن انتظامی خانه هنرمندان روی صحنه است درباره انتخاب این نمایشنامه برای اجرا به خبرنگار مهر گفت: مده‌آ نمونه یک زن کامل از جنبه‌های مختلف شخصیتی است. شخصیت و ویژگی‌های مده‌آ همیشه و در همه زن‌ها و در همه دوره‌ها می‌تواند وجود داشته باشد. مده‌آ نماد یک زن دردمند و رنج کشیده است؛ او نماینده همه زن‌هایی است که همواره مورد ظلم و ستم جامعه و مردان قرار گرفته‌اند. هر چند مده‌آ در نمایش من بیشتر یک عاشق است و همه درد‌ها و رنج هایش به خاطر عشق است.

وی با اشاره به انتقام‌جو بودن شخصیت مده‌آ در تراژدی اوریپید عنوان کرد: از نظر من همه اتفاقات و حوادثی که در «مده‌آ» رقم می‌خورد به دلیل عشق این زن به همسرش است. او به خاطر جیسون خانواده اش را رها می‌کند و به دیاری غریب و ناشناخته می‌رود. برای جیسون با ماموران درگیر می‌شود و حتی برادرش را هم می‌کشد. اون عاشق جیسون شده و پای او ایستاده است پس اگر انتقام می‌گیرد به این دلیل است که به عشق پاکش خیانت شده است. در واقع خط قرمز مده‌آ خود جیسون است و جیسون بدون اینکه متوجه این عشق عمیق باشد به او خیانت کرده و با دختر کرئون ازدواج می‌کند.

وی با اشاره به اینکه حس انتقام جویی مده‌آ به دلیل خود تحقیری و ناراضی بودن او از جایگاه زنانه‌اش ناشی نمی‌شود، تاکید کرد: فکر می‌کنم اگر مده‌آ مرد هم بود باز چنین شخصیت محکمی داشت و به دلیل باورش به عشق همین کاری را می‌کرد که حالا می‌کند. زن بودن برای مده‌آ حقارت نیست. اتفاقا اوریپید یک شخصیت فوق العاده از زن در جامعه به تصویر می‌کشد. مده‌آ با این حضور پررنگ از شخصیت حقیقی زن دفاع می‌کند. او جایگاه برتر زن را به دنیا، به جامعه و به همه انسان‌ها نشان می‌دهد و حتی به زنان می‌گوید در یک جایگاه برتر هستید و کسی حق ندارد شما را از آن چیزی که هستید و حق طبیعی تان است محروم کند.

عسگری یادآور شد: مده‌آ یک اسطوره است. نماد و الگوی زنی است که درد‌ها و رنج‌های همه زن‌ها را یک جا در خود دارد و حیرت آور است که اوریپید بیش از ۲۵۰۰ سال پیش این‌قدر به زن و مشکلات زن توجه داشته و توانسته تصویری دقیق و واقعی از یک زن را به این زیبایی به تصویر بکشد. مده‌آ می‌تواند در هر قوم و قبیله و یا جامعه‌ای به وجود بیاد. خصلت‌های انسانی مده‌آ در هر زنی و در هر روزگاری ممکن است اتفاق بیفتد. استثمار و سواستفاده از زن‌ها همیشه بوده و آن‌ها همیشه مورد ظلم و تجاوز و ستم قرار گرفته‌اند و اتفاقا اوریپید در این اثر گوشه‌ای از تاریخ را هم به ما نشان می‌دهد و بر این مساله تاکید دارد که حتی در جامعه یونان باستان هم با آن دوران باشکوه و متمدن، زن‌ها مورد ظلم و ستم بوده‌اند.

این کارگردان تئاتر افزود: این نمایشنامه به همه مخصوصا دولتمردان یادآوری می‌کند که مبادا زنان را فراموش کنند و یا مورد بی مهری قرار دهند. به همین دلیل مده‌آ نمونه یک زن واقعی با یک عشق حقیقی است که قربانی می‌شود؛ قربانی خودخواهی‌های مردانه، قربانی خودخواهی‌های جامعه و روزگار. مده‌آ قربانی می‌شود تا زن‌ها به حق خود برسند. قربانی می‌شود تا بزرگی و عظمت عشق به معنای حقیقی کلمه در روابط اجتماعی درست جا بیفتد. در «مده‌آ» عشق محور همه چیز است، اما خیلی‌ها آن را نمی‌بینند و مده‌آ را یک زن هوسباز، خودخواه، خشن و جنایتکار می‌دانند. اما من او را این طور نمی‌بینم و معتقدم همان طور که در ادبیات خودمان حلاج به خاطر عشق بردار می‌شود مده‌آ هم قربانی عشق است. در واقع اعمال و رفتار‌های خشن او زمانی اتفاق می‌افتد که عشقش آسیب می‌بیند به همین دلیل خواستم با اجرای این تراژدی بزرگ نگاه دوباره‌ای به «مده‌آ» داشته باشم و از این زاویه او را ببینم.

وی در پایان درباره چالش‌های اجرای آثار کلاسیک بیان کرد: اجرای چنین متونی واقعا سخت و طاقت فرساست، اما کار‌های کلاسیک از دو جهت برای من اهمیت دارند یکی از جهت اجرا و پرداختن به اسطوره‌هایی که هر کدام از آنها بخشی از تاریخ انسان‌ها هستند و بازنمایی و زنده کردن آنها بر صحنه برای خود من و تماشاگر جذاب و لذت بخش است. دوم اینکه این آثار برای ما یک یا چند حرف مهم دارند. به عنوان نمونه ادیپ در نمایشنامه «ادیپ شهریار» که پیش از این به صحنه بردم یک شخصیت چند لایه و نماد یک انسان یابنده است. او به دنبال حقیقت همه هستی خودش را از دست می‌دهد پس به ما می‌گوید که حقیقت خیلی اهمیت دارد و حتی از وجود انسان هم مهم‌تر است یا مده‌آ به همه زن‌ها و مرد‌ها درس عشق و وفاداری به عشق می‌دهد.

نمایش «مده‌آ» با بازی و کارگردانی مهتاب عسگری و تهیه کنندگی هومن برق نورد تا ۲ آذر ساعت ۱۸:۴۵ در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.