پرندگان مهاجر پراهمیت در اکوسیستم؛ بی‌ارزش بین مردم

به گزارش مجله خبری نگار، از سال ۲۰۰۶ هر ساله دومین شنبه ماه می‌به نام روز جهانی پرندگان مهاجر شناخته می‌شود.

برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر به منظور آگاه کردن مردم به درک اهمیت حضور پرندگان در محیط‌های طبیعی و ترغیب جوامع محلی به مشارکت فعال در شناخت و حفاظت از پرندگان مهاجر می‌باشد.

پرندگان در شهرها، پارک‌ها و حیات خلوت‌ها، جنگل‌ها، کوه‌ها، تالا‌ب‌ها و در خط ساحلی دریا‌ها و دریاچه‌ها دیده می‌شوند. آن‌ها تمام این زیستگاه‌ها را به هم پیوند می‌دهند، نکته اینکه؛ ارتباط ما با سیاره‌ی زمین، محیط زیست، حیات وحش و یکدیگر را به ما یادآور می‌شوند و با مهاجرت‌های فصلی خود چرخه‌های طبیعی را گوشزد می‌کنند.

پرندگان مهاجر عامل حیاتی برای عملکرد اکوسیستم‌ها هستند و زندگی روی زمین را از طریق پراکندن دانه‌ها، گرده‌افشانی، کنترل آفات و دیگر موارد اکولوژیک پایدار می‌سازند. پزندگان فواید اقتصادی زیادی از جمله گردشگری، تحقیق و آموزش و فعالیت سرگرم‌کننده را فراهم می‌آورند.

آن‌ها از طریق شبکه‌ی مکان‌ها، سفر می‌کنند و مهم است مسیر مهاجرت پرندگان بدون مانع باشد بنابراین کشور‌های که در مسیر مهاجرت پرندگان هستند، لازم است اقدامات حفاظتی برای برطرف کردن تهدید‌ها انجام دهند و از پرندگان در طول مسیر سفرشان حمایت کنند.

امید نوراللهی پرنده شناس گفت: پرندگان مهاجرت می‌‏کنند تا از مناطقی که منابع غذا و امنیت کمی دارند به مکانی بهتر منتقل شوند. پرندگانی که در نیمکره شمالی لانه می‌سازند، در فصل بهار برای دسترسی به جمعیت حشرات، گیاهان جوانه زده و مکان‏‌هایی برای لانه ‏سازی به سمت شمال مهاجرت می‌‏کنند با نزدیک شدن به فصل زمستان این پرندگان برای دسترسی به منابع غذایی و فرار از سرما به سمت جنوب مهاجرت می‌‏کنند.

وی ادامه داد: در کشور ما هم در فصل پاییز و زمستان از دیگر نقاط چهان مخصوصاً عرض‌های جغرافیایی بالاتر پرندگان به سمت ایران می‌آیند، ولی متاسفانه چند سالی هست که در کشور از این پرندگان استقبال خوبی نمی‌شود و بسیاری از این پرندگان شکار شده یا به دام می‌افتند.

این پرنده شناس افزود: شکار و دام گذاشتن برای این پرندگان کار درستی نیست چرا که در دراز مدت باعث می‌شود که آن‌ها مسیر مهاجرت خود را عوض کرده و دیگر ایران در این مسیر قرار نداشته باشد.

غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به روز جهانی پرندگان مهاجر گفت: ایران در مسیر کریدور‌های مهاجرتی حائز اهمیت جهانی قرار دارد و از مقاصد زمستان‌گذرانی پرندگان آبزی و کنار آبزی از عرض‌های شمالی است، با وزش نخستین باد‌های پاییزی در مناطق شمالی روسیه و سیبری، مهاجرت پرندگان شروع می‌شود، زمان مهاجرت پرندگان متفاوت است و گونه‌ها و گروه‌های مختلف بسته به ویژگی‌های زیستی خود در زمان مناسب این جابجایی را آغاز می‌کنند.

وی اظهار داشت: بخش عمده تنوع پرندگان مهاجر به ایران به گونه‌های آبزی و کنار آبزی اختصاص دارد، این پرندگان از خانواده غواص‌ها، کشیم‌ها، کبوتر‌های دریایی، پلیکان‌ها، باکلان‌ها، حواصیل‌ها و اگرت‌ها، لک لک‌ها، اکراس‌ها، فلامینگوها، درناها، چنگر و طاووسک و یلوه‌ها، مرغابی‌ها شامل قوها، غازها، اردک‌ها، و گونه‌های کنار آبزی همچون سلیم‌ها، آبچلیک‌ها، گیلانشاه‌ها، کاکایی‌ها و پرستو‌های دریایی هستند.

ابدالی تصریح کرد: پرندگان آبزی و کنار آبزی به صورت هماهنگ و همزمان در میانه فصل زمستان گذرانی خود، در ماه ژانویه میلادی مورد سرشماری و برآورد جمعیت قرار می‌گیرند، این همزمانی و هماهنگی به تحلیلگران و کارشناسان مؤسسات بین‌المللی کمک می‌کند تا برآوردی از اندازه جمعیت در سطح منطقه‌ای و جهانی داشته باشند.

وی اضافه کرد: از میان حدود ۵۶۰ گونه پرنده فهرست شده در فون جانوری ایران، ۶۲ گونه در لیست گونه‌های در معرض تهدید قرار می‌گیرند که از میان این تعداد، ۳۵ گونه آبزی و کنار آبزی شمرده می‌شوند، ۳۵ گونه پرنده مهاجر به ایران هم در فهرست گونه‌های در معرض تهدید قرار دارند.