به گزارش مجله خبری نگار، شاید برای بسیاری از ما تصور این باشد که ترک تحصیل یا بازماندن از تحصیل یا هرچه نامش را بگذاریم، اما معنایش «مدرسه نرفتن» باشد، برای دوران قدیم و دهههای قبل بوده و در این زمانه که احتمالا تحصیل ارزش بیشتری یافته، کسی ترک تحصیل نمیکند یا آن قدر کم است که به چشم نمیآید. اما این تصور و برداشت ذهنی، نه تنها درست نیست بلکه به واقعیت هم شباهت ندارد. برای این ادعا، کافی است به دادههای مرکز آمار ایران درباره همین سال تحصیلی مراجعه کنیم که عدد و رقمهای عجیبی را پیش روی مان قرار میدهد؛ چراکه احتمالا کمتر کسی احتمالا میتوانست تصور کند که در همین سال تحصیلی حدود یک میلیون دانش آموز از تحصیل بازمانده اند. مرکز آمار ایران میگوید، در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به طور مشخص ۹۲۹ هزار و ۷۹۸ نفر از تحصیل در مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم بازماندهاند. طبق اعلام آموزش و پرورش در این سال تحصیلی، ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در مدارس کشور مشغول تحصیل اند.
بررسی آمار مرکز آمار ایران از سال ۱۳۹۵ تا امروز نشان میدهد، تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل در یک فرایند سینوسی و روبه افزایش قرار دارد و در برخی سالها کم و سالهایی نیز افزایش داشته است. به طور مشخص برخی عددها در جداول مرکز آمار ایران بیشتر جلب توجه میکند از جمله در دوره متوسطه دوم که از سال ۱۳۹۷ به بعد، همواره تعداد بازماندگان از تحصیل بیشتر از ۵۰۰ هزار نفر بوده است.
به طور قطع، تغییر شامل افزایش و کم شدن آمار در سالهای مختلف در نوع خود جای تحلیل و بررسی دارد، اما به طور مشخص، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تعداد ۱۸ هزار و ۵۲۶ نفر نسبت به سال تحصیلی قبل، بیشتر ترک تحصیل کرده اند.
باید این را به تاسف گفت که با وجود تمام تلاشهایی که در جهت بازگشت دانشآموزان به تحصیل صورت میگیرد، اما بر اساس بررسیهای سال قبل مرکز پژوهشهای مجلس، فقط ۵ درصد به مدرسه باز میگردند. در گزارش سال قبل مرکز پژوهشهای مجلس آمده که از سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۵ تا سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ تنها ۱۷۸ هزار و ۲۳۸ دانشآموز به چرخه تحصیل برگشتهاند که این آمار کمتر از ۵ درصد کل دانشآموزان بازمانده از تحصیل در این بازه زمانی است.
و باز به غصه باید اعلام کرد که سیاستهای اتخاذ شده در جهت کاهش آمار ترک تحصیلی ها، دست کم در ۸ سال گذشته چندان کارساز نبوده است، همانطور که این مرکز در نتایج بررسیهای خود مینویسد: «آمار بازماندگان از تحصیل همسـو با سیاستگذاریها و در جهت کاهش و در نهایت به صفر رسیدن نیست، بلکه این نرخ در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نسبت به سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ به میزان ۱۷.۱۵ درصد افزایش یافته است. بر اساس این آمار درواقع طی ۶ سال تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل بیشتر از ۱۷ درصد افزایش پیدا کردهاند.»
بررسیهای بازوی فکری و پژوهشی مجلس نشان میدهد، ۵ استان سیستان و بلوچستان، آذربایجانغربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ بیشترین فراوانی نسـبی بازماندگان از تحصیل را داشــتهاند که در همین پنج استان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نیز دارای بیشترین فراوانی نسبی هستند. از میان همه استانهای کشور، استان سیستان و بلوچستان در دو شاخص بازماندگی از تحصیـل و ترک تحصیل وضعیت بســیار نامناسبتری دارد بهنحوی که در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تعداد ۱۴۵ هزارو ۳۴۰ نفر معادل بیش از ۱۸.۲ درصد از جمعیت دانشآموزی این استان بازمانده از تحصیل هسـتند و در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بیش از ۴ درصد از جمعیـت دانشآموزی آن استان ترک تحصیل کردهاند.»
بی شک، یافتن پاسخ این که ترک تحصیل دانش آموزان در چه بستر و شرایطی رخ میدهد، سخت و پیچیده نیست. همانطور که همه میدانی، درد معیشت و فقر مهمترین عوامل ترک تحصیل به شمار میآید، چنانکه مرکز پژوهشها در گزارش خود تصریح میکند: خانوارهایی که در دهکهای پایین، فاقد بیمه، فقیر، فاقد درآمد ثابت و... هستند بیشتر در معرض بازماندگی ازتحصیل قرار دارند. بهطور کلی میتوان گفت که بازماندگی از تحصیل با وضعیت رفاه خانوارکاملا مرتبط است.
منبع: خراسان