حضور روسیه در کودتای نیجر چقدر است؟

به گزارش مجله خبری نگار، "امیر بهرام عرب احمدی" استاد دانشگاه در گفتگو با ایسنا در ارتباط با تحولات انجام شده در نیجر با اشاره به سابقه کودتا در این کشور طی سال‌های گذشته اظهار کرد: از سال ۱۹۶۰ که کشور نیجر از استعمار فرانسه خارج شده، در این کشور شاهد وقوع چندین کودتا بوده‌ایم که برخی از این کودتا‌ها خشن و برخی دیگر آرام و صلح‌آمیز بوده است.

وی با بیان اینکه در همین چارچوب بروز کودتا در این کشور برای مردم نیجر امر عجیب و غریبی نیست، گفت: در جریان تحولات در غرب آفریقا از جمله نیجر باید به این موضوع توجه داشت که نقش فرانسه نقش مهمی است و این کشور همچنان تلاش می‌کند که جایگاه و نفوذ خود در این منطقه از آفریقا را حفظ کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه از دو سال قبل که فرانسه تصمیم گرفت بخشی از نیرو‌های نظامی خود را از کشورهایی، چون سنگال، ساحل عاج و مالی خارج کند، گفت: به واسطه کمرنگ شدن حضور نظامی فرانسه در این منطقه شاهد این بودیم که برخی از تحولات از سوی نظامیان این کشور‌ها صورت گرفته و آن‌ها تلاش کرده‌اند که از این فرصت برای انجام اقداماتی مانند کودتا استفاده کنند.

چهارشنبه هفته گذشته (۲۶ ژوئیه ۲۰۲۳) بخش‌هایی از گارد ریاست‌جمهوری نیجر با محاصره کاخ ریاست‌جمهوری در نیامی، پایتخت این کشور و مسدود کردن دفتر و اقامتگاه محمد بازوم، رئیس‌جمهوری منتخب نیجر، شورش و کودتای نظامی در این کشور آفریقایی را آغاز کردند. آن‌ها مرز‌های این کشور را بستند، مؤسسات دولتی را به حالت تعلیق در آوردند و ضمن اعلام تشکیل حکومت نظامی، منع آمد و شد اعلام کردند.

این پنجمین کودتای نظامی موفق است که از زمان استقلال این کشور از فرانسه در سال ۱۹۶۰ در این سرزمین کودتاخیز صورت گرفته است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه رئیس‌جمهور برکنار شده نیجر از نیرو‌های تحت فرمان فرانسه است، گفت: برخی از رهبران حوزه استعماری فرانسه در آفریقا چندان گوش به فرمان دولت فرانسه نیستند، ولی محمد بازوم از جمله رهبرانی است که در امر حکومتداری به طور کامل مطیع فرانسه است.

چند روز بعد از وقوع کودتا در نیجر، "یوگنی پریگوژین"رئیس گروه شبه‌نظامی واگنر با انتشار یک پیام صوتی در کانال‌های تلگرامی این گروه از وقوع کودتای نظامی در نیجر استقبال کرد. پریگوژین همچنین تاکید کرد که اعضای گروهش برای ایجاد نظم در نیجر آمادگی لازم را خواهند داشت. رئیس گروه واگنر کودتای نیجر را لحظه آزادی این کشور از دست استعمارگران غربی توصیف کرد.

همچنین روز یکشنبه ۸ مردادماه هزاران نفر از مردم شهر نیامی، پایتخت نیجر در حمایت از کودتا در این کشور با تجمع در برابر سفارت فرانسه علیه مواضع و سیاست‌های فرانسه شعار دادند و برخی از معترضان به ساختمان سفارت یورش بردند.

معترضان شعار‌های ضد فرانسوی سر داده و خواستار تعطیلی نمایندگی دیپلماتیک فرانسه شدند. تظاهرکنندگان همچنین تابلوی "سفارت فرانسه در نیجر" را برداشته و زیر پا گذاشتند و پرچم‌های روسیه و نیجر را جایگزین آن کردند.

