توانایی شگفت‌انگیز بعد از یک حادثه!

به گزارش مجله خبری نگار، ضربه‌خوردن به سر، گزیده‌شدن توسط مار، ابتلا به یک بیماری یا...، گاهی باعث می‌شود که توانایی‌هایی خارق‌العاده در انسان ایجاد شود. در جدیدترین مورد، یک شهروند آمریکایی پس از تشخیص ابتلا به سرطان پروستات به‌شکلی غیرقابل‌کنترل لهجه ایرلندی پیدا کرده است. این مرد میان‌سال تاکنون به ایرلند سفر نکرده و به همین دلیل دانشمندان بروز سندروم نادر لهجه خارجی را در او محتمل می‌دانند. محققان درباره مورد عجیب او می‌گویند: «با توجه به دانسته‌های ما، این اولین مورد از سندروم لهجه خارجی در یک بیمار مبتلا به سرطان پروستات و سومین مورد این سندروم در یک نمونه بیماری بدخیم است.» اگرچه این مرد در خانواده نزدیک خود هیچ خویشاوند مستقیمی از اهالی ایرلند نداشت، اما ظاهراً در دهه سوم عمر خود در انگلیس زندگی کرده و دارای دوستان و اقوام دوری از ایرلند بوده است. دلیل علمی این اتفاق چیست و ماجرای افراد دیگری که با چنین موضوعی مواجه شدند، چه بوده است؟

ابتلا به سندروم «نبوغ اکتسابی»

گفته می‌شود چنین افرادی به‌نوعی خاص از یک بیماری به نام سندروم «ساوانت» یا سندروم «نبوغ اکتسابی» مبتلا شده‌اند. در این بیماری معمولا فرد بعد از یک تصادف شدید و ضربه مغزی یا صدمه به ناحیه سر و گاهی رفتن به کما یا ابتلا به یک بیماری صعب‌العلاج و... ناگهان توانایی خاصی را کسب می‌کند که تا قبل از آن چیزی درباره‌اش نمی‌دانسته یا دانش خیلی محدودی درباره آن داشته است. در بعضی موارد افراد بعد از ابتلا به این سندروم، توانایی عجیبی در حوزه‌های مختلف مثل هنر‌های تجسمی، حافظه، ریاضیات و علم موسیقی کسب می‌کنند. نکته قابل توجه این است که احتمال ابتلا به این سندروم بعد از یک حادثه در آقایان بیشتر از خانم‌هاست.

این سندروم توجیه علمی دارد؟

«فائزه مرادی»، دکترای علوم اعصاب گرایش مغز و شناخت در همین باره می‌گوید: «سندروم ساوانت توجیه علمی مشخصی ندارد و بیشتر زمینه ارثی و ژنتیکی دارد. مغز این افراد قابلیت یک توانایی خاص را دارد و با یک حادثه این استعداد شکوفا می‌شود. خیلی از آدم‌هایی که اطراف ما هستند ممکن است از لحاظ ژنتیکی این قابلیت را داشته باشند، اما به دلیل در دسترس نبودن عوامل محیطی نتوانند از حداکثر ظرفیت مغزشان استفاده کنند. در مواردی که افراد بعد از ضربه به سر دچار این سندروم می‌شوند با توجه به این‌که ضربه به کدام قسمت سر وارد و چه انتقال‌دهنده‌ای آزاد می‌شود، توانایی که در فرد ظاهر می‌شود هم متفاوت است.

موضوع مهم دیگر درباره سندروم ساوانت این است که ویژگی‌های این افراد را در مبتلایان به اوتیسم هم می‌بینیم به‌همین دلیل تشخیص قطعی در این زمینه وجود ندارد. البته نمی‌توان گفت همه کسانی که اوتیسم دارند، مبتلا به سندروم ساوانت هم هستند». با این حال موارد بسیار زیادی در جهان گزارش‌شده مبنی بر این‌که فردی هیچ آموزش و استعدادی در زمینه خاصی نداشته و بعد از یک حادثه مهارت زیادی در آن زمینه کسب کرده است. در ادامه به چند مورد اشاره می‌شود.

صحبت‌کردن به‌زبان اسپانیایی به‌جای زبان مادری

در سال ۲۰۱۶، «روبن سمو» پسر ۱۶ ساله انگلیسی زبان، بعد از ضربه شدید به سرش قادر به صحبت کردن به زبان اسپانیایی شد. این در حالی است که او فقط اصول اولیه زبان اسپانیایی را در گذشته یاد گرفته بود. این اتفاق زمانی رخ داد که این پسر نوجوان در بازی فوتبال دچار ضربه مغزی شد و در بیمارستان شروع به صحبت کردن به زبان اسپانیایی کرد و توانایی حرف زدن به زبان انگلیسی یعنی زبان مادری خود را تا حد زیادی از دست داد.

ناتوان در خواندن، اما مجسمه‌ساز حرفه‌ای

«آلونزو کلمونز» در کودکی در حمام به زمین می‌خورد و دچار ضربه مغزی می‌شود و این حادثه باعث می‌شود که او نتواند خواندن و نوشتن را بیاموزد و با آی‌کیوی ۴۰ جزو کودکان با مشکلات یادگیری قرار بگیرد. دقیقا زمانی که وی با مشکلات یادگیری درگیر بود، به‌طرز شگفت آوری نشان داد که در مجسمه‌سازی مهارت عجیبی پیدا کرده است و با هر چیزی که در دسترس دارد قادر به درست کردن مجسمه‌های بسیار پیچیده از حیوانات است. حتی گاهی مجسمه حیواناتی را می‌ساخت که در حد چند دقیقه آن‌ها را دیده بود.

نابغه موسیقی‌شدن در استخر

مردی ۴۰ ساله به نام «درک آماتو» در سال ۲۰۰۶ در پرش از سکوی داو به لبه استخر خورد و این اتفاق او را به یک نابغه موسیقی تبدیل کرد. این مرد که تا قبل از این حادثه شغل خاص و خانه معینی نداشت، بعد از حادثه بدون هیچ آموزشی در زمینه موسیقی، توانست هشت ساز مختلف را بنوازد و به یک نابغه موسیقی تبدیل شود. اولین نشانه از نبوغ موسیقی او زمانی اتفاق افتاد که در خانه دوستش بدون اراده به سمت پیانو کشیده شد و بعد از نشستن در مقابل پیانو شروع به نواختن کرد. این مرد بدون هیچ دانشی در زمینه نت‌خوانی، پیانو می‌نوازد و می‌گوید دکمه‌های سیاه و سفید پیانو را در مغزم می‌بینم و این کار باعث می‌شود انگشتانم خود به خود روی دکمه‌های پیانو حرکت کنند. پزشکان با بررسی پرونده پزشکی این فرد متوجه اختلالاتی در مغز او شدند که روی بخش علایق و سلیقه‌های او تاثیر گذاشته بود، اما این‌که چگونه این فرد حالا تبدیل به یک نابغه موسیقی شده است، هنوز در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

منبع: خراسان