به گزارش مجله خبری نگار، زنان نیمی از جمعیت جامعه و همه جوامع جهانی را تشکیل میدهند و از قربانیان بسیاری از آسیبها و انحرافات اجتماعی هستند. در این میان نمیتوان گفت اعتیاد اولین و عمدهترین آسیب است، اما یکی از مهمترین آنهاست. هرجا که پای اعتیاد باز میشود، در صف نخستین آسیب هایش زنان قرار دارند؛ چراکه بیشترین آسیبها از اعتیاد پدر، همسر، برادر و فرزند به آنها وارد میشود. بهتازگی معاون امور زنانوخانواده رئیسجمهور گفته است: «متاسفانه بخشی از اعتیاد در حال زنانه شدن است و در بخش زنان گسترش مییابد و سن اعتیاد را پایین میآورد و اینها زنگهای خطری است که هشدار میدهد هزینه و برنامه بیشتری را برای خانوادهها داشته باشیم.» (منبع خبر: ایسنا). در ادامه از علتها و آسیبهای اعتیاد در زنان گفتیم.
با توجه به اینکه مصرف مواد در زنان نامتعارفتر و نابهنجارتر از مردان تلقی میشود، خانمهای معتاد معمولا از مراجعه به مراکز درمانی معتادان اکراه بیشتری دارند و به همین دلیل اغلب شیوع اعتیاد در زنان کمتر از میزان واقعی تخمین زده میشود. تحقیقات نشان میدهد که اگرچه بروز مصرف مواد در سالهای اخیر در هر دو جنس افزایش داشته، ولی سرعت افزایش اعتیاد در زنان به طور معناداری بیشتر از مردان بوده است. آمارها همچنین حاکی از کاهش سن اعتیاد در بانوان و گرایش آنان به مواد مخدر و روانگردان (صنعتی) است که این وضعیت، تهدید بزرگی برای خانواده و جامعه به شمار میرود.
آسیبهای اعتیاد دیگر بر هیچ فردی پوشیده نیست و همه ما از آسیبهای جسمی و روانی که سلامت فرد را به خطر میاندازد تا زیانهای اقتصادی و آسیبهای متعدد اجتماعی آن آگاه هستیم، ولی این آسیبها در زنان بسیار شدیدتر از مردان است و با توجه به نقش زنان در خانواده، امنترین کانون زندگی که به یقین خانواده است با آسیب مواجه میشود و بر کل خانواده و حتی نسلهای بعد هم تاثیر مخربی دارد.
بهطور کلی علل بروز اعتیاد در مردان و زنان شامل مسائل فردی، اجتماعی و فرهنگی مختلفی همچون زمینه خانوادگی اعتیاد، ارتباط با همسالان معتاد، فشار و استرسهای زندگی، فقر، دوران کودکی پرتنش، کنجکاوی، هیجانخواهی و ... میشود، ولی برخی عوامل در بروز اعتیاد در زنان نقش پرنگتری دارد. برای مثال، یکی از مهمترین عوامل گرایش زنان به اعتیاد، روابط نزدیک این افراد با معتادان است؛ به عبارت دیگر زمینه خانوادگی دارد. برخی از دختران و زنان هم به علت روحیه ساختارشکنانه و علاقه به نقض قانون و عرف، به اعتیاد روی میآورند.
به همین دلیل نمایش جسارتهای مردانه و رهایی از نقش جنسیتی یکی از عوامل مهم اعتیاد در زنان است. همچنین بالاتر بودن میزان برخی از اختلالات روانی همچون اضطراب و افسردگی در زنان تاثیر بسزایی در گرایش و در نهایت وابستگی زنان به مصرف مواد دارد. بررسیها نشان میدهد که زنان به دلیل این که بیشتر تحت فشار و استرس قرار میگیرند به منظور فرار از واقعیت زندگی و برای رسیدن به آرامش به مصرف مواد روی میآورند. برخی هم با دنباله روی از هنجار زن جذاب و لاغر اندام، به دنبال کاهش سریع وزن خود هستند که در این راه از مواد مخدر صنعتی و شیشه استفاده میکنند که متاسفانه در برخی از آرایشگاههای زنانه ترویج میشود و همین انگاره زن جذاب و لاغراندام، بعضی دختران نوجوان را به دام اعتیاد میکشاند.
با توجه به اینکه مصرف مواد توسط زنان در مغایرت با نقش طبیعی آنها در جامعه پنداشته میشود، از حمایت اجتماعی کمتری برای ترک برخوردارند که این مسئله شرایط برای ترک و درمان را مشکل میکند. تحقیقها و بررسیهای مختلف نشان میدهد که مردان بیشتر به واسطه گروه همسالان و شبکههای دوستی با مواد آشنا میشوند، اما زنان مصرف مواد را در جمعهای خانوادگی یا روابط صمیمی شروع میکنند. این گزاره ضرورت توجه خانوادهها در قبال فرزندان و به ویژه دختران را یادآور میشود.
هرجا که روابط عاطفی بین اعضای خانواده به سردی گراید زمینه بروز اعتیاد به ویژه در دختران افزایش مییابد. والدین با شناسایی به موقع این گسلهای عاطفی و پوشش این گسلها با رفتارهای توام با احترام و توجه به فرزند، زمینه بروز اعتیاد را در نطفه خفه کنند. در صورت بروز تعارض بین والدین و فرزند، با مذاکره و گفتوگوی همدلانه سعی در برطرف کردن چالش کنید. رفتار را از شخصیت فرزند خود جدا کنید و فقط رفتار او را نقد کنید و به او اطمینان دهید که شخصیت او را دوست دارید، ولی به برخی از رفتارهای او نقد دارید. به این ترتیب احتمال مقاومت و اعتراض در فرزند شما کمتر میشود و اجازه ورود اعتیاد با لباس اعتراض را نمیدهید.
با به کار بردن راهبردهای حل مسئله و مقابله با استرس میتوانید میزان استرس خود را در حد متعادل نگه دارید و با واقعیتهای پیرامون زندگی خود روبه رو شوید و دیگر نیاز نیست که از مواد به عنوان فرار از موقعیت و تسکین بعد از آن استفاده کنید. در این راه میتوانید از روان شناس هم کمک بگیرید.
همان طور که در این مطلب ذکر شد برخی از اختلالات همچون افسردگی و اضطراب که در زنان بیشتر از مردان دیده میشود میتواند یکی از تسهیلگران اعتیاد باشد بنابراین شما میتوانید با گسترش شبکه دوستان و غنی کردن روابط، خودتان را در برابر پدیده اعتیاد واکسینه کنید.
منبع: خراسان