برنزه کردن منجر به سرطان میشود؟

به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز،دکتر مجید جعفری نژاد افزود: افزایش میزان بروز سرطان‌های پوست در دهه‌های گذشته به شدت با مواجهه شغلی و تفریحی فرا بنفش مرتبط است و با وجود اینکه فعالیت‌های خارج از منزل فواید جسمی و روانی زیادی دارد، اما این فواید باید با حفاظت از پوست در برابر اثرات نامطلوب اشعه فرا بنفش، متعادل شوند.

وی با بیان اینکه هرچه میزان اشعه فرا بنفش بیشتر باشد، زمان کمتری برای آسیب رساندن موردنیاز است و احتمال آسیب به پوست و چشم بیشتر می‌شود، اظهار کرد: قوی‌ترین تشعشعات فرا بنفش خورشید دو ساعت قبل تا دو ساعت پس از ظهر خورشیدی است و افراد بایستی فعالیت‌های خود در فضای باز و خارج از منزل را به گونه‌ای برنامه ریزی کنند که کمترین مواجهه با این اشعه را در این ساعات، به ویژه در طی ماه‌های بهار و تابستان، داشته باشند.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با توصیه به استفاده هوشمندانه از سایه گفت: مکان‌های سایه دار از قبیل درختان، چتر‌ها یا سایبان ها، حفاظت کامل در برابر اشعه فرا بنفش را تأمین نمی‌کنند و برای محافظت در برابر پرتو‌های پراکنده و بازتابش‌ها (انعکاس ها) به ویژه در مکان‌های برفی یا مناطقی با سطوح روشن مانند سطوح آب، سواحل شنی، یا ساختمان‌های سفید لازم است وسایل حفاظتی بپوشید.

عینک آفتابی و اشعه فرا بنفش

دکتر جعفری نژاد تصریح کرد: بهترین حفاظت در برابر این اشعه در خارج از منزل، با استفاده از لباس حاصل می‌شود و یک کلاه با لبه پهن چشمها، گوشها، صورت و پشت گردن را در برابرفرا بنفش حفاظت میکند و عینک آفتابی، آسیب‌های چشمی ناشی از مواجهه با خورشید را تا حد زیادی کاهش میدهد.

وی با تاکید براینکه عیناً مانند پوست، مواجهه با فرا بنفش برای چشم در طول عمر تجمعی است و می‌تواند سبب آسیب غیرقابل برگشت شود، گفت: عینک آفتابی در شرایط نور درخشان با کاهش خیره کنندگی، احساس راحتی ۱۲ برابری را برای چشم ایجاد می‌کند و اکثر عینک‌های آفتابی موجود در بازار درصد زیادی از اشعه فرا بنفش را فیلتر می‌کنند و شما می‌توانید عینک آفتابی مناسب را از روی علامت UV۴۰۰ تشخیص دهید.

کرم ضد آفتاب و اشعه فرا بنفش

دکتر جعفری نژاد افزود: برای نواحی پوستی که نمی‌توانید با لباس بپوشانید، از کرم‌های ضد آفتاب با حداقل ۳۰ SPF استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار به ویژه پس از تعریق، شنا، بازی یا ورزش در خارج از منزل آنرا تکرار کنید؛ البته کرم‌های ضد آفتاب نباید برای طولانی کردن مدت زمان ماندن شما در زیر نور خورشید استفاده شوند، زیرا کرم‌های ضد افتاب با این که می‌توانند شروع آفتاب سوختگی را به تأخیر بیندازند، اما نمی‌توانند به طور کامل اشعه فرا بنفشرا مسدود کنند و باید در ترکیب با سایر روش‌ها از قبیل دوری از خورشید و پوشیدن لباس استفاده شوند.

وی با اشاره به اینکه فیلتر‌های فیزیکی کرم‌های ضد آفتاب، تشعشعات فرا بنفش را بازتابش یا پراکنده می‌کنند و فیلتر‌های شیمیایی از طریق جذب اشعه فرا بنفش عمل می‌کنند ادامه داد: برای دستیابی به حفاظت خوب، باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن، کرم ضد آفتاب را به صورت ضخیم و یکنواخت روی تمام قسمت‌های بدن که در معرض خورشید است، مالید و به قسمت‌هایی از قبیل گوش ها، بینی، پیشانی و گردن که بیشتر در معرض مواجهه خورشید هستند، توجه ویژه‌ای داشت.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه در مناطق گرمسیری و نزدیک به خط استوا، بسته به نوع پوست افراد ممکن است حفاظت در برابر اشعه فرا بنفش در تمام طول سال ضرورت داشته باشد تاکید کرد: هنگامی که در تعطیلات و مکان‌های آفتابی هستید، مخصوصاً برای افرادی که پوست روشن دارند، مواجهه متناوب یک عامل خطر جدی برای سرطان پوست است بنابراین مهم است که افراد از حساسیت فرا بنفش خود آگاه بوده و از خود در برابر آن حفاظت کنند.