عرب احمدی در ارتباط با برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر حمایت روسیه و گروه واگنر از وقوع کودتا در نیجر گفت: گروه واگنر به عنوان یک گروه کماندویی حرفه‌ای از چند سال پیش در برخی از کشور‌های آفریقایی مثل آفریقای مرکزی حضور داشتند و گزارش‌های تایید نشده از حضور آن‌ها در شاخ آفریقا و غرب آفریقا منتشر شده است.

وی با بیان اینکه در جریان کودتای اخیر در نیجریه تصاویری منتشر شد که مردم نیجر پرچم‌های روسیه را در دست داشتند و از فرانسه ابراز نفرت کردند، گفت: این ابراز نفرت بخاطر سابقه استعماری فرانسه در نیجر بوده است و به نظرم نیاز به گذر زمان دارد که مشخص شود که آیا روسیه پشت پرده این اتفاقات بوده است یا نه؟ گرچه من این موضوع را بعید می‌دانم.

این کارشناس آفریقا همچنین با اشاره به جلسه هفته گذشته رهبران برخی از کشور‌های آفریقایی با پوتین و مقامات روسیه گفت: به نظر می‌رسد که روسیه به دنبال این است که نقش خود را در آفریقا پررنگ کند، گرچه بعید به نظر می‌رسد. مسکو از نظر اقتصادی از چنین ظرفیتی برخوردار نیست و بیشتر در این سال‌ها شاهد فروش تسلیحات نظامی از سوی مسکو به این کشور‌ها بوده‌ایم. اقدامات روسیه در آفریقا بیشتر جنبه نمایشی دارد، ولی چین به دنبال این است که جایگاه دیرینه فرانسه در آفریقا را از آن خود کند.

عرب احمدی در پاسخ به این سوال نیز که آیا امکان دارد که فرانسه اقدام به دخالت نظامی در نیجر کند؟ گفت: چند سال پیش اتحادیه آفریقا رسما اعلام کرد که ما خودمان امنیت آفریقا را تامین می‌کنیم و مخالف دخالت‌های استعمارگران قدیمی در امور آفریقا هستیم.

وی با تاکید بر اینکه در همین چارچوب بعید است که فرانسه بخواهد دخالت نظامی در راستای حمایت از رئیس‌جمهور بازداشت شده نیجر در این کشور آفریقایی داشته باشد، افزود: با توجه به اخبار چند روز اخیر اتحادیه آفریقا خود مدیریت بحران در نیجر را در دست گرفته است.

وزیر خارجه فرانسه روز دوشنبه اتهامات درخصوص برنامه‌ریزی پاریس برای دخالت نظامی در نیجر را رد کرد و گفت: اشتباه است. "کاترین کولونا"، اما گفت بازگرداندن محمد بازوم به قدرت همچنان "امکان‌پذیر" است.

این استاد دانشگاه همچنین در بخش پایانی صحبت‌های خود ادامه داد: در سال‌های گذشته کودتا‌هایی که در آفریقا رخ می‌داد عمدتا خونین و خشن بود، ولی در مدت اخیر کودتاچیان تلاش کرده‌اند که اقدامات آن‌ها همراه با خشونت و خونریزی نباشد و به نوعی امر انتقال قدرت بدون خونریزی صورت بگیرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز دوشنبه در نشست هفتگی خود در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضع ایران در مورد تحولات اخیر در کشور آفریقایی نیجر و کودتای رخ داده در این کشور، گفت: ما با دقت تحولات مربوط به این کشور را دنبال می‌کنیم. تاکید ما بر اهتمام به حاکمیت قانون در این کشور است. ما خواهان آرامش، صلح و ثبات در این کشور آفریقایی هستیم و راه حل مشکلات را انجام گفتگو بین طرف‌های داخلی می‌دانیم. امیدواریم که روند تحولات در این کشور به سمت آرامش و ثبات برود و آنچه که مد نظر مردم آن است، محقق شود.