صداقت اولین شرط کار خبر است

به گزارش مجله خبری نگار،حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمجتبی حسینی یمین چهارشنبه ۱۷ مردادماه در کارگاه «اخلاق خبرنگاری» که به همت خبرگزاری برگزار شد، اظهار کرد: اگر در رسانه‌ای که فعالیت داریم خبر، نکته و موضوعی را تهیه و منتشر کنیم که به آن اعتقادی نداشته باشیم، مرتکب دروغ شده‌ایم.

وی تأکید کرد: اولین شرط کار خبر صادق بودن است، گاهی یک اداره یا مدیرکل خبری یا آماری را می‌دهد که خبرنگار می‌داند دروغ است، در اینجا وظیفه خبرنگار این است که آن را منتشر نکند.

وی با بیان اینکه در حرفه خبرنگاری ممکن است بعضی از مواقع درگیر برخی از گناهان شد، تصریح کرد: از جمله گناهانی که در خبرنگاری با آن مواجه می‌شویم دروغ است.

حسینی‌یمین با اشاره به اینکه دروغ گفته‌ای است که خلاف حقیقت باشد، ادامه داد: دروغ معنای دیگری هم دارد که در آیه اول سوره منافقون اشاره شده است: «إِذَا جَاءَکَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّه وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ؛ چون منافقان نزد تو آیند، می‌گویند: گواهی می‌دهیم که تو بی‌تردید فرستاده خدایی و خدا می‌داند که تو بی‌تردید فرستاده اویی، و خدا گواهی می‌دهد که یقیناً منافقان دروغگویند»

وی ادامه داد: خداوند در مورد شهادت دادن منافقان در این آیه می‌فرماید که دروغ می‌گویند هر چند آنها گفتند که شهادت می‌دهند حضرت محمد (ص) فرستاده و رسول خداست و اصل این گفته راست است، اما، چون بر خلاف اعتقاد منافقان بود خداوند این کلام و شهادت دادن را دروغ می‌داند، پس معنای دیگر دروغ گفته‌ای است که بر خلاف عقیده باشد.

حسینی یمین با تأکید براینکه گناهان از نظر حقوقی به دو دسته تقسیم می‌شوند جرایم مطلق یا مقید، در جرایم مقید نتیجه مهم است و در واقع عمل باید منجر به نتیجه شده باشد تا جرم محسوب شود، اما جرایم مطلق مقید به نتیجه نیست، خاطرنشان کرد: دروغ از جمله جرایم مطلق است یعنی نتیجه آن اهمیتی ندارد صرف خود این عمل جرم و گناه است، ما نمی‌توانیم بگوییم، چون این دروغ تأثیر و یا آسیبی برای کسی نداشته پس دروغ یا گناه محسوب نمی‌شود، البته میزان گناه انواع دروغ مختلف است، دروغی که اثر و تخریب زیادی دارد به نسبت دروغی که نتیجه و اثری نداشته گناه و عقوبت کمتری دارد.

این مدرس دانشگاه افزود: در تفکر ماکیاولیستی بیان می‌شود حاکم برای رسیدن به هدف مقدس از هر وسیله‌ای می‌تواند استفاده کند، اما در اسلام ما برای رسیدن به هدف حق نداریم از وسیله‌ای نامقدس استفاده کنیم. امام صادق (ع) فرمودند: «از کذب مفترع بپرهیزید» یعنی مطلبی را از کسی نقل کنیم که او هم از کسی شنیده و این مطلب را بدون واسطه از منبع اول نقل کنیم بدون اینکه نامی از واسطه بیاوریم هم جزو موارد دروغ است. این نکته را در پایان‌نامه نوشتن و مقاله‌نویسی باید رعایت کرد که مصداق دروغ نشود. به‌طور مثال ما به‎عنوان خبرنگار خبری را تهیه کرده‌ایم که در قالب نشست نبوده است، اما آن را به‌عنوان یک نشست منتشر می‌کنیم این مورد هم از مصادیق دروغ محسوب می‌شود. در مشاغلی که قرار می‌گیریم سعی کنیم دروغ نگوییم همه ما همان انسانی باشیم که هستیم و صداقت داشته باشیم.

حسینی یمین اظهار کرد: گاهی دروغ اشاعه پیدا می‌کند و به آن شایعه می‌گویند یعنی دروغی که آن را نشر داده‌ایم در این صورت هر بازدید آن خبر یا پست یک دروغ محسوب می‌شود. البته دروغ در مشاغل و حرفه‌های دیگر هم به فراخور دیده می‌شود، به‌طور مثال اگر تعمیرکاری نمی‌تواند وسیله‌ای را تعمیر کند خوب است صادقانه بگوید نمی‌توانم.

وی با اشاره بر راهکار آلوده نشدن به دروغ در حرفه خبرنگاری، گفت: راهکار آلوده نشدن به گناه در کار حرفه‌ای در مرحله اول مسئله شناختی است، در این زمینه کتاب «معراج‌السعادة» و «گناهان کبیره» فصل دروغ پیشنهاد می‌شود، خواندن این کتاب‌ها موجب می‌شود در دروغ گفتن تردید کنیم.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: یک روش عمومی برای ترک هر گناهی وجود دارد، اگر می‌خواهیم دروغ را کنار بگذاریم لازم است چهار امر را انجام دهیم؛ مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه، به این صورت که برای خود شرط بگذاریم در صورت ارتکاب به گناه جریمه نقدی پراخت کنیم.