دکتر جعفری نژاد گفت: سطوح بازتابنده، اشعه فرا بنفش را بازتابش می‌کنند به عنوان مثال، برف می‌تواند ۹۰ درصد از اشعه فرا بنفش را بازتابش کند، در حالی که نمای سفید حدود ۲۰ درصد از اشعه فرا بنفش را منعکس می‌کند لذا در زمان اسکی، انجام ورزش‌های آبی و ماندن طولانی در ساحلی با رنگ روشن از خود در بربر اشعه فرا بنفش مراقبت کنند.

لباس و اشعه فرا بنفش

وی گفت: لباس بهترین مانع را در برابر خورشید ایجاد می‌کند. لباس همراه با کلاه لبه پهن، کفش و عینک آفتابی از ملزومات حفاظت در برابر آفتاب تابستانی هستند و بهترین حفاظت در برابر خورشید از طریق در سایه ماندن و پوشیدن لباس به دست می‌آید.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: عوامل متعددی از قبیل طرح لباس، ساختار پارچه، نحوه یا نخ بافت، اندازه منافذ، ضخامت الیاف، رنگ، مرطوب یا خشک بودن پوشاک و ترکیب مواد اثربخشی پارچه‌ها را در حفاظت در برابر اشعه فرا بنفش تعیین می‌کند به طوری که از پارچه‌های کیپ بافته شده فرا بنفش کمتری عبور می‌کند و رنگ‌های تیره‌تر معمولا اشعه فرا بنفش بیشتری را مسدود می‌کنند، در حالی که پوشاک‌هایی که بیش از حد کش داده شده، خیس یا فرسوده شده اند، ممکن است برخی از خواص حفاظت در برابر فرا بنفش خود را از دست بدهند.

دکتر جعفری نژاد با بیان اینکه الیاف مصنوعی لیکرآ و پلی استر به ویژه هنگامی که پوشاک خیس است حفاظت بهتری نسبت به پنبه دارند، ادامه داد: برخی از پارچه‌ها برچسب UPF دارند که هر چه مقدار UPF بیشتر باشد، اشعه فرا بنفش کمتری به پوست می‌رسد و حفاظت بهتری در برابر آفتاب سوختگی و سایر اثرات مضر خواهد داشت. به عنوان مثال، یک پارچه با ۵۰ UPF، ۹۸ درصد از تشعشعات خورشید را مسدود می‌کند و اجازه می‌دهد تا دو درصد به پارچه نفوذ کند. چنین پارچه‌هایی ممکن است برای کسانی که در مکان‌ها یا مشاغلی که در فضای باز کار می‌کنند، مفید باشد.

کودکان و اشعه فرا بنفش

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: کودکان نسبت به بزرگسالان در برابر اشعه فرا بنفش حساس‌تر هستند و بنابراین نیاز به حفاظت ویژه دارند و خود کودکان معمولا از اثرات مضر فرا بنفش آگاه نیستند لذا این وظیفه والدین است که از کودک خود در برابر آسیب‌های کوتاه مدت و بلند مدت حفاظت کنند.

دکتر جعفری نژاد گفت: آفتاب سوختگی در هر سنی، و به طور ویژه در دوران کودکی، خطر ابتال به مالنوما، جدی‌ترین سرطان پوست را افزایش می‌دهد. همچنین، کودکان زمان بیشتری برای ابتلا به بیماری‌هایی با دوره کمون طولانی از قبیل سرطان، از دست دادن سال‌های بیشتری از عمر و تحمل رنج بیشتر به دلیل اختلال در سلامتی را دارند.

وی تاکید کرد: همیشه کودکان کمتر از ۱۲ ماه را در سایه نگه دارید و هرگز اجازه ندهید نوزادان یا کودکان خردسال زیر نور مستقیم خورشید بخوابند وکودکان خود را به بازی در سایه تشویق کنید علاوه بر این اطمینان حاصل کنید که کودکان شما هنگام بیرون رفتن از منزل لباس‌های حفاظتی شامل کلاه و عینک آفتابی می‌پوشند و از کرم و لوسیون ضد آفتاب با حفاظت بالا به ویژه در نواحی صورت، گردن، شانه ها، پشت، زانو‌ها و بالای پا‌ها استفاده می‌کنند.

برنزه کردن و اشعه فرا بنفش

دکتر جعفری نژاد با اشاره به اثرات مضر اشعه فرا بنفش بر روی پوست، چشم و سیستم ایمنی اظهار داشت: در برخی فرهنگ ها، برنزه شدن ممکن است از نظر زیبایی مطلوب باشد و خود را به عنوان نمادی از جذابیت و تندرستی مطرح کرده باشد، در صورتی که هیچ جنبه سلامتی در مورد برنزه شدن وجود ندارد بلکه برنزه شدن ناشی از مقاومت پوست برای جلوگیری از آسیب بیشتر است.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه دستگاه‌های برنزه کننده میزان زیادی از اشعه فرا بنفش را ساطع می‌کنند، ارتباط روشنی بین استفاده از دستگاه برنزه کننده و سرطان پوست وجود دارد و اثرات مضر دستگاه برنزه کننده پوست سنگین‌تر از اثرات مفید استفاده از آن، از قبیل تولید ویتامین D می‌باشد بنابراین بهتر است از برنزه کننده‌ها به طور کامل اجتناب شود.